Zamknięcie „Przeglądu Kulturalnego” i otwarcie „Kultury” w 1963 roku – sukces moczarowców w ich walce o wpływy w środowisku inteligencji
DOI:
https://doi.org/10.12775/Polska.2018.04Słowa kluczowe
czasopiśmiennictwo, tygodniki społeczno-kulturalne, polityka kulturalna partii, PRLAbstrakt
Tematem artykułu jest zamknięcie przez władze w 1963 r. „Przeglądu Kulturalnego”, jednego z najbardziej popularnych kulturotwórczych tygodników społeczno-kulturalnych. W artykule naświetlono kulisy tej zaskakującej dla czytelników i pracowników redakcji decyzji. Połączenie dwóch tygodników „Przeglądu Kulturalnego” i „Nowej Kultury” (praktycznie oznaczało to ich zamknięcie) i otworzenie nowego uległego wobec władzy tygodnika „Kultura” wywołało także spore oburzenie w środowisku literackim.
Closing the weekly Przegląd Kulturalny and opening a new magazine Kultura in 1963 – the success of the Moczar’s group in their fight for influence in the intellectual environment
The weekly Przegląd Kulturalny, distinguishing itself from other socio-cultural magazines by, essentially, a much wider range of topics, became a tasty morsel for one of the political factions within the party. In order to take over the magazine, at first the faction had to undermine Władysław Gomułka’s confidence in the editor of Przegląd Kulturalny and prove that the involvement of the paper in promoting the affairs of the party was insufficient. The aim was achieved when the weekly was closed in June 1963. The article describes the last two years of its operation and reveals the backstage actions to close the periodical. The authorities decided, despite strong objection of the literary circles, to combine the two popular weeklies: Przegląd Kulturalny and Nowa Kultura, which in practice, however, meant that the two of them were closed, and replaced by a new, submissive to the state authorities, weekly Kultura.
Bibliografia
Źródła
Archiwum Akt Nowych Warszawa:
– KC PZPR, Wydział Kultury, sygn. 237/XVIII – 191, sygn. 237/XVIII – 193, sygn. 237/XVIII – 218
– KC PZPR, Sekretariat KC, sygn. 237/V – 360
– KC PZPR, Biuro Prasy KC, sygn. 237/XIX/ 360
– GUKPPiW, sygn. 657, sygn. 666
Garlicki A., Z tajnych archiwów, Warszawa 1993
Jan Nowak-Jeziorański – Jerzy Giedroyc. Listy 1952–1998, oprac. D. Platt, Warszawa 2002
Jerzy Giedroyc, Czesław Miłosz. Listy 1952–1963, oprac. M. Kornat, Warszawa 2008
Jerzy Giedroyc, Jerzy Stempowski. Listy 1946–1969, t. 1–2, oprac. A.S. Kowalczyk, Warszawa 1998
Małachowski A., Żyłem… szczęśliwie, Warszawa 1993
Namiotkiewicz W., Byłem sekretarzem Gomułki. Z Walerym Namiotkiewiczem rozmawia Grzegorz Sołtysiak, Warszawa 2002
Osęka A., Strategia pająka. Wywiad rzeka. Rozmawia Adam Mazur, Warszawa 2011
Rakowski M.F., Dzienniki polityczne, t. 1: 1958–1962, Warszawa 1998
Rakowski M.F., Dzienniki polityczne, t. 2: 1963–1966, Warszawa 1999
Rolicki J., Wańka-wstańka. Z Januszem Rolickim rozmawia Krzysztof Pilawski, Warszawa 2013
Wierzyński M., Trzy połówki życia, Olszanica 2018
Opracowania
Adamowski J., Kozieł A., Cenzura w PRL, w: Granice wolności słowa. Materiały konferencji naukowej Kielce 4–5 maja 1995 r. red. G. Miernik, Kielce–Warszawa 1999
Chrząstek T., Na kulturalnym froncie. Analiza zawartości tygodnika „Nowa Kultura” 1950–1963, Warszawa 2016
Friszke A., Kultura czy ideologia? Polityka kulturalna kierownictwa PZPR w latach 1957–1963, w: Władza a społeczeństwo w PRL. Studia historyczne, red. A. Friszke, Warszawa 2003
Friszke A., Opozycja polityczna w PRL 1945–1980, Londyn 1994
Goban-Klas T., Niepokorna orkiestra medialna. Dyrygenci i wykonawcy polityki informacyjnej w Polsce od 1944 roku, Warszawa 2004
Koźniewski K., Historia co tydzień. Szkice o tygodnikach społeczno-kulturalnych 1950–1990, Warszawa 1999
Mielczarek T., Czasopisma społeczno-kulturalne lat osiemdziesiątych XX wieku, „Rocznik Historii Prasy Polskiej” 11, 2008, z. 1–2
Mielczarek T., Czerwony sztandar na jońskiej kolumnie. Z dziejów „Nowej Kultury” (1950–1963), „Rocznik Historii Prasy Polskiej” 1999, z. 1
Mielczarek T., Od Nowej Kultury do Polityki. Tygodniki społeczno-kulturalne i społeczno-polityczne PRL, Kielce 2003
Rokicki K., Literaci. Relacje między literatami a władzami PRL w latach 1956–1970, Warszawa 2011
Stańczak-Wiślicz K., Lata 1980–1989. Trudna dekada, w: Czasopisma społeczno-kulturalne w okresie PRL, red. U. Jakubowska, Warszawa 2011
Szaruga L., Co czytamy. Prasa kulturalna 1945–1995, Lublin 1999
Tomkowski J., Lata 1961–1970, w: Czasopisma społeczno-kulturalne w okresie PRL, red. U. Jakubowska, Warszawa 2011
Władyka W., Lata 1956–1960, w: Czasopisma społeczno-kulturalne w okresie PRL, red. U. Jakubowska, Warszawa 2011
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 426
Liczba cytowań: 0