Problem, którego miało nie być. Język milicyjnych dokumentów poświęconych prostytucji w latach 1956–1969
DOI:
https://doi.org/10.12775/Polska.2017.11Słowa kluczowe
historia gender, historia kobiet, prostytucja, płeć kulturowa, Milicja Obywatelska, dyskurs ekspercki, gender history, women’s history, prostitution, gender, Civic Militia, expert discourseAbstrakt
Poniższy artykuł jest próbą uzupełnienia wiedzy na temat historii prostytucji w PRL. Służy temu analiza języka stosowanego przez milicjantów do opisu tego zjawiska w latach sześćdziesiątych XX w. Wykorzystane zostały milicyjne rozkazy, sprawozdania i notatki operacyjne, a także artykuły z milicyjnych czasopism („Służba MO”). Język milicyjnych opracowań okazuje się z jednej strony konserwatywny i zakorzeniony w tradycyjnych ramach postrzegania kobiecej seksualności, z drugiej strony jednak można analizować zmianę stosunku do problemu prostytucji wraz z kształtowaniem się dyskursu eksperckiego i profesjonalizacją działań milicyjnych sekcji ds. walki z nierządem.
A problem that was supposed to disappear. The language of the Civic Militia documents concerning prostitution (1956–1969)
History of prostitution is both a fascinating and a controversial topic. Yet, it still has not been thoroughly researched by historians, especially when it comes to the postwar history of Poland. The purpose of his article is to deepen our understanding of prostitution in the postwar Poland. To achieve that the author has analysed the language used by the Civic Militia (Polish: Milicja Obywatelska) to describe this phenomenon in the 1960s. Both the methods of historical source analysis and historical sociology are used to accomplish that. The sources include written orders, reports and notes produced by the Civic Militia officers and stored in the Police archives. Furthermore, the professional journals such as the Służba MO have been carefully researched to observe the development of a specific expert discourse on prostitution. The language of these texts turns out to be deeply rooted in the traditional vision of female sexuality. On the other hand, the sources show a visible change in the Civic Militia’s attitude towards prostitution and the professionalisation of its operations.
Bibliografia
Źródła
AGP, 4/89 t. 1, Rozkaz specjalny KGMO nr 49/61 z dn. 6 VII 1961, k. 497–498
AGP, 4/89 t. 1, Projekt rozkazu specjalnego nr 49/61 KGMO, k. 500–502
AKSP, ADM–1474, Sprawozdanie z działalności Sekcji do Walki z Nierządem i jednostek M.O. m.st. Warszawy w zakresie ścigania przestępstw nierządu karalnego i ograniczania prostytucji za rok 1960, k. 2–19
AKSP, ADM–1475, Notatka informacyjna dot. elementu uciążliwego zam. na terenie m.st. Warszawy, którym są zainteresowane organa MO, 1961, k. 2, 4–6, 10–11
AKSP, ADM–1482, Sprawozdanie z pracy Wydziału Sł. Kryminalnej Komendy MO m.st. Warszawy za trzy kwartały 1960 r., k. 1, 59–65
AKSP, ADM–1486, Sprawozdanie i ocena pracy pionu kryminalnego m.st. Warszawy za rok 1961, k. 10, 44–45, 50
AKSP, ADM–1796, Sprawozdanie za działalność w 1969 r. Sekcji d/w z Nierządem Komendy Stołecznej MO w zakresie ścigania przestępstw nierządu karalnego i ograniczania prostytucji, k. 1–22
Bielecki J., Z praktyki jednostek MO. Prostytucja i nierząd karalny w Warszawie, „Służba MO” 1959, nr 3(12)
Górnicki S., Prostytucja a przestępczość, cz. 1, „Służba MO” 1963, nr 1 (34)
Górnicki S., Prostytucja a przestępczość, cz. 2, „Służba MO” 1963, nr 2 (35)
Jura W., Z praktyki jednostek MO.: Zabójstwo prostytutki, „Służba MO” 1964, nr 1 (40)
Matysiak K., Przestępstwa eksploatacji prostytucji i jej sprawcy na terenie Trójmiasta, „Służba MO” 1969, nr 3 (72)
AGP, 74x/4, Rozkaz nr 3/59 z dn. 6 II 1959 – Wytyczne ws. ścigania przestępstw nierządu karalnego, przeciwdziałania prostytucji oraz współudziału organów MO w zwalczaniu chorób wenerycznych
AGP, 4/59, Rozkaz Komendanta Głównego Milicji Obywatelskiej z dn. 23 I 1956 nr 2/56 w sprawie wzmożenia walki z prostytucją, k. 20–25
AGP, 4/113, Rozkaz KGMO nr 1/67 z dn. 10 II 1967 w sprawie milicyjnych izb dziecka
Opracowania
Barański P., Walka z chorobami wenerycznymi w Polsce w latach 1948–1949, w: Kłopoty z seksem w PRL, red. M. Kula, Warszawa 2012
Eisler J., Milicja Obywatelska w latach 1945–1989, w: Historia i rola społeczna formacji policyjnych w jubileuszu 85-lecia, red. G. Gryz; G. Jach, M. Laurentowska, Legionowo 2005, s. 97–115
Brzostek B., Za progiem. Codzienność w przestrzeni publicznej Warszawy lat 1950–1970, Warszawa 2007
Klich-Kluczewska B., Unzüchtiger Realsozialismus. Prostitution in der Volksrepublik Polen, „Osteuropa. Mythos Europa. Prostitution, Migration, Frauenhandel” 6, 2006, s. 303–317
Kochanowski J., Rewolucja międzypaździernikowa. Polska 1956–1957, Kraków 2017
Kosiński K., Historia pijaństwa w czasach PRL. Polityka – obyczaje – szara strefa – patologie, Warszawa 2008
Kosiński K., Prostytucja w PRL, „Polska 1944/45–1989” 9, 2009, s. 85–132
Kościańska A., Płeć, przyjemność i przemoc. Kształtowanie wiedzy eksperckiej o seksualności w Polsce, Warszawa 2014
Majer P., Milicja Obywatelska w systemie organów władzy PRL. Zarys problematyki i źródła, Toruń 2003
Ślęzak I., Refleksje nad zagadnieniem piętna w relacjach badacza i badanych na podstawie wywiadów z kobietami świadczącymi usługi seksualne, „Nauka i Szkolnictwo Wyższe” 2013, nr 1/41, s. 149–162
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 529
Liczba cytowań: 0