Kobiety w buncie antykolektywizacyjnym w Okole w 1953 r.: wybrane konteksty interpretacyjne
DOI:
https://doi.org/10.12775/Polska.2016.02Słowa kluczowe
kolektywizacja rolnictwa, Europa Wschodnia, opór społeczny, Okół, płeć kulturowaAbstrakt
Artykuł zawiera analizę udziału kobiet w rebelii antykolektywizacyjnej, jaka miała miejsce we wsi Okół na Kielecczyźnie 28 sierpnia 1953 r. Na podstawie różnorodnej bazy źródłowej (akta sądowe, dokumenty władz partyjnych, relacje świadków, zebrane przez autorów) poczynione zostały ustalenia dotyczące form kobiecego oporu wobec wydzielania masywu spółdzielczego. Podjęta została również próba umieszczenia buntu okolskiego w kontekście podobnych wystąpień w Związku Sowieckim (na początku lat 30. XX wieku) i w krajach Europy Wschodniej po 1948 r.Bibliografia
Benken P., Wypadki gryfickie 1951 r., Szczecin 2014
Bereza T., Represje wobec przeciwników kolektywizacji w województwie rzeszowskim, w: Represje wobec wsi i ruchu ludowego (1944–1956). Materiały z konferencji naukowej 5–6 grudnia 2002 r. w Rzeszowie, t. 1, red. J. Gmitruk, Z. Nawrocki, Warszawa 2003, s. 273–301
Biuletyny dzienne Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego 1949–1950, wybór i opracowanie Ł. Kamiński, Warszawa 2004. Biuletyny dzienne Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego 1949-1950, wybór i opracowanie Ł. Kamiński, Warszawa 2004
Conquest R., The Harvest of Sorrow. Soviet Collectivization and the Terror-Famine, London 1988 Cristoloveanu C., Conflict in the Countryside: Peasants, Resistance and the Romanian Communist State during Collectivization, 1949–1953, w: Protikomunistický odboj v strednej a východnej Európe: zborník z medzinárodnej vedeckej konferencie (Anti-Communist Resistance in Central and Eastern Europe: Anthology of the International Scientific Conference), Bratislava 2012
Dobieszewski A., Kolektywizacja wsi polskiej 1948–1956, Warszawa 1993
Fitzpatrick S., Stalin’s Peasants. Resistance and Survival in the Russian Village after Collectivization, New York 1994
Florczyk K., Opór jako „oporność”. Praktyki oporu kobiet w Polsce w latach 1948–1956, w: Płeć buntu. Kobiety w oporze społecznym i opozycji w Polsce w latach 1944–1989 na tle porównawczym, red. N. Jarska i J. Olaszek, Warszawa 2014
Friszke A., Opozycja polityczna w PRL 1945–1980, Londyn 1994
Głażewska E., Płeć i antropologia. Kulturowa koncepcja płci w ujęciu Margaret Mead, Toruń 2005
Government, Law and Courts in the Soviet Union and Eastern Europe, ed. by V. Gsovski, K. Grzybowski, vol. 2, F.A. Praeger, New York 1959
Gruev M., Collectivization and Social Change in Bulgaria, 1940s–1950s, w: The Collectivization of Agriculture in Communist Eastern Europe. Comparison and Entanglements, ed. C. Iordachi, A. Bauerkämper, Budapest–New York 2014
Gruev M., Preorani slogove. Kolektivizaciâ i socialna promiana v B”lgarskiâ severozapad 40-te–50-te godini na XX vek, Sofiâ 2009
Jarosz D., Polityka władz komunistycznych w Polsce w latach 1948–1956 a chłopi, Warszawa 1998 Kaliński J., Forsowna kolektywizacja rolnictwa (1948–1956), „Kwartalnik Historyczny” 1 (1984)
Kamiński Ł., Chłopi dolnośląscy wobec kolektywizacji wsi, w: Represje wobec wsi i ruchu ludowego (1944–1956). Materiały z konferencji naukowej 5–6 grudnia 2002 r. w Rzeszowie, t. 1, red. J. Gmitruk, Z. Nawrocki, Warszawa 2003
Kligman G., Creating Communist Authority: Class Warfare and Collectivization in Ieud (Maramureş Region), in: Transforming Peasants, Property and Power: the Collectivization of Agriculture in Romania, 1949–1962, ed. C. Iordachi, D. Dobrincu, Budapest–New York 2009
Kligman G., Verdery K., Peasants under Siege. The Collectivization of Romanian Agriculture, 1949–1962, Princeton 2011
Kolektywizacja wsi województwa lubelskiego w 1953 roku, wybór i oprac. K. Kozłowski, Warszawa 1999
Konefał J., Opór mieszkańców wsi Lipnica przed kolektywizacją, „Prace Historyczno-Archiwalne” 10 (2001)
Korbonski A., Politics of Socialist Agriculture in Poland: 1945–1960, New York 1965
Kovács J., A paraszti társadalom felszámolása a kommunista diktatúrában: a vidéki Magyarország politikai társadalomtörténete, 1945–1965, Budapest 2012
Kovács J., The forced collectivization of Agriculture in Hungary, 1948–1961, w: The Collectivization of Agriculture in Communist Eastern Europe. Comparison and Entanglements, ed. C. Iordachi, A. Bauerkämper, Budapest–New York 2014
Kovács T., Kovács J., Collectivisation and decollectivisation in Hungary. Historical problems of landed property during the political dictatorship, „Studia Historiae Oeconomicae” 28–29 (2010–2011)
Kudela-Świątek W., Odpamiętanie. O historii mówionej na przykładzie narracji kazachstańskich Polaków o represjach na tle narodowościowym i religijnym, Kraków 2013
Kura A., Aparat bezpieczeństwa i wymiar sprawiedliwości wobec kolektywizacji wsi polskiej 1948– 1956, Warszawa 2006
Kurkowska-Budzan M., Antykomunistyczne podziemie zbrojne na Bialostocczyźnie, Kraków 2009 Lewandowska I., „Oral history” we współczesnej Polsce – badania, projekty, stowarzyszenia, „Wrocławski Rocznik Historii Mówionej” 1 (2011)
Lopatin L.N., Lopatina N.L., Kolletivizaciâ i raskulačivanie (očevidcy i dokumenty svidetelstvuût), Kemerovo 2009
Markiewicz M., Kolektywizacja wsi w województwie białostockim 1948–1956, Białystok 2010 Materiały archiwalne do „wydarzeń gryfickich” z 1951 r., oprac. K. Kozłowski, Szczecin 1992 Miernik G., My” i „Oni”, Społeczeństwo Kielecczyzny i stalinowski system władzy, Kielce 2007 Miernik G., Opór chłopów wobec kolektywizacji w województwie kieleckim, 1948–1956, Kielce 1999
Miernik G., Opór kobiet przeciw kolektywizacji – najważniejsze konteksty, w: Płeć buntu. Kobiety w oporze społecznym i opozycji w Polsce w latach 1944–1989 na tle porównawczym, red. N. Jarska i J. Olaszek, Warszawa 2014
Migev V., Kolektivizaciâta na b”lgarskoto selo (1948–1958 g.), Sofiâ 1995
Opór chłopów przeciw kolektywizacji wsi polskiej 1948–1956, red. nauk. F. Gryciuk, Siedlce 1997 Próchniak L., Kolektywizacja rolnictwa w powiecie piotrkowskim 1948–1956, „Zeszyty Wiejskie” 13 (2008)
Próchniak L., Kolektywizacja w regionie łódzkim, Łódź 2003
Robakowski K., Społeczno-polityczne problemy rozwoju spółdzielczości produkcyjnej w Polsce w latach 1944–1956, Poznań 1986
Rocznik Statystyczny 1956, Warszawa 1956
Rocznik Statystyczny 1957, Warszawa 1957
Sovetskaâ derevnâ glazami OGPU-NKVD, t. 3: 1930–1934, kn. 1: 1930–1931, red. A. Berelovič, V. Danilov, Moskva 2003
Spałek R., Komuniści przeciw komunistom. Poszukiwanie wroga wewnętrznego w kierownictwie partii komunistycznej w Polsce w latach 1948–1956, Warszawa 2014
Spulber N., The Economics of Communist Eastern Europe, London 1957
Storella C.J., Sokolov A.K., The Voice of People. Letters from the Soviet Village 1918–1932, New Haven–London 2013
Szpak E., Mentalność ludności wiejskiej w PRL. Studium zmian, Warszawa 2013
The Collectivization of agriculture in communist Eastern Europe. Comparison and entanglements, edited by C. Iordachi and A. Bauerkämper, Budapest-New York 2014.
Transforming Peasants, Property and Power: the Collectivization of Agriculture in Romania, 1949– 1962, ed. C. Iordachi, D. Dobrincu, Budapest–New York 2009
Viola L., Peasant Rebels under Stalin. Collectivization and Culture of Peasant Resistance, New York Oxford 1999
Wädekin K.E., Agrarian Policies in Communist Europe, London 1982
Wylegała A., Przesiedlenia a pamięć. Studium (nie)pamięci społecznej na przykładzie ukraińskiej Galicji i polskich „Ziem Odzyskanych”, Toruń 2014
Zbiór przepisów prawnych dotyczących spółdzielczości produkcyjnej. Według stanu na dzień 31 XII 1954, oprac. I. Kwaśniewska, Warszawa 1955
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 413
Liczba cytowań: 0