Do góry nogami. PZPR na Politechnice Warszawskiej w czasach odwilży 1956 roku
DOI:
https://doi.org/10.12775/Polska.2022.04Słowa kluczowe
Komitet Uczelniany PZPR, POP Politechniki Warszawskiej, demokratyzacja w PZPR w 1956 r., Odwilż na uczelniach, Październik 1956 r., destalinizacja, frakcje w PZPR, puławianie, natolińczycy, kryzysy w PZPR, odchodzenie od PaździernikaAbstrakt
W artykule pokazano rolę uczelnianej komórki partyjnej Politechniki Warszawskiej w kryzysie 1956 r. Chociaż trudno uchwytna w źródłach, była ona zauważalna, gdyż na tej uczelni odbywały się wiece poparcia dla nowego kierownictwa PZPR w trakcie słynnego VIII Plenum. Autor starał się rozpoznać sympatie polityczne działaczy Politechniki dla frakcji partyjnych. W dalszej części omówiono proces odchodzenia od Października, który w PZPR nastąpił bardzo szybko i przejawiał się w tłumieniu oddolnych inicjatyw oraz odejściu od demokratycznych zasad wyłaniania władz.
Bibliografia
Edycje źródłowe
Centrum Władzy. Protokoły posiedzeń kierownictwa PZPR. Wybór z lat 1949–1970, oprac. A. Dudek, A. Kochański, K. Persak, Warszawa 2000
Dokumenty centralnych władz Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej marzec–listopad ’56, oprac. M. Jabłonowski, W. Janowski, A. Skrzypek, W. Władyka, Warszawa 2009
Rocznik statystyczny, GUS, Warszawa 1956
Politechnika Warszawska. Skład osobowy, rok akademicki 1956/1957, Warszawa 1957
Opracowania
Bertram Ł., Bunt, podziemie, władza. Polscy komuniści i ich socjalizacja polityczna do roku 1956, Warszawa 2022
Ceglarz T., Liszkowska E., Ofiary Poznańskiego Czerwca, „Biuletyn IPN” 2021, nr 6, s. 55–70
Friszke A., Anatomia buntu. Kuroń, Modzelewski i komandosi, Kraków 2010
Friszke A., Rok 1956, w: A. Friszke, D. Stola, J. Eisler, Kierownictwo PZPR w czasie kryzysów 1956, 1968, 1970, Warszawa 2000, s. 5–48
Holzer J., O październiku 1956 – źródło wywołane, „Studia Polityczne” 2006, nr 18, s. 241–273
Jastrząb Ł., „Rozstrzelano moje serce w Poznaniu”. Poznański Czerwiec 1956 r. – straty osobowe i ich analiza, Warszawa–Poznań 2006
Kowalski L., Pamiętnik byłego komunisty. Myśli, uczucia, rzeczywistość, Warszawa 2013
Kozik Z., PZPR w latach 1954–1957. Szkic historyczny, Warszawa 1982
Kuroń J., Autobiografia. Wiara i Wina, Warszawa 2011
Lewandowski J., „Tajny” referat Chruszczowa. Okoliczności wygłoszenia i ujawnienia, „Zeszyty Historyczne” (Paryż), 1977, nr 41, s. 3–196
Machcewicz P., Polski rok 1956, Warszawa 1993
Noskowa A., XX Zjazd i tajny referat Nikity Siergiejewicza Chruszczowa. Próba rozliczenia ze stalinizmem czy taktyczna manipulacja?, w: Rok 1956 w Polsce i jego rezonans w Europie, red. J. Szymoniczek, E.C Król, Warszawa 2009, s. 105–120
Ośko P., Demokratyzacja terenowych struktur PZPR na fali odwilży 1956/1957 – pozorna czy prawdziwa?, w: Partia, państwo, społeczeństwo, red. K. Rokicki, Warszawa 2016, s. 280–325
Ośko P., Za fasadą. Komitet uczelniany w strukturze PZPR i jego wpływ na zarządzanie kadrami w latach 1948–1968. Zarys problemu na przykładzie Politechniki Warszawskiej, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2016, nr 27, s. 69–111
Paczkowski A., Żydzi w UB. Próba weryfikacji stereotypu, w: Komunizm. Ideologia, system, ludzie, red. T. Szarota, Warszawa 2001, s. 192–204
Politechnika Warszawska w ćwierćwieczu Polski Ludowej, red. W. Jasiobędzki, W. Kozyra, R. Łąkowski, A. Maksymowicz, Warszawa 1970
Polska Ludowa. Modzelewski, Werblan, rozmawia R. Walenciak, Warszawa 2017
Polska Zjednoczona Partia Robotnicza w Politechnice Warszawskiej, red. A. Jakubowski, S. Szefler, Warszawa 1979
Rokicki K., Aparatu obraz własny. Analiza wykresów porównawczych dotyczących kadry aparatu bezpieczeństwa publicznego w latach 1944–1955, w: „Zwyczajny” resort. Studia o aparacie bezpieczeństwa 1944–1956, red. K. Krajewski, T. Łabuszewski, Warszawa 2005, s. 13–32
Rykowski Z., Władyka W., Polska Próba. Październik ’56, Kraków 1989
Sasanka P., Władza, prasa i dziennikarze między XX Zjazdem KPZR, a październikiem 1956 roku, w: Nie tylko „Po Prostu”. Prasa w dobie odwilży 1955–1958, red. M. Przeperski, P. Sasanka, Warszawa 2019, s. 34–97
Sowa A.L., Historia Polityczna Polski 1944–1991, Kraków 2011
Szumiło M., Roman Zambrowski 1909–1977. Studium z dziejów elity komunistycznej w Polsce, Warszawa 2014
Torańska T., Oni, Warszawa 2004
Wierzbicki M., Związek Młodzieży Polskiej i jego członkowie. Studium z dziejów funkcjonowania stalinowskiej organizacji młodzieżowej, Warszawa 2006
Woroszylski W., Dzienniki, t. 1: 1953–1982, Warszawa 2017
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 188
Liczba cytowań: 0
