„Społeczeństwo dało dowód dojrzałości politycznej”. Grudzień ’70 w województwie katowickim
DOI:
https://doi.org/10.12775/Polska.2021.04Słowa kluczowe
Grudzień 1970, podwyżka cen żywności, województwo katowickie, Polska Zjednoczona Partia Robotnicza, Służba BezpieczeństwaAbstrakt
W artykule omówiono sytuację społeczno-polityczną w województwie katowickim w grudniu 1970 r., po ogłoszeniu podwyżki cen artykułów spożywczych, działania prewencyjne i porządkowe podejmowane przez MO i aparat bezpieczeństwa w dniach kryzysu oraz reakcję PZPR na wzrastające wzburzenie społeczeństwa. Mimo narastającego napięcia, wzmacnianego przez wieści o robotniczej rewolcie w miastach Wybrzeża, siły policyjne skutecznie paraliżowały słabe próby wzniecenia strajków i manifestacji w województwie katowickim. Polityczne zmiany w kierownictwie PZPR zapobiegły eskalacji kryzysu. Na postawy mieszkańców regionu wpłynęły ponadto: silna pozycja PZPR, prewencyjne aresztowanie blisko tysiąca potencjalnych liderów protestów i zamieszek, relatywnie nie najgorsze warunki życia w województwie katowickim, rozbieżne interesy różnych grup ludności województwa.
Bibliografia
Edycje źródłowe
Grudzień 1970 w dokumentach MSW, wybór, wstęp, oprac. J. Eisler, Warszawa 2000
Rocznik statystyczny województwa katowickiego 1971, red. J. Mrzyk, F. Broja, L. Frąckiewicz i in., Katowice 1972
Tajne dokumenty Biura Politycznego. Grudzień 1970, oprac. P. Domański, Londyn 1991
Opracowania
Balbus T., Kamiński Ł., Wydarzenie grudniowe 1970 roku poza Wybrzeżem, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2002, nr 1/1, s. 143–160
Chumiński J., „Mała stabilizacja czy stagnacja” – społeczno-ekonomiczny bilans rządów Władysława Gomułki, w: Colloquium Opole 2018. Europa w pół wieku po roku 1968. Historia. Polityka. Kultura, red. M. Mazurkiewicz, T. Siwek, Opole 2019 (Colloquium Opole Polacy – Niemcy – Czesi. Sąsiedztwo w XXI wieku)
Drabik S., Krakowscy robotnicy w grudniu 1970 roku, „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej” 10, 2010, nr 12, s. 64–68
Eisler J., Czterdzieści pięć lat, które wstrząsnęły Polską. Historia polityczna 1944–1989, Warszawa 2018
Eisler J., Grudzień 1970. Geneza, przebieg, konsekwencje, Warszawa 2012
Eisler J., Polski rok 1968, Warszawa 2006
Dziuba A., „W mieście panuje spokój”. Gliwicki Grudzień ’70 roku oczami bezpieki, „Śląski Notes Historyczny” 2011, nr 1, s. 42–59
Dziuba A., W poszukiwaniu lepszego życia. Katowickie w PRL – obszar migracji, „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej” 2017, nr 9 (142), s. 84–95
Dziurok A., Dzieje polityczne 1945–1990, w: Chorzów, t. 4, red. M. Masnyk, J. Kurek [w druku]
Grzelczak P., Grudzień ’70 w Poznaniu, https://przystanekhistoria.pl/pa2/teksty/77177,Grudzien-70-w-Poznaniu.html (dostęp: 7 VI 2021)
Kurpierz T., Neja J., „Solidarność” śląsko-dąbrowska 1980–1981. Szkic do monografii i dokumenty własne, Katowice 2012
Nalepa E.J., Wojsko Polskie w Grudniu 1970, Warszawa 1990
Neja J., Uwarunkowania działalności opozycji przedsierpniowej na Górnym Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim. Wybrane zagadnienia, w: Między Warszawą a regionem. Opozycja przedsierpniowa na Pomorzu Zachodnim, red. K. Kowalczyk, M. Paziewski, M. Stefaniak, Szczecin 2008
Szulc P., „Ładną gwiazdkę nam rząd zgotował!” Grudzień ’70 w listach do Radiokomitetu, „Pamięć i Sprawiedliwość” 9, 2010, nr 2(16), s. 431–466
Tejchma J., Między pierwszym a ostatnim spotkaniem z Władysławem Gomułką, w: Władysław Gomułka i jego epoka, red. E. Salwa-Syzdek, T. Kaczmarek, Warszawa 2005
Tracz B., Gliwice. Biografia miasta, Gliwice 2018
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 881
Liczba cytowań: 0
