Satysfakcja z życia słuchaczy uniwersytetu trzeciego wieku a uwarunkowania socjodemograficzne i sytuacja zdrowotna
DOI:
https://doi.org/10.12775/v10251-012-0063-1Słowa kluczowe
satysfakcja z życia, osoby starsze, czynniki socjodemograficzne, sytuacja zdrowotna, Uniwersytet Trzeciego WiekuAbstrakt
Wstęp. Satysfakcja to poczucie subiektywnego zadowolenia z życia. Wysoki poziom satysfakcji z życia to czynnik motywujący osobę starszą do pełnego inwencji stylu życia oraz stymulator podejmowania wielu inicjatyw i działań. Czynniki sprzyjające utrzymaniu dobrej jakości życia osób starszych to: niezależność życiowa, zabezpieczenie finansowe, dobra sytuacja życiowa oraz aktywność. Im większa aktywność, tym lepsza samoocena, poczucie wartości i sensu życia. Ludzie, którzy czują się szczęśliwi, są bardziej aktywni społecznie, łatwiej osiągają to, czego pragną, są bardziej otwarci, skuteczniej rozwiązują problemy, lepiej radzą sobie w trudnych sytuacjach.
Celem badań była ocena satysfakcji z życia słuchaczy Uniwersytetu Trzeciego Wieku i jej zależności od warunków socjodemograficznych oraz sytuacji zdrowotnej.
Materiał i metody. Badania przeprowadzono w grupie 88 słuchaczy Uniwersytetu Trzeciego Wieku (UTW) przy PWSZ im. J. Grodka w Sanoku. Do oceny satysfakcji z życia wykorzystano standaryzowany kwestionariusz SWLS - Skala Satysfakcji z Życia oraz narzędzie własnej konstrukcji celem określenia warunków socjalnych, bytowych i zdrowotnych badanej grupy.
Wyniki. Osoby starsze wykazywały w większości średni poziom satysfakcji z życia. Na poziom satysfakcji z życia u badanych istotny wpływ miał stan zdrowia, występujące dolegliwości chorobowe, choroby przewlekłe takie jak choroby układu krążenia, reumatoidalne, wątroby oraz poczucie samotności. Wyższy poziom satysfakcji z życia reprezentowały osoby zdrowe i oceniające swój stan zdrowia jako dobry i bardzo dobry w porównaniu z osobami zgłaszającymi bóle głowy, odczuwające samotność oraz z chorobami reumatoidalnymi. Płeć, stan cywilny, wiek, wykształcenie, warunki socjalno-bytowe, dochody miesięczne, utrzymywanie kontaktów towarzyskich nie różnicowały poziomu satysfakcji z życia osób badanych.
Wnioski. Charakter i jakość starości warunkuje indywidualna postawa wobec zdrowia i życia oraz realizacja potrzeby samorozwoju. Satysfakcja z życia to nie tylko uczucie samozadowolenia, ale również doświadczenie niezależności, swobody dokonywania wyboru oraz dostęp do dóbr znajdujących się w otoczeniu. Znajomość poziomu satysfakcji z życia jest pomocna w kształtowaniu postaw odpowiedzialności za własne życie i rozwój osób starszych, co jest szczególnie ważne w promowaniu kreatywnej postawy wobec otoczenia w obecnej rzeczywistości. Określenie poziomu satysfakcji może mieć również istotny wpływ na planowanie i realizację procesu wychowawczego wobec starszych osób.
Bibliografia
Kachaniuk H. Problemy psychospołeczne osób w starszym wieku [w]: Geriatria i pielęgniarstwo geriatryczne. Wieczorkowska - Tobis K. (red). Wyd. PZWL, Warszawa 2008: 53-57.
Brzezińska A.I. Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2005.
Zych A.A. Leksykon gerontologii. Wyd. Oficyna wydawnicza „Impuls”, Kraków: 2007.
Juczyński Z. Narzędzia pomiaru w promocji i psychologii zdrowia. Pracownia testów psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, Warszawa 2001: 116-123.
Diener E, Lucas R.E, Oishi S. Dobrostan psychiczny. Nauka o szczęściu i zadowoleniu z życia. [w]: Psychologia pozytywna. Czapliński J. (red). Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008: 33-50.
Centrum Badania Opinii Społecznej. Poziom satysfakcji życiowej Polaków w latach 1994 - 2005. Komunikat z badań, Warszawa 2006.
Kaczmarczyk M., Trafiałek E. Aktywizacja osób w starszym wieku jako szansa na pomyślne starzenie. Gerontol. Pol. 2006, 15(4): 116-118.
Górna K., Jaracz K. Jakość życia osób starszych. [w:] Geriatria i pielęgniarstwo geriatryczne. Wieczorkowska - Tobis K. (red). Wyd. PZWL, Warszawa 2008: 343-345.
Marcinek P. Funkcjonowanie intelektualne i subiektywna jakość życia u osób w wieku emerytalnym. Gerontol. Pol. 2007, 5(3): 76-81.
Kozieł D., Trafiałek E. Kształcenie na Uniwersytetach Trzeciego Wieku a jakość życia seniorów. Gerontol. Pol. 2007, 15(3): 104-108.
Lesińska-Sawicka M.: Wybrane socjometryczne aspekty jakości życia osób po 60 roku życia. Nowocz. Pielęgn. i Położn. 2007, vol. 1 nr 2. Portal Pielęgniarek i Położnych - http://www.pielegniarki.info.pl/
Karczewski J.K. (red). Higiena. Wyd. Czelej, Lublin 2002.
Szczerbińska K. Problemy opieki zdrowotnej nad ludźmi w wieku podeszłym. Zdrowie publiczne. Tom 2. [w:] Czupryna A, Poździoch S. i wsp. Wyd. Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne Vesalius, Kraków 2001: 417-442.
Trzebińska E. Psychologia pozytywna Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2008.
Czapiński J. Psychologia szczęścia. Pracownia Testów Psychologicznych. Polskie Towarzystwo Psychologiczne, Warszawa 1994.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 392
Liczba cytowań: 0