Stan emocjonalny pacjentów poddanych leczeniu wewnątrznaczyniowemu z powodu przewlekłego niedokrwienia kończyn dolnych
DOI:
https://doi.org/10.12775/MBS.2016.031Słowa kluczowe
poczucie kontroli, strategie radzenia z chorobą, emocje negatywne, emocje pozytywne, wsparcie społeczneAbstrakt
Wstęp. Stan emocjonalny pacjenta poddanego zabiegowi operacyjnemu jest ważnym elementem procesu zdrowienia. Celem badania była ocena zmian emocji pozytywnych i negatywnych u pacjentów poddanych leczeniu wewnątrznaczyniowemu z powodu przewlekłego niedokrwienia kończyn dolnych oraz określenie czynników wpływających na ten proces.
Materiał i metody. W badaniu wzięły udział 63 osoby poddane zabiegowi wewnątrznaczyniowemu z powodu przewlekłego niedokrwienia. Badane osoby były w wieku od 46 do 87 lat, (mediana 65 lat). Zastosowano następujące narzędzia: ankietę dotyczącą danych demograficznych i medycznych, Skalę Emocji Larsena i Dienera, zmodyfikowany (wersja sytuacyjna) Inwentarz do Pomiaru Radzenia Sobie ze Stresem Mini‑COPE Charlesa Carvera, Berlińską Skalę Wsparcia Społecznego oraz Wielowymiarową Skalę Umiejscowienia Kontroli Zdrowia. W badaniu wykorzystano również dane medyczne dotyczące czasu hospitalizacji, rodzaju zastosowanego znieczulenia i rodzaju wykonanego zabiegu.
Wyniki. W badanej grupie chorych stwierdzono znamienny statystycznie wzrost nasilenia emocji pozytywnych przed zabiegiem Me=9 (min. 0, max. 23) po zabiegu Me=13 (min. 4, max. 27) i zmniejszenie poziomu emocji negatywnych z from Me=10 (min. 1, max. 24) na Me=3 (min. 0, max. 15).
Wnioski. U pacjentów leczonych z powodu przewlekłego niedokrwienia kończyn dolnych zabieg wewnątrznaczyniowy (rewaskularyzacja kończyn dolnych) zmniejszył poziom emocji negatywnych i zwiększył pozytywnych. Umiejscowienie poczucia kontroli w sprawach zdrowotnych nie ma wpływu na zmianę stanu emocjonalnego badanych. Osoby badane o wyższym poziomie postrze-ganego wsparcia społecznego emocjonalnego i instrumen-talnego cechuje mniejszy wzrost nasilenia emocji pozy-tywnych po zabiegu wewnątrznaczyniowym. Osoby badane o niższym poziomie postrzeganego wsparcia instrumen-talnego cechuje niższy spadek nasilenia emocji negatywnych po zabiegu wewnątrznaczyniowym. Stosowane strategie radzenia sobie ze stresem związanym z zabiegiem nie mają wpływu na zmianę stanu emocjonalnego osób poddanych zabiegowi wewnątrznaczyniowemu. Liczba objawów po zabiegu operacyjnym wewnątrznaczyniowym jest predyk-torem poziomu emocji negatywnych.Bibliografia
Lewicka M, Makara-Studzińska M, Wdowiak A, i in. Ocena poziomu kontroli emocji u kobiet leczonych operacyjnie z powodów ginekologicznych. Psychiatr Psychol Klin. 2012;12(2):102-114.
Kaczmarek Ł, Słysz A. Wpływ pozytywnych emocji i emocjonalnego wsparcia społecznego na aktywność sercowo-naczyniową. W: Ł. Kaczmarek, A. Słysz (red.). Bliżej serca – zdrowie i emocje. Wydawnictwo Naukowe UAM. Poznań, 2007;(39-54).
Pervin LA. Psychologia osobowości. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. Gdańsk, 2002.
Rotter JB. Poczucie wewnętrznej versus zewnętrznej kontroli wzmocnień. Now Psychol. 1990;(5–6): 59–70.
Basińska M, Maćkowska P, Listwan A. Przekonania o umiejscowieniu kontroli zdrowia chorych na cukrzycę typu 1 a zachowania zdrowotne. Diabetol Prakt. 2011;12(4):151-159.
Sęk H, Cieślak R, (red.). Wsparcie społeczne, stres i zdrowie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa, 2004;7-29.
Salomon P, Psychologia w medycynie wspomaga współpracę z pacjentem i proces leczenia. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. Gdańsk, 2002;82-93.
Larsen RJ, Diener E. Problems and promises with the circumplex model of emotion. Pers Soc Psychol Rev. 1992;13: 25-59.
Juczyński Z, Ogińska-Bulik N. NPSR - Narzędzia Pomiaru Stresu i Radzenia Sobie ze Stresem. Pracownia Testów Psychologicznych PTP. Warszawa, 2009.
Łuszczyńska A, Kowalska M, Mazurkiewicz M, i in. Berlińskie Skale Wsparcia Społecznego (BSSS): Wyniki wstępnych badań nad adaptacją i ich własnościami psychometrycznymi. Stud Psychol. 2006;3:17–27.
Juczyński Z. Narzędzia pomiaru w promocji i psychologii zdrowia. Pracownia Testów Psychologicznych PTP. Warszawa, 2009.
Kroemeke A, Jankiewicz D. The emotional state of patients with Crohn's disease: the function of gender, disease stage and duration. Gastroenterol Pol. 2013;20(2):41 – 44.
Opuchlik K, Wrzesińska M, Kocur J. Ocena poziomu stylów radzenia sobie ze stresem i poczucia umiejscowienia kontroli zdrowia u osób z chorobą niedokrwienną serca i nadciśnieniem tętniczym. Psychiatr Pol. 2009;XLIII(2):235-245.
Sak J, Jarosz M, Mosiewicz J, i in. Postrzeganie własnej choroby a poczucie odpowiedzialności za swoje zdrowie osób przewlekle chorych. Med Og Nauk Zdr. 2011;17(4):169-173.
Kohli S, Batra P, Aggarwal H. Anxiety, locus of control, and coping strategies among end-stage renal disease patients undergoing maintenance hemodialysis. Indian J Nephrol. 2011;21(3):177-181.
Kurowska K, Frąckowiak M. Wsparcie społeczne a radzenie sobie w przewlekłej chorobie na przykładzie cukrzycy typu 2. Diabetol Prakt. 2010;11(3):101-107.
Zielińska-Więczkowska H, Betłakowski J. Pomiar i ocena wsparcia społecznego u pacjentów hospitalizowanych poddanych chemioterapii. Współcz Onkol. 2010;14(3):229-232.
Mróz J. Wsparcie od personelu medycznego a dynamika stanu emocjonalnego u pacjentów po zawale serca. Folia Cardiol Exc. 2013;8(1):9 13.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 807
Liczba cytowań: 0
