Od przyszłości / ku przyszłości – fantazmaty tytułowej bohaterki powieści "Ania z Zielonego Wzgórza" Lucy Maud Montgomery

Abstrakt

Mimo że o znaczeniu fantazmatów w życiu Anne Shirley nie trzeba chyba nikogo przekonywać, rzadko mówi się o tym, jakie dokładnie przybierały one postaci. Podejmując próbę zebrania oraz klasyfikacji efektów pracy bujnej wyobraźni bohaterki powieści Montgomery, można zastanowić się również nad ich odniesieniem do czasu. Bowiem, choć owe fantazje w dużej mierze dotyczą przyszłości, w interesujący sposób splatają się także z przeszłością dziewczynki. Jej sytuacja, początkowo trudna, skłaniająca do ucieczki w świat wyobraźni, stopniowo zaczyna rysować się w coraz jaśniejszych barwach. Jednak Anne nadal tworzy wizje dotyczące tego, co będzie/co chciałaby, żeby było, a kiedy je werbalizuje, okazuje się, że w jej wypowiedziach słychać zapowiedź mających wkrótce nastąpić przemian społecznych dotyczących m.in. emancypacji kobiet, edukacji, religii... Ta nieustannie popularna powieść już od ponad stu lat zdaje się więc pokazywać, że „wszystko przed nami” – nawet tymi na różne sposoby wykluczanymi, pomijanymi, marginalizowanymi. Jednak czy te marzenia rzeczywiście się spełnią?