O wybranych słowiańskich motywach zbioru Klechdy, starożytne podania i powieści ludu polskiego i Rusi Kazimierza Władysława Wójcickiego

Autor

DOI:

https://doi.org/10.12775/LL.1.2023.004

Słowa kluczowe

folklor polski, folklor serbski, folklor słowacki, folklor ukraiński

Abstrakt

Dwutomowy zbiór Klechdy, starożytne podania i powieści ludu polskiego i Rusi (1837) Kazimierza Władysława Wójcickiego, pisarza i popularyzatora bajek ludowych, wzbudził zainteresowanie w Polsce i w kręgach miłośników kultury ludowej Słowian. K. W. Wójcicki pisał swoją książkę w latach 30. XIX w. w epoce silnych sentymentów słowianofilskich, pozostając pod wpływem polskich romantyków ze Lwowa. Autor wskazuje na badania, jakim Julian Krzyżanowski, Julian Maślanka, Ryszard Wojciechowski i Violetta Wróblewska poddawali zbiór Wójcickiego. W zawartych w nim bajkach obok motywów i treści z polskiej tradycji ludowej pojawiają się elementy z innych tradycji słowiańskich. Autor analizuje obecność w klechdach motywów serbskich, słowackich i ukraińskich, wskazując na źródła, sposoby polonizacji i autorskiej stylizacji folklorystycznych motywów słowiańskich.

Bibliografia

Georgijević, K. (1936). Srpskohrvatska narodna pesma u poljskoj književnosti: Studija iz uporedne istorije slovenskih književnosti. Srpska kraljevska akademija.

Goszczyński, S. (1852). Sobótka. Z powieści pod napisem Kościelisko. Zygmunt Schletter.

Goszczyński, S. (1852). Dziennik podróży do Tatrów. B. M. Wolff.

Hodi, J. T. [J. Tokarzewicz] (1876). Do Kazimierza Władysława Wójcickiego. W: K. W. Wójcicki, Klechdy. Starożytne podania i powieści ludowe. S. Lewental.

Karadžić, V. S. (1818). Srpski rječnik istolkovan njemačkim i latinskim riječma. U Beču.

Karanović, Z. (2019). Vukov rečnik i srpska kultura: Knjiga o zaboravljenim svetovima. Vukova zadužbina.

Kawecka, A., Krzeszewska, K., Lis-Wielgosz, I., Petrov, I., Skowronek, M. (2022). Komentowana bibliografia polskich przekładów literatury ludowej kręgu Slavia Orthodoxa. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Kowalczyk, J. R. (b.d.). Kazimierz Władysław Wójcicki. „Klechdy. Starożytne podania i powieści ludu polskiego i Rusi”. Culture.pl. Pobrano 05.05.2023 z: https://culture.pl/pl/dzielo/kazimierzwladyslaw-wojcicki-klechdy-starozytne-podania-i-powiesci-ludu-polskiego-i-rusi

Krzyżanowski, J. (1980). W świecie bajki ludowej. Państwowy. Instytut Wydawniczy.

Maślanka, J. (1984). Polska folklorystyka romantyczna. Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Półchłopek, T. (2015). Świat słowiańskiej fantastyki ludowej w „Orłach z Herburtów” Leszka Dunina Borkowskiego. W: D. Ajdačić (red.), Slov’ians’ka fantastyka. Zbirnyk naukovykh prats (t. 2). Osvita Ukrajiny.

Półchłopek, T. (2019). Literacki hołd poetów galicyjskich dla Józefa Dunina Borkowskiego. Napis, 25, 86–106.

Plotnikova, A. (2000). Slovari i narodnaya kul’tura. Očerki slavjanskoj leksikografii. Institut slavyanovedeniya RAN.

Siemieński, L. (1854). Rysy górali tatrzańskich. W: L. Siemieński, Wieczornice. Powiastki, charaktery, życiorysy i podróże (t. 3). Józef Zawadzki.

Waksmund, R. (2000). Od literatury dla dzieci do literatury dziecięcej (tematy – gatunki – konteksty). Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.

Wenerska, W. (2007). „Złe oko – na kogo spojrzy, tego uroczy”. Klechda „Oczy uroczne” Kazimierza Władysława Wójcickiego. Literatura Ludowa, 51(2), 39–44.

Wojciechowski, R. (1972). Kazimierz Władysław Wójcicki i jego „Klechdy”. W: K. W. Wójcicki, Klechdy, starożytne podania i powieści ludu polskiego i Rusi (s. 10–45). Państwowy Instytut Wydawniczy.

Wilczyńska, E. (2019). Wójcicki Kazimierz Władysław. W: V. Wróblewska (red.), Słownik polskiej bajki ludowej (t. 3, s. 352–354). Wydawnictwo Naukowe UMK.

Wójcicki, K. W. (1837). Klechdy, starożytne podania i powieści ludu polskiego i Rusi. W drukarni Piotra Baryckiego.

Wójcicki, K. W. (1841). Rozbójnicy. Biblioteka Warszawska. Pismo poświęcone naukom, sztukom i przemysłowi, 1, 10–28.

Wójcicki, K. W. (1972). Klechdy, starożytne podania i powieści ludu polskiego i Rusi. PIW.

Wróblewska, V. (2003). Przemiany gatunkowe polskiej baśni literackiej XIX i XX wieku. Wydawnictwo Adam Marszałek.

Wróblewska, V. (2018). Klechda. W: V. Wróblewska (red.), Słownik polskiej bajki ludowej (t. 2). Wydawnictwo Naukowe UMK.

Literatura Ludowa. Journal of Folklore and Popular Culture

Pobrania

Opublikowane

2023-07-22

Jak cytować

1.
AJDAČIĆ, Dejan. O wybranych słowiańskich motywach zbioru Klechdy, starożytne podania i powieści ludu polskiego i Rusi Kazimierza Władysława Wójcickiego. Literatura Ludowa. Journal of Folklore and Popular Culture [online]. 22 lipiec 2023, T. 67, nr 1-2, s. 53–64. [udostępniono 13.12.2025]. DOI 10.12775/LL.1.2023.004.

Numer

Tom 67 Nr 1-2 (2023): Folk Tales of Slavs in Poland

Dział

Artykuły

Licencja

Prawa autorskie (c) 2023 Dejan Ajdačić

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Prawa autorskie/Copyright Notice

1. Autorzy udzielają wydawcy (Polskiemu Towarzystwu Ludoznawczemu) licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu w następujących polach eksploatacji:

a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;

b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (ebook, audiobook);

c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;

d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera;

e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY - ND 3.0).

 2. Autorzy udzielają wydawcy licencji nieodpłatnie.

3. Korzystanie przez wydawcę z utworu na ww. polach nie jest ograniczone czasowo, ilościowo i terytorialnie.

 

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 605
Liczba cytowań: 0