Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • Čeština
    • Deutsch
    • English
    • Español (España)
    • Français (France)
    • Français (Canada)
    • Italiano
    • Język Polski
    • Srpski
    • Українська
    • Hrvatski
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • O czasopiśmie
  • Przesyłanie tekstów
  • Zespół redakcyjny
  • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Français (Canada)
  • Italiano
  • Język Polski
  • Srpski
  • Українська
  • Hrvatski

Literatura Ludowa. Journal of Folklore and Popular Culture

Contemporary Apocryphal Stories Based on the Life of Prepodobna Stoyna – a Bulgarian Prophetess, Healer, Non-Canonical Saint
  • Strona domowa
  • /
  • Contemporary Apocryphal Stories Based on the Life of Prepodobna Stoyna – a Bulgarian Prophetess, Healer, Non-Canonical Saint
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Tom 69 Nr 1-2 (2025): Stories of Faith /
  4. Artykuły
Istnieje nowsza wersja tego artykułu opublikowanego 2025-06-18. Przeczytaj wersję najnowszą.

Contemporary Apocryphal Stories Based on the Life of Prepodobna Stoyna – a Bulgarian Prophetess, Healer, Non-Canonical Saint

Autor

  • Aleksandra Michalska Adam Mickiewicz University, Poznań https://orcid.org/0000-0002-6105-7225

DOI:

https://doi.org/10.12775/LL.1-2.2025.001

Słowa kluczowe

contemporary apocrypha, cult of prophetesses in Bulgaria, Prepodobna Stoyna, changes in religiosity, religious and cultural heroines

Abstrakt

Prepodobna Stoyna was a Bulgarian prophetess who developed the gifts of preaching and healing after she became blind at the age of 7. At the beginning of the 20th century, Prepodobna Stoyna appeared in the church of Saint George in the village Zlatolist in Southwest Bulgaria, where she subsequently resided for at least twenty years and led the life of a hermit until her death in 1933, at the age of fifty. Stoyna lived in the balcony area inside the church and there, in the room that is preserved and visited until this day, she received pilgrims. According to oral stories and her written vita, she was endowed with the gifts of clairvoyance and healing, as well as levitation, and more. The faithful call her “the sister of St. George” and believe that thanks to her close connection with the saint, she fulfils requests from their prayers even after her death. The Orthodox  hurch warns against idolatry and heresy associated with this cult, but, at the same time, this has no effect on the thousands of people visiting this place and treating Prepodobna Stoyna as a saint. In my paper, I point out the cultural mechanisms in the creation of oral stories based on her life, which have similar structural elements to the apocrypha and fulfil similar aims.

Bibliografia

Arhimandrit Parteniy (2003). Dobrosamaryanstvoto bez maska. Slavyanobalgarski manastir „Sv. Vmchk Georgi Zograf”.

Antonova, N. (2017). Savarshenata. Prepodobna Stoyna, nekanonichna svetitsa. Fakel.

Baeva, V. (2013). Razkazi za chudesa: Lokalna traditsia i lichen opit. Akademichno izdatelstvo Prof. Marin Drinov.

Bartmiński, J. (1995). Formy obecności sacrum w folklorze. In J. Bartmiński, M. Jasińska-Wojtkowska (eds.), Folklor – sacrum – religia (pp. 9-19). Instytut Europy Środkowo-Wschodniej.

Barthes, R. (2020). Mitologie. Wydawnictwo Aletheia.

The Clashers (2022, January 5). Prepodobna Stoyna e LEVITIRALA dokato se e molila v hrama [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=mc9Vz486KNw

Dineva, D. (2015, August). Prepodobna Stoyna – Narodnata svetitsa. Spisanie Osem, 8.

Drzewiecka, E. (2023). Bogomilstwo. In G. Szwat-Gyłybowa (ed.), Leksykon idei wędrownych na słowiańskich Bałkanach (vol. 10, pp. 27–30). Instytut Slawistyki PAN.

Etv Haskovo (2022, September 8). Bez format – Svetli umove: Prepodobna Stoyna – darba i sadba [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=_BE2xKYuibg

Gergova, Y. (2020). Tsarkvata Sv. Antoniy v Melnik – chudotvorni obekti i ritualni praktiki, Balgarski folklore, 46(4), 377–392.

Grozeva, V. (2005). Pritchi na Prepodobna Stoyna. Olart.

Hajduk-Nijakowska, J. (2011). Proces mityzacji współczesnych bohaterów. In P. Kowalski (ed.), Mit, prawda, imaginacja (pp. 213–220). Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.

Ivanov, P., Izmirlieva, V. (2003). Betwixt and Between: The Cult of Living Saints in Contemporary Bulgaria. FOLKLORICA. Journal of the Slavic, East European, and Eurasian Folklore Association, 8(1), 33–53. https://doi.org/10.17161/folklorica.v8i1.3733

Ivanov, K., Demirev, S. (2017, December 18). Vanga obshtuvala s duha na Stoyna. BgDnes. https://www.bgdnes.bg/bulgaria/article/6600729

Izmirlieva, V., Ivanov, P. (1990). Sushishkata, svetitsa Stoyna I: Zhitie. Balgarski folklor, 16(3), 75–94.

Izmirlieva, V., Ivanov, P. (1991a). Sushishkata svetitsa Stoyna II: Folklorni materiali. Balgarski folklor, 17(1), 61–78.

Izmirlieva, V., Ivanov, P. (1991b). Sushishkata svetitsa Stoyna III: Problemat za svetostta. Balgarski folklor, 17(2), 3–12.

Izmirlieva, V., Ivanov, P. (2000). Zhiv svetets v balgarskata folklorna kosmologia (Opit za (re) konstruktsia). Balgarski folklore, 46(3), 43–51.

Jankowska, M. (2019). Żywotność kanonu. Semiotyka współczesnej apokryficzności. Wydawnictwo UAM.

Kołakowski, L. (2003). Obecność mitu. Prószyński i S-ka.Leonidov, R. (2020). Chudesata na Stoyna Prepodobna. Stari i novi svidetelstva. Fakel.

Michalska, A. (2020). Reverend Stoyna – The Blind Seeing With (de)Constructing Power. In A. Siquans, A.-C. Mulder, C. Carbonell Ortiz (eds.), Gender, Race, Religion. De/constructing Regimes of in/visibility (pp. 167–181). Peeters.

Michalska, A. (2021). Prepodobna Stoyna: From woman refugee to religious heroine. In N. Furlan Štante, M. Bjelica, J. R. Anic (eds.), Women’s Religious Voices Migration, Culture and (Eco) Peacebuilding (pp. 33–43). LIT Verlag.

Michalska, A. (2023). Kult prepodobnej (baby) Stojny w cerkwi św. Jerzego we wsi Złatolist w Bułgarii. In P. Borowiak, N. Czachowska-Aleksić, M. Kucharski (eds.), Słowianie, my lubim… świętować (pp. 67–83). Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk.

Mikołajczak, M. (2023), Bałkany magiczne. Mamiko.

Novinite (2022, December 6). Fenomanat Prepodobna Stoyna predi blizo 100 godini: Russiya shte bade pregazena! Novinite.bg. https://www.novinite.bg/articles/228431/Fenomenat-Prepodobna-Stojna-predi-blizo-100-godini-Rusiya-shte-bade-pregazena#google_vignette

Ong, W. J. (1992). Oralność i piśmienność. Słowo poddane technologii (transl. J. Japola). Redakcja Wydawnictw KUL.

Petkanova, D. (1982) Uvod. In D. Petkanova (ed.), Stara balgarska literatura (vol. 1, pp. 5–27). Balgarski pisatel.

Petrichka, Z. (n.d.). Zhitie na Prepodobna Stoyna ot graduate Seres [no publisher].

Prepodobna Stoyna (2014). Prepodobna Stoyna. Retseptite na edna svetitsa. Millenium.

Prepodobna Stoyna (2019) Prepodobna Stoyna – nekanoniziranata balgarska svetitsa. Zapiski na Boyana Palikarova ot 1933 godina. A&T publishing.

Prepodobna Stoina (n.d.). Home [Facebook page]. Facebook. Retrieved January 10, 2024, from https://www.facebook.com/stoinaprepodobna

Radliński, I. (1905). Apokryfy judaistyczno-chrześcijańskie. Główna Księgarnia Narodowa Lwów.

Siyanie (2015, July 31). Magichnata sila na nadezhdata. Elektronen vestnik „Siyanie”. https://novosianie.com/?p=30619

Starowieyski, M. (2003). Apokryfy Nowego Testamentu. Ewangelie apokryficzne. Wydawnictwo WAM.

Szajnert, D. (2021). Mutacje apokryfu. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Szwat-Gyłybowa, G. (2005). Haeresis Bulgarica w bułgarskiej świadomości kulturowej XIX i XX wieku. Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy.

Tokarska-Bakir, J. (2000). Obraz osobliwy. Hermeneutyczna lektura źródeł etnograficznych. Wielkie opowieści. Universitas.

Toncheva, S. (2015). Iz novata duhovnost na XX-ti vek (antroposofiy, Byalo Bratstvo, Edinno uchenie). Paradigma.

Valtchinova, G. (2006). Balkanski yasnovidki i prorochitsi ot XX vek. Universitetsko izdatelstvo “Sv. Kliment Ohridski”.

Zowczak, M. (2007). Dwa Przymierza w religijności ludowej. Kontaminacje. Fundamenta Europaea, 4(6-7), 107–120.

Literatura Ludowa. Journal of Folklore and Popular Culture

Pobrania

  • pdf (English)

Opublikowane

2025-06-18

Wersje

  • 2025-06-20 - (2)
  • 2025-06-18 - (1)

Jak cytować

1.
MICHALSKA, Aleksandra. Contemporary Apocryphal Stories Based on the Life of Prepodobna Stoyna – a Bulgarian Prophetess, Healer, Non-Canonical Saint. Literatura Ludowa. Journal of Folklore and Popular Culture [online]. 18 czerwiec 2025, T. 69, nr 1-2, s. 7–20. [udostępniono 26.12.2025]. DOI 10.12775/LL.1-2.2025.001.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Tom 69 Nr 1-2 (2025): Stories of Faith

Dział

Artykuły

Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Prawa autorskie/Copyright Notice

1. Autorzy udzielają wydawcy (Polskiemu Towarzystwu Ludoznawczemu) licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu w następujących polach eksploatacji:

a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;

b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (ebook, audiobook);

c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;

d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera;

e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY - ND 3.0).

 2. Autorzy udzielają wydawcy licencji nieodpłatnie.

3. Korzystanie przez wydawcę z utworu na ww. polach nie jest ograniczone czasowo, ilościowo i terytorialnie.

 

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 214
Liczba cytowań: 0

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Français (Canada)
  • Italiano
  • Język Polski
  • Srpski
  • Українська
  • Hrvatski

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

contemporary apocrypha, cult of prophetesses in Bulgaria, Prepodobna Stoyna, changes in religiosity, religious and cultural heroines
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa