Wątek dzieciństwa w wybranych małych formach narracyjnych Józefa Ignacego Kraszewskiego
DOI:
https://doi.org/10.12775/LL.4-5.2018.003Ključne reči
dziecko, dzieciństwo, Kraszewski, mała forma narracyjna, socjalizacja, nauka, awansApstrakt
W artykule omówiony został wątek dzieciństwa na podstawie wybranych małych form narracyjnych Józefa Ignacego Kraszewskiego. Materiał interpretacyjny stanowią następujące utwory: pochodzące z okresu wołyńskiego wspomnienie akademickie Adam (1843) oraz powstałe na emigracji opowiadania Radca Maciek (1884) i Psiarek (1888). Pisarz zaprezentował w nich przebieg wczesnej socjalizacji wraz z psychospołecznymi konsekwencjami procesu, odczuwanymi na dalszych etapach życia. Szczególnym przedmiotem zainteresowania stała się kwestia rozwijania i zaspokajania aspiracji poznawczych dziecka, przy czym nauka pokazana została w perspektywie aksjologicznej (jako wartość sama w sobie), instytucjonalnej (w kontekście szkolnej edukacji) i społecznej (droga do awansu).
Reference
ANDUKOWICZ-BIEŃKOWSKA, M. (1994). Dziecko i jego świat w utworach Stanisława Jachowicza i Józefa Ignacego Kraszewskiego. W: D. Ossowska (red.), Teksty. Konteksty. Interpretacje (65-74). Olsztyn: WSP w Olsztynie.
BACHÓRZ, J. (1990). Zdziwienia Kraszewskim. W: M. Zielińska (red.), Zdziwienia Kraszewskim (139-155). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo.
BACHÓRZ, J. (oprac.). (1992). Józef Ignacy Kraszewski. W: M. Janion, M. Maciejewski i M. Gumkowski (red.), Literatura krajowa w okresie romantyzmu 1831-1863. T. III (439-520). Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN.
BEDNAREK, M. (2013). Mikrokosmos literacki. Przestrzeń genologiczna małych form narracyjnych w prozie polskiej lat 1945-1989. Poznań: Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”.
BOROWCZYK, J. (2015). Granice niewinności i doświadczenia. Romantyczne topografie dzieciństwa (Lenartowicz – Blake, Kraszewski – Wordsworth). W: E. Dąbrowicz, M. Lul, K. Sawicka-Mierzyńska i D. Zawadzka (red.), Georomantyzm: literatura, miejsce, środowisko (396-424). Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
GOLKA, M. (2007). Socjologia kultury. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
HÉBRARD, J. (2009). Między oralnością a piśmiennością (tłum. Grzegorz Majszyk). W: P. Rodak, Pismo, książka, lektura. Rozmowy: Le Goff, Chartier, Hébrard, Fabre, Lejeune (107-201). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
IHNATOWICZ, E. (2011). Proza Kraszewskiego. Codzienność. Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego.
JACYNO, M. i A. Szulżycka (1999). Dzieciństwo. Doświadczenie bez świata. Warszawa: Oficyna Naukowa.
KRASZEWSKI, J. I. (1951). Wybór opowiadań. Warszawa: Czytelnik Spółdzielnia Wydawniczo-Oświatowa.
KRASZEWSKI, J. I. (1975). Skarb. Wybór opowiadań z portretem autora i 16 ilustracjami. Wyd. 2. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.
KUBALE, A. (1984). Dziecko romantyczne. Szkice o literaturze. Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk – Łódź: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
KUBALE, A. (2002). Dziecko. W: J. Bachórz i A. Kowalczykowa (red.), Słownik literatury polskiej XIX wieku (198-202). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo.
LESZCZYŃSKI, G. (2006). Kulturowy obraz dziecka i dzieciństwa w literaturze drugiej połowy XIX i w XX w. Wybrane problemy. Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego.
ŁOCH, E. (1996). Kraszewski – nowelista. O niektórych problemach noweli charakteru. W: E. Ihnatowicz (red.), Kraszewski – pisarz współczesny (203-212). Warszawa: Dom Wydawniczy ELIPSA.
NOWACKA, T. (1972). Opowiadania Józefa Ignacego Kraszewskiego. Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
OLSON, D. R. (2015). Piśmienność, polityka piśmienności, szkoła (przeł. A. Brylska i I. Hryniewicz). W: T. Buliński i M. Rakoczy (red.), Communicare. Almanach Antropologiczny, t. 5: Szkoła/Pismo (29-43). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
OLSZEWSKA, B. (2017). Słowo wstępne. Dlaczego małe formy? W: B. Olszewska i O. Pajączkowski (red.), „Stare” i „nowe” w literaturze dla dzieci i młodzieży – małe formy narracyjne. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
OWCZARZ, E. (2009). Nieosiągalna całość. Szkice o powieści polskiej XIX wieku. Józef Ignacy Kraszewski – Ludwik Sztyrmer – Henryk Sienkiewicz. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja
Kopernika.
SZTACHELSKA, J. (2014). „Dziwność” dziecka (rzecz o imaginarium społecznym). W: J. Sztachelska i K. Szymborska (red.), Children studies jako perspektywa interpretacyjna. Studia i szkice (35-53). Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
SZTOMPKA, P. (2002). Socjologia. Analiza społeczeństwa. Kraków: Wydawnictwo Znak.
TILLMANN, K. J. (2005). Teorie socjalizacji. Społeczność, instytucja, upodmiotowienie (przeł. G. Bluszcz i B. Miracki). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Downloads
Objavljeno
Kako citirati
Broj časopisa
Sekcija
Licenca
1. The authors give the publisher (Polish Ethnological Society) non-exclusive license to use the work in the following fields:a) recording of a Work / subject of a related copyright;
b) reproduction (multiplication) Work / subject of a related copyright in print and digital technique (ebook, audiobook);
c) marketing of units of reproduced Work / subject of a related copyright;
d) introduction of Work / object of related copyright to computer memory;
e) dissemination of the work in an electronic version in the formula of open access under the Creative Commons license (CC BY - ND 3.0).
2. The authors give the publisher the license free of charge.
3. The use of the work by publisher in the above mentioned aspects is not limited in time, quantitatively nor territorially.
Stats
Number of views and downloads: 467
Number of citations: 0
