Wątek dzieciństwa w wybranych małych formach narracyjnych Józefa Ignacego Kraszewskiego
DOI:
https://doi.org/10.12775/LL.4-5.2018.003Słowa kluczowe
dziecko, dzieciństwo, Kraszewski, mała forma narracyjna, socjalizacja, nauka, awansAbstrakt
W artykule omówiony został wątek dzieciństwa na podstawie wybranych małych form narracyjnych Józefa Ignacego Kraszewskiego. Materiał interpretacyjny stanowią następujące utwory: pochodzące z okresu wołyńskiego wspomnienie akademickie Adam (1843) oraz powstałe na emigracji opowiadania Radca Maciek (1884) i Psiarek (1888). Pisarz zaprezentował w nich przebieg wczesnej socjalizacji wraz z psychospołecznymi konsekwencjami procesu, odczuwanymi na dalszych etapach życia. Szczególnym przedmiotem zainteresowania stała się kwestia rozwijania i zaspokajania aspiracji poznawczych dziecka, przy czym nauka pokazana została w perspektywie aksjologicznej (jako wartość sama w sobie), instytucjonalnej (w kontekście szkolnej edukacji) i społecznej (droga do awansu).
Bibliografia
ANDUKOWICZ-BIEŃKOWSKA, M. (1994). Dziecko i jego świat w utworach Stanisława Jachowicza i Józefa Ignacego Kraszewskiego. W: D. Ossowska (red.), Teksty. Konteksty. Interpretacje (65-74). Olsztyn: WSP w Olsztynie.
BACHÓRZ, J. (1990). Zdziwienia Kraszewskim. W: M. Zielińska (red.), Zdziwienia Kraszewskim (139-155). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo.
BACHÓRZ, J. (oprac.). (1992). Józef Ignacy Kraszewski. W: M. Janion, M. Maciejewski i M. Gumkowski (red.), Literatura krajowa w okresie romantyzmu 1831-1863. T. III (439-520). Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN.
BEDNAREK, M. (2013). Mikrokosmos literacki. Przestrzeń genologiczna małych form narracyjnych w prozie polskiej lat 1945-1989. Poznań: Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”.
BOROWCZYK, J. (2015). Granice niewinności i doświadczenia. Romantyczne topografie dzieciństwa (Lenartowicz – Blake, Kraszewski – Wordsworth). W: E. Dąbrowicz, M. Lul, K. Sawicka-Mierzyńska i D. Zawadzka (red.), Georomantyzm: literatura, miejsce, środowisko (396-424). Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
GOLKA, M. (2007). Socjologia kultury. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
HÉBRARD, J. (2009). Między oralnością a piśmiennością (tłum. Grzegorz Majszyk). W: P. Rodak, Pismo, książka, lektura. Rozmowy: Le Goff, Chartier, Hébrard, Fabre, Lejeune (107-201). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
IHNATOWICZ, E. (2011). Proza Kraszewskiego. Codzienność. Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego.
JACYNO, M. i A. Szulżycka (1999). Dzieciństwo. Doświadczenie bez świata. Warszawa: Oficyna Naukowa.
KRASZEWSKI, J. I. (1951). Wybór opowiadań. Warszawa: Czytelnik Spółdzielnia Wydawniczo-Oświatowa.
KRASZEWSKI, J. I. (1975). Skarb. Wybór opowiadań z portretem autora i 16 ilustracjami. Wyd. 2. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.
KUBALE, A. (1984). Dziecko romantyczne. Szkice o literaturze. Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk – Łódź: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
KUBALE, A. (2002). Dziecko. W: J. Bachórz i A. Kowalczykowa (red.), Słownik literatury polskiej XIX wieku (198-202). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo.
LESZCZYŃSKI, G. (2006). Kulturowy obraz dziecka i dzieciństwa w literaturze drugiej połowy XIX i w XX w. Wybrane problemy. Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego.
ŁOCH, E. (1996). Kraszewski – nowelista. O niektórych problemach noweli charakteru. W: E. Ihnatowicz (red.), Kraszewski – pisarz współczesny (203-212). Warszawa: Dom Wydawniczy ELIPSA.
NOWACKA, T. (1972). Opowiadania Józefa Ignacego Kraszewskiego. Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
OLSON, D. R. (2015). Piśmienność, polityka piśmienności, szkoła (przeł. A. Brylska i I. Hryniewicz). W: T. Buliński i M. Rakoczy (red.), Communicare. Almanach Antropologiczny, t. 5: Szkoła/Pismo (29-43). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
OLSZEWSKA, B. (2017). Słowo wstępne. Dlaczego małe formy? W: B. Olszewska i O. Pajączkowski (red.), „Stare” i „nowe” w literaturze dla dzieci i młodzieży – małe formy narracyjne. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
OWCZARZ, E. (2009). Nieosiągalna całość. Szkice o powieści polskiej XIX wieku. Józef Ignacy Kraszewski – Ludwik Sztyrmer – Henryk Sienkiewicz. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja
Kopernika.
SZTACHELSKA, J. (2014). „Dziwność” dziecka (rzecz o imaginarium społecznym). W: J. Sztachelska i K. Szymborska (red.), Children studies jako perspektywa interpretacyjna. Studia i szkice (35-53). Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
SZTOMPKA, P. (2002). Socjologia. Analiza społeczeństwa. Kraków: Wydawnictwo Znak.
TILLMANN, K. J. (2005). Teorie socjalizacji. Społeczność, instytucja, upodmiotowienie (przeł. G. Bluszcz i B. Miracki). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie/Copyright Notice
1. Autorzy udzielają wydawcy (Polskiemu Towarzystwu Ludoznawczemu) licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu w następujących polach eksploatacji:a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;
b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (ebook, audiobook);
c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;
d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera;
e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY - ND 3.0).
2. Autorzy udzielają wydawcy licencji nieodpłatnie.
3. Korzystanie przez wydawcę z utworu na ww. polach nie jest ograniczone czasowo, ilościowo i terytorialnie.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 467
Liczba cytowań: 0
