Skip to main content Skip to main navigation menu Skip to site footer
  • Register
  • Login
  • Language
    • Čeština
    • Deutsch
    • English
    • Español (España)
    • Français (France)
    • Français (Canada)
    • Italiano
    • Język Polski
    • Srpski
    • Українська
    • Hrvatski
  • Menu
  • Home
  • Current
  • Archives
  • About the Journal
  • Submissions
  • Editorial Team
  • Contact
  • Register
  • Login
  • Language:
  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Français (Canada)
  • Italiano
  • Język Polski
  • Srpski
  • Українська
  • Hrvatski

Literatura Ludowa. Journal of Folklore and Popular Culture

The Interpretive Pattern of “the Belief in the Functioning of the State” in Memoirs of Vilamovians about the Volksliste
  • Home
  • /
  • The Interpretive Pattern of “the Belief in the Functioning of the State” in Memoirs of Vilamovians about the Volksliste
  1. Home /
  2. Archives /
  3. Vol. 67 No. 3-4 (2023): Folklore and politics /
  4. Articles

The Interpretive Pattern of “the Belief in the Functioning of the State” in Memoirs of Vilamovians about the Volksliste

Authors

  • Tymoteusz Król Instytut Slawistyki PAN https://orcid.org/0000-0003-1408-6530

DOI:

https://doi.org/10.12775/LL.3.2023.004

Keywords

Wilamowice, personal narratives, memories, the Second World War, Volksliste, community of memory

Abstract

The Vilamovians are an ethnic group living on the borderland of Silesia and Lesser Poland. They are descendants of settlers who came to this place in the 13th century, as evidenced by the continuously functioning Germanic language called Wymysorys. In 1941 they signed the Volksliste, which became one of the causes of their postwar persecutions. In memoir-based stories of the Vilamovians there are recurrent elements of narration – interpretive models, topoi and linguistic fossils – which are shared by all group members as a result of the process of fabulization and folklorization. I refer to this group as the “Vilamovian-centric community of memory”. One of the most important models occurring in the narration of this community is the interpretive model of “the belief in the functioning of the state”. Its main function is to justify the actions of the Vilamovians as a group to an outside listener who, according to the perceptions of community members, has a false image of what the Volksliste was.

References

Fic, M. (2018). Część trzecia. W: L. Krzyżanowski (red.), Wilamowice 1818–2018. Miasto i ludzie (s. 259–400). Stowarzyszenie „Wilamowianie”.

Filip, E. T. (2005). Flamandowie z Wilamowic? Stan badań. Bielsko-Bialskie Studia Muzealne, 4, 146–198.

Hajduk-Nijakowska, J. (2005). Żywioł i kultura. Folklorystyczne mechanizmy oswajania traumy. Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.

Hajduk-Nijakowska, J. (2016). Doświadczanie pamięci. Folklorystyczny kontekst opowieści wspomnieniowych. Uniwersytet Opolski.

Hastrup, K. (2008). Droga do antropologii. Między doświadczeniem a teorią (przeł. E. Klekot). Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Kajfosz, J. (2009). Magia w potocznej narracji. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Kajfosz, J. (2011). Folklor jako tekst w obiegu i jego potencjał konstruowania rzeczywistości. W: J. Hajduk-Nijakowska, T. Smolińska (red.), Nowe konteksty badań folklorystycznych (s. 53–78). Polskie Towarzystwo Ludoznawcze.

Kijonka, J. (2016). Tożsamość współczesnych Górnoślązaków. Studium Socjologiczne. Wydawnictwo „Śląsk”.

Knoblauch, H. (2000). Topik und Soziologie. Von der sozialen zur kommunikativen Topik. In T. Schirren, G. Ueding (eds.), Topik und Rhetorik. Ein interdisziplinäres Symposium (pp. 651–667). Degruyter.

Krawczyk-Wasilewska, V. (1986). Współczesna wiedza o folklorze. Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.

Król, T. (2022a). Jak nam zagrają, tak musimy tańcować. Taniec i polityka. Równość, 1, 41–44.

Król, T. (2022b). Volkslista i powojenne prześladowania. Analiza opowieści wspomnieniowych Wilamowian z perspektywy folklorystycznej. Wrocławski Rocznik Historii Mówionej, 12, 120–140. https://doi.org/10.26774/wrhm.339

Król, T. (2022c). Świętowanie w opowieściach wspomnieniowych Wilamowian o powojennych prześladowaniach. Kultura i Społeczeństwo, 66(1), 79–99.

Król, T. (2022d). „Ale to chyba nie jest wilamowskie”. Mniej znane wyznaczniki odrębności kulturowej Wilamowian. Adeptus, 19, 1–19.

Krzyżanowski, L. (2018). Część druga. W: L. Krzyżanowski (red.) Wilamowice 1818–2018. Miasto i ludzie (s. 139–258). Stowarzyszenie „Wilamowianie”.

Kubica, G. (2011). Śląskość i protestantyzm. Antropologiczne studia o Śląsku Cieszyńskim, proza, fotografia. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Kuhn, W. (1981). Geschichte der deutschen Sprachinsel Bielitz (Schlesien). Holzner Verlag.

Lehmann, A. (2007). Reden über Erfahrung. Kulturwissenschaftliche Bewusstseinsanalyse des Erzählens. Dietrich Reimar Verlag.

Libera, Z., Robotycki, Cz. (2001). Wilamowice i okolice w ludowej wyobraźni. W: A. Barciak (red.), Wilamowice. Przyroda, historia, język, kultura oraz społeczeństwo miasta i gminy (s. 371–399). Urząd Gminy Wilamowice.

Macdonald, S. (2021). Krainy pamięci. O dziedzictwie i tożsamości we współczesnej Europie (przeł. R. Kusek). Międzynarodowe Centrum Kultury

Michna, E. (2015). Pomiędzy odzyskiwaniem pamięci a „odpominaniem”. II wojna światowa i Tragedia Górnośląska w narracjach dążących do emancypacji liderów śląskich. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Etnograficzne, 43, 1–12.

Nijakowski, L. M. (2006). Domeny symboliczne. Konflikty narodowe i etniczne w wymiarze symbolicznym. Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Nijakowski, L. M. (2009). O pojęciu dyskryminacji historycznej na przykładzie wspólnoty pamięci o „dziadku w Wehrmachcie”. W: A. Jasińska-Kania, S. Łodziński (red.), Obszary i formy wykluczenia etnicznego w Polsce. Mniejszości narodowe, imigranci, uchodźcy (s. 105–122). Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Olejnik, L. (2006). Zdrajcy Narodu? Losy volksdeutschów w Polsce po II wojnie światowej. Wydawnictwo Trio.

Simonides, D. (1969). Współczesna śląska proza ludowa. Powiatowy Instytut Śląski.

Studnicki, G. (2015). Śląsk Cieszyński. Obrazy przeszłości a tożsamość miejsc i ludzi. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Tokarska-Bakir, J. (2008). Legendy o krwi. Antropologia przesądu. Wydawnictwo W.A.B.

Welzer, H., Moller, S., Tschuggnall, K. (2009). „Dziadek nie był nazistą”. Narodowy socjalizm i Holokaust w pamięci rodzinnej. W: M. Saryusz-Wolska (red.), Pamięć zbiorowa i kulturowa. Współczesna perspektywa niemiecka (s. 351–410). Universitas.

Wylegała, A. (2014). Wyzwolenie czy „wyzwolenie”. Biograficzne i społeczne wymiary pamięci przemarszu przez Polskę Armii Czerwonej. Przypadek Wielkopolski. Kultura i Społeczeństwo, 58(3), 87–101.

Literatura Ludowa. Journal of Folklore and Popular Culture

Downloads

  • pdf (Język Polski)

Published

2024-01-08

How to Cite

1.
KRÓL, Tymoteusz. The Interpretive Pattern of “the Belief in the Functioning of the State” in Memoirs of Vilamovians about the Volksliste. Literatura Ludowa. Journal of Folklore and Popular Culture. Online. 8 January 2024. Vol. 67, no. 3-4, pp. 57-73. [Accessed 15 May 2025]. DOI 10.12775/LL.3.2023.004.
  • ISO 690
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Download Citation
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Issue

Vol. 67 No. 3-4 (2023): Folklore and politics

Section

Articles

License

Copyright (c) 2024 Tymoteusz Król

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.

1. The authors give the publisher (Polish Ethnological Society) non-exclusive license to use the work in the following fields:

a) recording of a Work / subject of a related copyright;

b) reproduction (multiplication) Work / subject of a related copyright in print and digital technique (ebook, audiobook);

c) marketing of units of reproduced Work / subject of a related copyright;

d) introduction of Work / object of related copyright to computer memory;

e) dissemination of the work in an electronic version in the formula of open access under the Creative Commons license (CC BY - ND 3.0).

2. The authors give the publisher the license free of charge.

3. The use of the work by publisher in the above mentioned aspects is not limited in time, quantitatively nor territorially.

Stats

Number of views and downloads: 276
Number of citations: 0

Search

Search

Browse

  • Browse Author Index
  • Issue archive

User

User

Current Issue

  • Atom logo
  • RSS2 logo
  • RSS1 logo

Information

  • For Readers
  • For Authors
  • For Librarians

Newsletter

Subscribe Unsubscribe

Language

  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Français (Canada)
  • Italiano
  • Język Polski
  • Srpski
  • Українська
  • Hrvatski

Tags

Search using one of provided tags:

Wilamowice, personal narratives, memories, the Second World War, Volksliste, community of memory
Up

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partners

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Nicolaus Copernicus University Accessibility statement Shop