Rosyjska edycja dokumentów dyplomatycznych do stosunków polsko-sowieckich. Co nowego?
DOI:
https://doi.org/10.12775/KH.2022.129.4.05Parole chiave
Polska, Rosja sowiecka/ ZSRS, stosunki międzynarodowe, dokumenty dyplomatyczne, 1918–1945Abstract
Artykuł stanowi krytyczną analizę wydanej w Moskwie w 2017 r. czterotomowej rosyjskiej edycji sowieckich dokumentów dyplomatycznych do stosunków z Polską w latach 1918–1945. Materiał pochodzi niemal w całości ze zbiorów Archiwum Polityki Zagranicznej Federacji Rosyjskiej w Moskwie. Rosyjski zbiór dokumentów przynosi dużo nowych akt archiwalnych, ogłoszonych drukiem po raz pierwszy, Tendencyjny ich dobór jest jednak bardzo wyraźny, zwłaszcza w przypadku 1939 r.
Riferimenti bibliografici
Edycje źródłowe
Czerwona księga. Zbiór dokumentów dyplomatycznych, dotyczących rosyjsko-polskich stosunków od 1918 do 1920 roku, R.S.F.S.R. Komisarjat Ludowy Spraw Zagranicznych, Wydawnictwo Państwowe, Moskwa 1920.
Dimitrov Georgi, Journal 1933–1949, wyd. Gaël Moullec, Belin, Paris 2005.
Documents on Polish-Soviet Relations 1939–1945, t. 1: 1939–1943, Heinemann, London– Melbourne–Tokio 1961.
Dokumenty do historii stosunków polsko-sowieckich 1918–1945, red. serii Mariusz Wołos, t. 1: 1918–1926, cz. 1: Polska między Rosją „białą” a „czerwoną” (listopad 1918 – marzec 1921), cz. 2: Poszukiwanie normalizacji (kwiecień 1921 – maj 1926), red. Jan J. Bruski, Mariusz Wołos, Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia, Warszawa 2020 (Dokumenty do Historii Stosunków Polsko-Sowieckich 1918–1991).
Dokumenty do historii stosunków polsko-sowieckich 1918–1945, red. serii Mariusz Wołos, t. 2: 1926–1932, cz. 1: Trudne lata (czerwiec 1926 – luty 1929), cz. 2: Na drodze ku stabilizacji (luty 1929 – lipiec 1932), red. P. Głuszkowski, Centrum Dialogu im. Juliusza Mieroszewskiego, Warszawa 2022 (Dokumenty do Historii Stosunków Polsko-Sowieckich 1918–1991).
Dokumenty do historii stosunków polsko-sowieckich 1918–1945, red. serii Mariusz Wołos, t. 4: 1939–1945, cz. 1: Wojna i rozejm (wrzesień 1939 – grudzień 1942), cz. 2: Imponderabilia i realia (styczeń 1943 – czerwiec 1945), red. Łukasz Adamski, Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia, Warszawa 2021 (Dokumenty do Historii Stosunków Polsko-Sowieckich 1918–1991).
Dokumenty i materiały do historii stosunków polsko-radzieckich, t. 1–11, Książka i Wiedza, Warszawa 1963–1987.
Eden Anthony, Pamiętniki 1923–1938. W obliczu dyktatorów, red. Stanisław Zabiełło, Pax, Warszawa 1970.
Livre rouge. Recueil des documents diplomatiques relatifs aux relations entre la Russie et la Pologne 1918–1920, Édition d’État, Moscou 1920.
Nazi-Soviet Relations 1939–1941. Documents from the Archives of the German Foreign Office, red. Raymond J. Sontag, James S. Beddie, Dept. of State, Washington 1948.
Polskie dokumenty dyplomatyczne 1933, red. Wojciech Skóra, PISM, Warszawa 2015 (Polskie Dokumenty Dyplomatyczne).
Polskie dokumenty dyplomatyczne 1934, red. Stanisław Żerko, PISM, Warszawa 2014 (Polskie Dokumenty Dyplomatyczne).
Polskie dokumenty dyplomatyczne 1935, red. Stanisław Żerko, PISM, Warszawa 2017 (Polskie Dokumenty Dyplomatyczne).
Polskie dokumenty dyplomatyczne 1939. Styczeń – sierpień, red. Stanisław Żerko, PISM, Warszawa 2005 (Polskie Dokumenty Dyplomatyczne).
Sprawa polska w czasie drugiej wojny światowej na arenie międzynarodowej. Zbiór dokumentów, red. Stefania Stanisławska, PWN, Warszawa 1965.
Год кризиса 1938-1939. Документы и материалы, t. 2: 2 июня 1939 г. – 4 сентября 1939 г., М-во иностр. дел СССР. – Политиздат, Москва 1990.
Документы внешней политики СССР, t. 1–9, Госполитиздат, Москва 1957–1964.
Документы внешней политики СССР, t. 22/1, Международные отношения, Москва 1992.
Документы и материалы по истории советско-польских отношений, t. 1–8, red. Иван А. Хренов, Наталья Гонсеровская-Грабовская, Академия наук СССР, Москва 1963–1974.
„Красная книга”. Сборник дипломатических документов о русско-польских отношениях с 1918 г. по 1920 г., przedm. Георгий Чичерин, Народный комиссариат иностранных дел РСФСР, Москва 1920.
Красноармейцы в польском плену в 1919–1922 гг. Сборник документов и материалов, wyd. Н.Е. Елисеева, Геннадий Ф. Матвеев, К.К. Миронова, Н.С. Тархова, З. Карпус, В. Резмер, Э. Росовска, Летний сад, Москва–Санкт-Петербург 2004.
Материалы „Особой папки” Политбюро ЦК РКП(б) – ВКП(б) по вопросу советско-польских отношений, 1923–1944 гг. Сборник, red. Иван И. Костюшко, Институт славяноведения и балканистики РАН, Москва 1997.
Польско-советская война, 1919–1920. Ранее не опубликованные документы и материалы, red. Иван И. Костюшко, Институт славяноведения и балканистики РАН, Москва 1994.
Opracowania
Borzęcki Jerzy, Pokój ryski 1921 roku i kształtowanie się międzywojennej Europy Wschodniej, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa 2012.
Borzęcki Jerzy, The Soviet-Polish Peace of 1921 and the Creation of Interwar Europe, Yale University Press, New Haven–London 2008.
Duraczyński Eugeniusz, Stalin. Twórca i dyktator supermocarstwa, Akademia Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora, Aspra-Jr, Bellona, Pułtusk–Warszawa 2012.
Fayet Jean-François, Karl Radek (1885–1939). Biographie politique, Peter Lang, Bern 2004.
Gmurczyk-Wrońska Małgorzata, Stanisław Patek w dyplomacji i polityce (1914–1939), IH PAN, Neriton, Warszawa 2013.
Jędrzejewicz Wacław, Cisek Janusz, Kalendarium życia Józefa Piłsudskiego, t. 4: 1927– 1935, Instytut Książki, LTW, Kraków–Łomianki 2006.
Kamiński Marek K., Zacharias Michał J., Polityka zagraniczna Rzeczypospolitej Polskiej 1918–1939, LTW, Warszawa 1998.
Karski Jan, Wielkie mocarstwa wobec Polski 1919–1945. Od Wersalu do Jałty, Wydawnictwo UMCS, Lublin 1998.
Kornat Marek, Polityka równowagi (1934–1939). Polska między Wschodem a Zachodem, Arcana, Kraków 2007.
Kornat Marek, Polityka zagraniczna Polski 1938–1939. Cztery decyzje Józefa Becka, Wydawnictwo Oskar, Muzeum II Wojny Światowej, Gdańsk 2012.
Kornat Marek, Wołos Marusz, Józef Beck. Biografia, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2020.
Kozyrska Antonina, Arcybiskup Edward Ropp. Życie i działalność (1851–1939), Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2004.
Materski Wojciech, Na widecie. II Rzeczpospolita wobec Sowietów 1918–1943, ISP PAN, Rytm, Warszawa 2005.
Matwiejew Giennadij, Taktyka Adolfa Joffego podczas pertraktacji z Polską w sprawie zawarcia preliminariów pokojowych w 1920 roku, w: Zapomniany pokój. Traktat ryski. Interpretacje i kontrowersje 90 lat później, red. Sławomir Dębski, Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia, Warszawa 2013, s. 201–229.
Miotła Stalina. Polska Północno-Wschodnia i jej pogranicze w czasie obławy augustowskiej w 1945 r., red. Łukasz Adamski, Grzegorz Hryciuk, Grzegorz Motyka, Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia, Warszawa 2019.
Nowak Andrzej, Pierwsza zdrada Zachodu. 1920 – zapomniany appeasement, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2015.
Walczak Henryk, Sojusz z Rumunią w polskiej polityce zagranicznej w latach 1918–1931, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2008.
Wołos Mariusz, A New Order in Central and Eastern Europe. Polish-Soviet Negotiations and the Peace of Riga (1920–1921), „Zapiski Historyczne” 86, 2021, 2, s. 97–124.
Wołos Mariusz, O Piłsudskim, Dmowskim i zamachu majowym. Dyplomacja sowiecka wobec Polski w okresie kryzysu politycznego 1925–1926, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2013.
Wołos Mariusz, Praktyczna realizacja zapisów traktatu ryskiego w świetle najnowszych badań [w druku].
Zgórniak Marian, Polskie ultimatum do Litwy w 1938 roku, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska”, Sectio F, 51, 1996, 14, s. 161–171.
Бабенко Оксана В., Польско-советские отношения в 1924–1928 гг. От противостояния к сотрудничеству, МГУ им. М. В. Ломоносова: РАН. ИНИОН, Москва 2007.
Кен Олег Н., Москва и пакт о ненападении с Польшей (1930–1932 гг.), ПИЯФ РАН, Санкт–Петербург 2003.
Кен Олег Н., Рупасов Александр И., Политбюро ЦК ВКП(б) и отношения СССР с западными соседними государствами (конец 1920 – начало 1930-х гг.). Проблемы. Документы. Опыт комментария, cz. 1: 1928–1934, Европейский Дом, Санкт-Петербург 2000.
Матвеев Геннадий Ф., Вторая Речь Посполитая (1918–1939), w: Польша в XX веке. Очерки политической истории, red. Альбина Ф. Носкова, Индрик, Москва 2012, s. 105–258.
Наринский Михаил M., Политика СССР в Европе и Польша 1933–1938, w: Советско-польские отношения в политических условиях Европы 30-х годов XX столетия. Cборник статей, red. Евгениуш Дурачински, Андрей Н. Сахаров, Наука, Москва 2001, s. 28–38.
Ненашева Зоя С., О нашем юбиляре, w: Славянский мир профессора Матвеева, red. Юрий А. Борисёнок, Анна Н. Литвинова, Зоя С. Ненашева, Родина-медиа, Москва 2013, s. 5–9.
Петрoв Никита, Палачи. Они выполняли заказы Сталина, Новая газета, Москва 2011.
Петрoв Никита, По сценарию Сталина. Роль органов НКВД-МГБ СССР в советизации стран Центральной и Восточной Европы. 1945–1953 гг., РОССПЭН, Москва 2011, s. 163–166.
Сталин Иосиф В., Сочинения, t. 18, oprac. Михаил Н. Грачев i in., Информационно-издательский центр „Союз”, Тверь 2006.
Downloads
Pubblicato
Come citare
Fascicolo
Sezione
Licenza
Questo lavoro è fornito con la licenza Creative Commons Attribuzione - Non opere derivate 4.0 Internazionale.
Stats
Number of views and downloads: 641
Number of citations: 0
