„Będą pieniądze, będzie czym płacić”. Uwagi na marginesie rejestrów długów Jana Karola Chodkiewicza
DOI:
https://doi.org/10.12775/KH.2023.130.2.01Schlagworte
Wielkie Księstwo Litewskie, magnateria, Jan Karol Chodkiewicz, finanse, długiAbstract
Podstawą źródłową artykułu są rejestry długów Jana Karola Chodkiewicza uzupełnione o informacje zaczerpnięte m.in. z korespondencji i inwentarzy dóbr. Przykład działalności hetmana wielkiego litewskiego jest pretekstem, by zadać pytania o opłacalność służby wojskowej w pierwszej połowie XVII w., wysokość i strukturę magnackich dochodów oraz o miejsce kredytu w gospodarce wielkich właścicieli ziemskich w Rzeczypospolitej.
Literaturhinweise
Edycje źródłowe
Archiwum Domu Radziwiłłów, nakł. Księcia Antoniego Radziwiłła, Kraków 1885 (Scriptores Rerum Polonicarum, t. 8).
Kazimiero Leono Sapiegos archyvo inventorinė knyga (1647/1648 m.), oprac. Darius Antanavičius, Algirdas Baliulis, Lietuvos istorijos institutas,Vilnius 2014.
Korrespondencye Jana Karola Chodkiewicza poprzedzone opisem rękopismów z archiwum Radziwiłłowskiego, znajdujących się w Bibliotece Ordynacyi Krasińskich połączonej z Muzeum Konstantego Świdzińskiego, oprac. Władysław Chomętowski, nakł. Świdzińskich, Warszawa 1875.
Ordynacja dworu Zygmunta III z 1589 roku, oprac. Krzysztof Chłapowski, Neriton, IH PAN, Warszawa 2004.
Владение Тимковичи, oprac. Пaвeл Г. Козловский, Наука и Техника, Минск 1982 (Инвентари магнатских владений Беларуси XVII–XVIII вв.).
Opracowania
Adamczyk Władysław, Ceny w Warszawie w XVI i XVII wieku, Kasa im. J. Mianowskiego, Instytut Popierania Polskiej Twórczości Naukowej, Lwów–Warszawa 1938.
Augustyniak Urszula, Specyfika patronatu magnackiego w Wielkim Księstwie Litewskim w XVII wieku. Problemy badawcze, „Kwartalnik Historyczny” 109, 2002, 1, s. 97–110.
Bołdyrew Aleksander, Hodowla i handel końmi w Polsce XVI w., „Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych” 69, 2009, s. 31–90.
Burzyński Andrzej, Struktura dochodów wielkiej własności ziemskiej XVI–XVIII wieku (próba analizy na przykładzie dóbr królewskich województwa sandomierskiego), „Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych” 34, 1973, s. 31–65.
Chachaj Marian, O dacie urodzenia i o edukacji hetmana Jana Karola Chodkiewicza, w: Studia z dziejów Wielkiego Księstwa Litewskiego (XVI–XVIII wieku), red. Sławomir Górzyński, Mirosław Nagielski, DiG, Warszawa 2014, s. 49–58.
Cieśla Maria, Kupcy, arendarze i rzemieślnicy. Różnorodność zawodowa Żydów w Wielkim Księstwie Litewskim w XVII i XVIII w., IH PAN, Warszawa 2018.
Cieśla Maria, Łazarz Mojżeszowicz – przykład żydowskiej kariery w Wielkim Księstwie Litewskim w połowie XVII wieku, „Kwartalnik Historyczny” 112, 2005, 4, s. 5–29.
Czapliński Władysław, Długosz Józef, Życie codzienne magnaterii polskiej w XVII wieku, PIW, Warszawa 1982.
Dąbkowski Przemysław, Prawo prywatne polskie, t. 2, Towarzystwo dla Popierania Nauki Polskiej, Lwów 1911.
Dias-Lewandowska Dorota, Historia kulturowa wina francuskiego w Polsce od połowy XVII do początku XIX wieku, Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, Warszawa 2014.
Dumanowski Jarosław, Świat rzeczy szlachty wielkopolskiej w XVIII wieku, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń 2006.
Filipczak-Kocur Anna, Skarbowość Rzeczypospolitej 1587–1648. Projekty, ustawy, realizacja, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2006.
Frick David, Kith, Kin, and Neighbors. Communities and Confessions in Seventeenth-Century Wilno, Cornell University Press, Ithaca 2013.
Gawron Przemysław, Hetman koronny w systemie ustrojowym Rzeczypospolitej w latach 1581–1646, Neriton, Warszawa 2010.
Gawron Przemysław, Wydatki hetmana wielkiego litewskiego Jana Karola Chodkiewicza na wojnę w Inflantach w latach 1604–1606, w: Honestas et turpitudo. Magnateria Rzeczypospolitej w XVI–XVIII wieku, red. Ewa Dubas-Urwanowicz, Marta Kupczewska, Karol Łopatecki, Jerzy Urwanowicz, Polskie Towarzystwo Historyczne, Białystok 2019, s. 317–329.
Inglot Stefan, Sprawy gospodarcze Lwa Sapiehy 1588–1607, w: Studia z historii społecznej i gospodarczej poświęcone prof. dr. Franciszkowi Bujakowi, [s.n.], Lwów 1931, s. 165–226.
Jurkiewicz Jan, Powinności włościan w dobrach prywatnych w Wielkim Księstwie Litewskim w XVI–XVII wieku, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 1991.
Kempa Tomasz, Urzędnicy i klienci Mikołaja Krzysztofa Radziwiłła Sierotki, „Lituano-Slavica Posnaniensia. Studia Historica” 9, 2003, s. 193–221.
Klonder Andrzej, Mieszczańskie cnoty magnatów – gospodarność, oszczędność, skąpstwo. Refleksje nieco przewrotne, w: Honestas et turpitudo. Magnateria Rzeczypospolitej w XVI– XVIII wieku, red. Ewa Dubas-Urwanowicz, Marta Kupczewska, Karol Łopatecki, Jerzy Urwanowicz, Polskie Towarzystwo Historyczne, Białystok 2019, s. 435–446.
Kühn Sebastian, Masters as Debtors of Their Servants in Early Modern Brandenburg and Saxony, w: Early Modern Debts 1550–1700, red. Laura Kolb, George Oppitz-Trotman, Palgrave Macmillan, Cham 2020, s. 53–82.
Kula Witold, Problemy i metody historii gospodarczej, PWN, Warszawa 1963.
Liedke Marzena, Guzowski Piotr, Problemy finansowe ewangelickiej Jednoty Litewskiej w pierwszej połowie XVII w. w świetle akt synodów prowincjonalnych, „Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych” 78, 2017, s. 95–130.
Łaszkiewicz Hubert, Dziedzictwo czy towar? Szlachecki handel ziemią w powiecie chełmskim w II połowie XVII wieku, Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego KUL, Lublin 1998.
Łozowski Piotr, Kredyt i dom. Rynki obrotu pieniężnego i nieruchomościami w Warszawie okresu XV i początków XVI wieku, Instytut Badań nad Dziedzictwem Kulturowym Europy, Białystok 2020.
Mączak Antoni, Pieniądz i społeczeństwo w Rzeczypospolitej XVI–XVII w., „Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych” 37, 1976, s. 63–85.
Mączak Antoni, Rządzący i rządzeni. Władza i społeczeństwo w Europie wczesnonowożytnej, PIW, Warszawa 1986.
Miłuński Marek, Zarząd dóbr Bogusława Radziwiłła w latach 1636–1669, w: Administracja i życie codzienne w dobrach Radziwiłłów XVI–XVIII wieku, red. Urszula Augustyniak, DiG, IH UW, Warszawa 2009, s. 195–283.
Podhorodecki Leszek, Jan Karol Chodkiewicz 1560–1621, Wydawnictwo MON, Warszawa 1982.
Pośpiech Andrzej, Majętności na sprzedaż. Szlachecki handel ziemią i przemiany struktury majątkowej w powiecie kaliskim w latach 1580–1655, Ossolineum, Wrocław 1989.
Pośpiech Andrzej, Pułapka oczywistości. Pośmiertne spisy ruchomości szlachty wielkopolskiej z XVII wieku, IAE PAN, Letter Quality, Warszawa 1992.
Przepiórka Andrzej Grzegorz, Relacje hetmana wielkiego litewskiego Jana Karola Chodkiewicza z królem Zygmuntem III Wazą w dobie wojny z Moskwą (1611–1618), w: Wobec króla i Rzeczpospolitej. Magnateria w XVI–XVIII wieku, red. Ewa Dubas-Urwanowicz, Jerzy Urwanowicz, Avalon, Kraków 2012, s. 671–687.
Rachuba Andrzej, Fakcja Lwa Sapiehy – zarys problematyki, w: Między Lwowem a Wrocławiem. Księga jubileuszowa profesora Krystyna Matwijowskiego, red. Bogdan Rok, Jerzy Maroń, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2006, s. 503–511.
Rutkowski Jan, Badania nad podziałem dochodów w Polsce w czasach nowożytnych, t. 1: Rozważania teoretyczne – klasyfikacja dochodów wielkich właścicieli ziemskich, nakładem PAU, Gebethner i Wolff, Kraków–Warszawa 1938.
Siekierski Maciej, Landed Wealth in the Grand Duchy of Lithuania. The Economic Affairs of Prince Nicholas Christopher Radziwill (1549–1616), cz. 1, „Acta Baltico-Slavica” 20, 1991, s. 239–308, cz. 2, „Acta Baltico-Slavica” 21, 1992, s. 195–294.
Sierba Michał, Radziwiłłowskie dobra Orla (1585–1695), Białoruskie Towarzystwo Historyczne, Białystok 2017.
Szelągowski Adam, Pieniądz i przewrót cen w XVI i XVII wieku w Polsce, Towarzystwo Wydawnicze, Lwów 1902.
Tarnawski Aleksander, Działalność gospodarcza Jana Zamoyskiego, kanclerza i hetmana w. kor. (1572–1605), Kasa im. Rektora J. Mianowskiego, Instytut Popierania Polskiej Twórczości Naukowej, Lwów–Warszawa 1935.
Topolska Maria Barbara, Dobra szkłowskie na Białorusi Wschodniej w XVII i XVIII wieku, PWN, Warszawa 1969.
Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Spisy, t. 3: Księstwo Żmudzkie XV–XVIII wiek, red. Andrzej Rachuba, oprac. Henryk Lulewicz, Andrzej Rachuba, Przemysław P. Romaniuk, Andrzej Haratym, DiG, Warszawa 2015.
Volkau Mikola, Budowa rezydencji w Lachowiczach i Starym Bychowie w I. połowie XVII wieku, w: Residentiae tempore belli et pacis. Materiały do badań i ochrony założeń rezydencjonalnych i obronnych, red. Piotr Lasek, Piotr Sypczuk, IS PAN, Warszawa 2019, s. 246–251.
Wagner Marek, Korpus oficerski wojska polskiego w drugiej połowie XVII wieku, Napoleon V, Oświęcim 2015.
Wagner Marek, Stanisław Jabłonowski (1634–1702). Polityk i dowódca, t. 2, Inforteditions, Zabrze–Tarnowskie Góry 2020.
Żabiński Zbigniew, Systemy pieniężne na ziemiach polskich, Ossolineum, Wrocław 1981.
Żojdź Karol, Uroczystości pogrzebowe Jana Karola Chodkiewicza w Ostrogu w roku 1622 na tle sporu o jego schedę, „Przegląd Historyczny” 111, 2020, 4, s. 991–1009.
Żojdź Karol, Wszyscy ludzie króla. Zygmunt III Waza i jego stronnicy w Wielkim Księstwie Litewskim w pierwszych dekadach XVII wieku, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń 2019.
Скеп’ян Анастасія А., Ураднікі і дваране Льва Сапегі ў 80-х гг. XVI – пачатку XVII ст., w: Сапегі. Асобы, кар’еры, маёнткі. Зборнік навуковых артыкулаў, red. Анастасія А. Скеп’ян, А.М. Янушкевіч, Мінск 2018, s. 25–48.
Downloads
Veröffentlicht
Zitationsvorschlag
Ausgabe
Rubrik
Lizenz
Dieses Werk steht unter der Lizenz Creative Commons Namensnennung - Keine Bearbeitungen 4.0 International.
Stats
Number of views and downloads: 564
Number of citations: 0
