Wiedza pielęgniarek pracujących w SPZOZ w Parczewie na temat zdrowego stylu życia
DOI:
https://doi.org/10.21784/IwP.2025.009Słowa kluczowe
zdrowie, styl życia, aktywność fizyczna, profilaktyka, zachowania zdrowotne, wiedzaAbstrakt
Wstęp. Właściwie prowadzony styl życia oparty na zachowaniach o charakterze prozdrowotnym pozwala na zachowanie dobrego zdrowia i sprawności fizycznej. Właściwe żywienie powala na dostarczenie do organizmu niezbędnych składników odżywczycha realizowana aktywność fizyczna umożliwia pełną sprawność fizyczną. Dla realizowania postaw prozdrowotnych niezbędna jest wiedza, która pozwala na umiejętność wyboru działań sprzyjających zdrowiu i zaniechaniu działań antyzdrowotnych.
Cel pracy. Analiza wiedzy pielęgniarek pracujących w SPZOZ w Parczewie w zakresie zdrowego stylu życia.
Materiał i metody. Badania realizowano metodą sondażu diagnostycznego, techniką ankietowania. Wykorzystanym narzędziem badawczym była autorska ankieta oraz kwestionariusz zachowań zdrowotnych Zygfryda Juczyńskiego. Badania przeprowadzono w okresie od października do grudnia 2022 roku wśród 100 pielęgniarek aktywnych zawodowo. Badane pielęgniarki były zatrudnione w Samodzielnym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej w Parczewie.
Wyniki. Osoby z wyższym poziomem wiedzy wykazywały istotnie statystycznie wyższe wyniki w zakresie: prawidłowych nawyków żywieniowych (Z = 2,58; p < 0,01), zachowań profilaktycznych (Z = 2,74; p < 0,01), pozytywnego nastawienia psychicznego (Z = 2,30; p < 0,05), praktyk zdrowotnych (Z = 2,45; p < 0,05) oraz ogólnych zachowań zdrowotnych (Z = 3,97; p < 0,01) według kwestionariusza IZZ – w porównaniu do osób
z niższym poziomem wiedzy.
Wnioski. Pielęgniarki z SPZOZ w Parczewie wykazują wysoką wiedzę na temat zdrowego stylu życia, w tym znaczenia aktywności fizycznej we wszystkich grupach wiekowych i jej wpływu na zdrowie. Znają skutki jej braku oraz potrafią komponować posiłki zgodne z zasadami zdrowego żywienia, choć ich wiedza wymaga uzupełnienia w zakresie spożycia warzyw, owoców i ilości wypijanej wody. Czynniki socjodemograficzne nie wpływają istotnie na poziom wiedzy. Pielęgniarki prezentują średni poziom zachowań zdrowotnych,
a wyższy poziom wiedzy wiąże się z lepszymi nawykami żywieniowymi, zachowaniami profilaktycznymi, pozytywnym nastawieniem psychicznym i praktykami zawodowymi.
Bibliografia
1. Wagner S., Banaszkiewicz M., Andruszkiewicz A. i wsp. Zachowania zdrowotne i miejsce zdrowia w hierarchii wartości młodzieży. Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu. 2014;20(2):171–176.
2. Młynarska M., Rudnicka – Drożdżak E., Nowicki G. i wsp. Pojęcie zdrowia w opinii osób powyżej 65 roku życia. Gerontol Pol. 2015;23(1):11–18.
3. Nowicki G., Ślusarska B., Zboina B. i wsp. Zakres rozumienia pojęcia zachowania zdrowotne oraz uwarunkowania aktywności zdrowotnej człowieka. Ann Acad Stetin Oecon. 2018;11(1):372–387.
4. Janaszczyk A., Wengler L., Popowski P. Filozoficzne, społeczne i prawne aspekty nauk
o zdrowiu. Polskie Towarzystwo Programów Zdrowotnych, Gdańsk 2012.
5. Woźniak M., Brukwicka I., Kopański Z. i wsp. Zdrowie jednostki i zbiorowości. J Clin Healthc. 2015;4(1):1–3.
6. Deręgowska M., Majorczyk M. Kultura pedagogiczna rodziców i styl życia w rodzinie jako czynniki ochrony zdrowia w rodzinie. Pielęgniarstwo Polskie. 2015;2(56):199–211.
7. Ponczek D., Olszowy I. Styl życia młodzieży i jego wpływ na zdrowie. Probl Hig Epidemiol. 2012;93(2):260–268.
8. Rumińska – Szalska A. Zdrowie w kontekście stylu życia seniorów – podejście interdyscyplinarne. Geriatria. 2019;14(4):230–234.
9. Heeran P., Gollwitzer P.M., Bargh J.A. Nonconscious processes and health. Health Psychol. 2013;32(5):460–473.
10. Kowalewska B., Krajewska – Kułak E., Ortman E. i wsp. Rola czynników w rozwoju chorób. Problemy Pielęgniarstwa. 2011;19(1):134–141.
11. Gruszczyńska M., Bąk – Sosnowska M., Plinta R. Zachowania zdrowotne jako istotny element aktywności życiowej człowieka. Hygeia Public Health. 2015;50(4):558–565.
12. Cianciara D. Zarys współczesnej promocji zdrowia. PZWL, Warszawa 2010.
13. Remigrońska A., Włoszczak – Szubzda A. Zachowania zdrowotne pielęgniarek czynnych zawodowo co najmniej jeden rok. Asp Zdr Ch. 2016;1(1):41–53.
14. Centrum Badania Opinii Społecznej. Komunikat z badań – Aktywność fizyczna Polaków. Warszawa 2013.
15. Stanisławska M., Napora – Tytoń A., Wieder – Huszcza S. i wsp. Aktywność fizyczna personelu pielęgniarskiego województwa zachodniopomorskiego. Probl Pielęg. 2017;25(3):174–178.
16. Gładysz G., Kobos E., Czarnecka J. i wsp. Zachowania żywieniowe pielęgniarek
w środowisku pracy. Pielęgniarstwo Polskie. 2016;2(60):149–157.
17. Bielak J., Krzyszycha R., Szponar B. Dietary habits of nurses and midwives from Lublin and its region. Ann Univ Mariae Curie Sklodowska Med. 2006;61(2):868–873.
18. Jankowska – Polańska B., Wijacka K., Lomper K. i wsp. Zachowania zdrowotne personelu pielęgniarskiego w profilaktyce nadciśnienia tętniczego. Współczesne Pielęgniarstwo i Ochrona Zdrowia. 2014;3(3):67–70.
19. Trojanowska A. Zachowania zdrowotne pielęgniarek pediatrycznych. Kwartalnik Naukowy Fides et Ratio. 2020;3(43):177–194.
20. Książek J., Jarzynkowski P., Piotrkowska R. Wybrane elementy stylu życia pielęgniarek operacyjnych. Medycyna Rodzinna. 2015;3(3):103–109.
21. Rasińska R., Nowakowska I. Zachowania zdrowotne położnych a poczucie satysfakcji
z życia. Zdrowie i Dobrostan. 2014;2(52):111–116.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Anna Dąbrowska, Zbigniew Orzeł, Aleksandra Zając, Mariusz Sutryk, Ewa Guz, Malwina Bajer, Katarzyna Iskra
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 49
Liczba cytowań: 0