Opieka pielęgniarska stosowana wobec kobiety w ciąży ze zdiagnozowanym stanem przedrzucawkowym zgodnie z modelem adaptacji Roy: opis przypadku
DOI:
https://doi.org/10.21784/IwP.2025.005Słowa kluczowe
stan przedrzucawkowy, model adaptacji Roy, opieka pielęgniarskaAbstrakt
Wstęp. Przedrzucawka to złożone, wieloukładowe zaburzenie charakteryzujące się nadciśnieniem i białkomoczem, zwykle objawiające się w drugiej połowie ciąży. Oprócz podwyższonego ciśnienia krwi i białkomoczu, obejmuje szeroko rozpowszechnione skutki ogólnoustrojowe, które stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia zarówno matki, jak i płodu. Ciąża powikłana przez przedrzucawkę stwarza wyjątkowe wyzwania, które wymagają kompleksowej i ustrukturyzowanej opieki pielęgniarskiej. Teorie i modele pielęgniarskie zapewniają cenne ramy do świadczenia takiej zindywidualizowanej opieki.
Cel. Niniejszy raport przypadku ma na celu opisanie opieki pielęgniarskiej świadczonej kobiecie w ciąży, u której zdiagnozowano przedrzucawkę w 29. tygodniu ciąży, wykorzystując jako ramy przewodnie Model Adaptacji Roya (RAM).
Opis przypadku. Aby zapewnić poufność, pacjentka jest określana inicjałami S.K. Po uzyskaniu świadomej zgody dane zbierano poprzez obserwację, wywiady i przegląd dokumentacji medycznej. Stan pacjentki oceniano w ramach trybów adaptacyjnych RAM, w tym samooceny, funkcji roli i współzależności.
Wnioski. Na podstawie tych ocen opracowano i wdrożono ukierunkowane interwencje pielęgniarskie w celu wsparcia adaptacji i optymalizacji wyników zdrowotnych.
Bibliografia
1. Rowe, S., Karkhaneh, Z., MacDonald, I., Chambers, T., Amjad, S., Osornio-Vargas, A., Chari, R., Kumar, M., & Ospina, M. B. Systematic review of the measurement properties of indices of prenatal care utilization. BMC Pregnancy and Childbirth, 2020;20,171. https://doi.org/10.1186/s12884-020-2822-5
2. Konnyu, K. J., Danilack, V. A., Adam, G. P., Peahl, A. F., Cao, W., & Balk, E. M. Changes to prenatal care visit frequency and telehealth: A systematic review of qualitative evidence. Obstetrics & Gynecology, 2023;141(2):299–323. https://doi.org/10.1097/AOG.0000000000005046
3. World Health Organization. (2022). Recommendations on antenatal care for a positive pregnancy experience. https://www.who.int/publications/i/item/9789241549912
4. Aydın, N., & Tüfekci, F. G. (2021). Prenatal care and nursing approaches in pregnancy. Journal of Women's Health, 6(2), 134–142.
5. Goldenberg, R. L., McClure, E. M., Bhutta, Z. A., Belizán, J. M., Reddy, U. M., & Rubens, C. E. (2011). Stillbirth: epidemiology and overview of the evidence review. BMC Pregnancy and Childbirth, 11(Suppl 1), S2.
6. American College of Obstetricians and Gynecologists (ACOG). (2020). Hypertension in pregnancy. Practice Bulletin No. 222. https://www.acog.org/clinical/clinical-guidance/practice-bulletin/articles/2020/06/gestational-hypertension-and-preeclampsia
7. Sibai, B. M., & Stella, C. L. (2009). Diagnosis and management of atypical preeclampsia–eclampsia. American Journal of Obstetrics and Gynecology, 200(5), 481.e1–481.e7.
8. Redman, C. W., & Sargent, I. L. (2005). Latest advances in understanding preeclampsia. Science, 308(5728), 1592-1594.
9. Steegers, E. A., von Dadelszen, P., Duvekot, J. J., & Pijnenborg, R. (2010). Pre-eclampsia. The Lancet, 376(9741), 631–644.
10. Jung, E., Romero, R., Yeo, L., Gomez-Lopez, N., Chaemsaithong, P., Jaovisidha, A., & Erez, O. (2022). The etiology of preeclampsia. American Journal of Obstetrics and Gynecology, 226(2 Suppl), S844–S866. https://doi.org/10.1016/j.ajog.2021.11.1356
11. Roberts, J. M. (2024). Preeclampsia epidemiology(ies) and pathophysiology(ies). Best Practice & Research Clinical Obstetrics & Gynaecology, 94, 102480. https://doi.org/10.1016/j.bpobgyn.2024.102480
12. Duley, L. (2009). The global impact of pre-eclampsia and eclampsia. Seminars in Perinatology, 33(3), 130–137.
13. ACOG Committee Opinion No. 623. (2015). Emergent therapy for acute-onset, severe hypertension during pregnancy and the postpartum period. Obstetrics & Gynecology, 125(6), 1467-1470.
14. Chang, K.-J., Seow, K.-M., & Chen, K.-H. (2023). Preeclampsia: Recent advances in predicting, preventing, and managing the maternal and fetal life-threatening condition. International Journal of Environmental Research and Public Health, 20(4), 2994. https://doi.org/10.3390/ijerph20042994
15. World Health Organization (WHO). (2025). Global and regional causes of maternal deaths 2009–20: A WHO systematic analysis. Lancet Global Health. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/pre-eclampsia
16. Chojenta, C., Loxton, D., & Mishra, G. (2017). The psychosocial impact of pregnancy complications: a systematic review. Journal of Psychosomatic Obstetrics & Gynecology, 38(2), 123-132.
17. Özkarman, A., Özer, S., & Balcı Alpaslan, G. (2012). Use of the Roy Adaptation Model in nursing care of a patient with rheumatoid arthritis. Gümüşhane University Journal of Health Sciences, 1(3), 138–144.
18. Kacaroğlu Vicdan, A., & Gülseven Karabacak, B. (2014, October). Roy Adaptation Model among nursing models. Acıbadem University Journal of Health Sciences, 5(4), 255-259.
19. Sert, E., Erkal, Y., & Tuna Oran, N. (2014). The use of the Roy Adaptation Model in antenatal evaluation in midwifery. Gümüşhane University Journal of Health Sciences, 3(4), 1147.
20. Aydın, E. İ., Dikmen, R., & Şahin, S. (2024). Nursing care applied to a woman in the postpartum period based on Roy’s Adaptation Model: A case report. Journal of Women’s Health Nursing, 10(3), 195–209.
21. Çiçek, E., & Karagözoğlu, Ş. (2024). Nursing care applied during pregnancy based on Roy’s Adaptation Model: A case report. Cumhuriyet University Journal of Health Sciences, 9(1), 115–123. https://doi.org/10.51754/cusbed.1377291
22. Barış, N., Gülseven Karabacak, B., & Ecevit Alpar, Ş. (2015). Nursing care plan according to the Roy Adaptation Model . Ege University Journal of Nursing Faculty, 31(2), 130–139.
23. Roy Adaptation Association. (2025). Roy Adaptation Model. Mount Saint Mary's University. https://www.msmu.edu/about-the-mount/nursing-theory/roy-adaptation-association/
24. Yoldaş, G., Yıldırım, Y., Fadıloğlu, Ç., & Şenuzun Aykar, F. (2019). A nursing approach based on the Roy Adaptation Model in a patient with essential hypertension. Turkish Journal of Cardiovascular Nursing, 10(21), 33–39. https://doi.org/10.5543/khd.2019.63626
25. Cheng, H. Y., Chen, C. H., & Hsu, L. L. (2019). Pain management and psychological well-being in women with preeclampsia: A review. Journal of Obstetric Nursing, 44(3), 150–159. https://doi.org/10.1016/j.jogn.2019.03.004
26. Dunkel Schetter, C. (2011). Psychological science on pregnancy: Stress processes, biopsychosocial models, and emerging research issues. Annual Review of Psychology, 62, 531–558. https://doi.org/10.1146/annurev.psych.031809.130727
27. Marcus, S. M., Flynn, H. A., Blow, F. C., & Barry, K. L. (2018). Cognitive-behavioral therapy and anxiety reduction during pregnancy: A systematic review. Archives of Women’s Mental Health, 21(1), 45–53. https://doi.org/10.1007/s00737-017-0749-0
28. Leahy-Warren, P., & McCarthy, G. (2011). Maternal adjustment and maternal support during the transition to motherhood: The role of social support. Journal of Clinical Nursing, 20(11-12), 1704–1713. https://doi.org/10.1111/j.1365-2702.2010.03589.x
29. Leahy-Warren, P., McCarthy, G., & Corcoran, P. (2012). First-time mothers: Social support, maternal parental self-efficacy and postnatal depression. Journal of Clinical Nursing, 21(3-4), 388–397. https://doi.org/10.1111/j.1365-2702.2011.03701.x
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Ayşe İrem Moğulkoç, Sevgül Dönmez
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 1470
Liczba cytowań: 0