Straty i marnowanie żywności – charakterystyka problemu oraz sposoby przeciwdziałania skali zjawiska
DOI:
https://doi.org/10.21784/IwP.2024.024Słowa kluczowe
marnowanie żywności, straty żywności, konsument, edukacjaAbstrakt
Wstęp. Straty i marnowanie żywności stanowią poważny problem XXI wieku. Ilość traconej żywności przekracza obecnie potrzeby wyżywienia krajów borykających się z brakiem możliwości zabezpieczenia potrzeb żywieniowych społeczeństwa krajów szczególnie rozwijających się. Konsumenci rozpatrują marnowanie żywności jako poważny problem zarówno pod względem etycznym i społecznym jak również środowiskowym i ekonomicznym, jednak mimo to blisko 1/3 światowej produkcji żywności na świecie jest marnowana.
Cel. Celem pracy było przedstawienie skali problemu strat i marnowania żywności oraz sposobów ograniczenia skali problemu.
Materiał i metody. Metoda zastosowana w pracy to analiza literatury dotyczącej strat i marnowania żywności.
Przegląd. Problem z marnowaniem żywności jest zróżnicowany i związany z licznymi czynnikami począwszy od poziomu dochodów, ograniczeniami technicznymi oraz technologicznymi związanymi z infrastrukturą i transportem, aż po zachowania i postawy konsumentów. Duża część strat i marnowania żywności ma miejsce już w chwili zaopatrywania się w produkty żywnościowe. Zakup zbyt dużej ilości żywności może generować straty związane z upływem terminu przydatności do spożycia. Drugim poważnym problemem związanym z nadprodukcją żywności jest przygotowanie zbyt dużych porcji żywności, które nie mogą zostać skonsumowane czego konsekwencją jest ich marnowanie.
Wnioski. Istotnym czynnikiem determinującym korzystne zmiany w zakresie ograniczania strat i marnowania żywności powinna być edukacja na temat zwiększania świadomości na temat bezpieczeństwa żywności oraz przedstawienie możliwości racjonalnego zarządzanie żywnością.
Bibliografia
Mikulec A., Zborowski M., Cisoń-Apanasewicz U., Stawiarska A., Rudzka A., Kowalski S. The state of knowledge on food safety and food waste among young consumers. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2023;30,2(135):57–81.
Neffe-Skocińska K., Tomaszewska M., Bilska B., Kołożyn-Krajewska D. Zachowania starszych konsumentów wobec zjawiska marnotrawstwa żywności. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2020;27,1 (122):122–136.
Zborowski M., Mikulec A. Dietary Catering: The Perfect Solution for Rational Food Management in Households. Sustainability, 2022;14:9174.
Bednarczuk A., Śleszyński J. Marnotrawstwo żywności w Polsce. Problemy Rolnictwa Światowego. Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie, 2019;4:19–30.
Global Report Cries 2023. Dostęp on-line pod adresem: https://www.wfp.org/publications/global-report-food-crises-2023 (dostęp: 23.03.2024).
Mikulec A., Zborowski M., Problem głodu na świecie w świetle pandemii COVID-19, Sztuka Leczenia, 2022;37(2):65–70.
The Sustainable Development Goals Report 2022. Dostęp on-line pod adresem: https://unstats.un.org/sdgs/report/2022/ (dostęp: 23.03.2024).
Bilska B., Tomaszewska M., Kołożyn-Krajewska D.: Food waste in polish households – Characteristics and sociodemographic determinants on the phenomenon. Nationwide research. Waste Management, 2024;176:30–40.
FAO. Food Wastage Footprint: Full-Cost Accounting, Final Report. FAO; Rome, Italy: 2014.
Gustavsson J., Cederberg C., Sonesson U., van Otterdijk R., Meybeck A.: Global Food Losses and Food Waste. FAO: Rome, Italy: 2011.
United Nations. Department of Economic and Social Affairs Sustainable Development. The 17 Goals. Dostęp on-line pod adresem: https://sdgs.un.org/goals/ (dostęp: 23.03.2024).
Grosso M, Falasconi L. Addressing food wastage in the framework of the UN Sustainable Development Goals. Waste Management & Research. 2018;36(2):97–98.
Ishangulyyev R, Kim S, Lee SH. Understanding Food Loss and Waste-Why Are We Losing and Wasting Food? Foods. 2019;29,8(8):297.
Bilska B., Tomaszewska M., Kołożyn-Krajewska D. Analysis of the Behaviors of Polish Consumers in Relation to Food Waste. Sustainability 2020;12:304.
Tarczyńska A. Skala marnowania żywności wśród studentów Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2021;28,2(127):121–131.
Stancu, V., Haugaard, P., Lähteenmäki, L. Determinants of consumer food waste behavior: Two routes to food waste. Appetite 2016;96:7–17.
Nicewicz R,. Bilska B. The Impact of the Nutritional Knowledge of Polish Students Living Outside the Family Home on Consumer Behavior and Food Waste. International Journal of Environmental Research and Public Health. 2022;19(20):13058.
Wielicka-Regulska A., Mitmańska Ż., Kiss M. Rola i aktywność banków żywności w ograniczaniu strat żywności i niedożywienia w Polsce. Handel Wewnętrzny. 2018;3,374,395–405.
How to reduce food waste at home. Dostęp on-line pod adresem: https://www.eufic.org/en/food-safety/article/how-to-reduce-food-waste-at-home (dostęp: 23.03.2024).
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Marek Zborowski, Anna Mikulec, Małgorzata Wygoda, Zuzanna Wojtas, Agnieszka Magiera, Katarzyna Kruczek
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 471
Liczba cytowań: 0