Kodeks etyki a zjawisko uporczywej terapii w pracy pielęgniarki
DOI:
https://doi.org/10.21784/IwP.2022.016Słowa kluczowe
etyka, uporczywa terapiaAbstrakt
Wstęp. Kodeks etyki pielęgniarskiej stanowi moralny drogowskaz postępowania zawodowego. Przedstawia on działania i postawy jakie powinny prezentować pielęgniarki wobec pacjenta, współpracowników oraz praktyki zawodowej. Normy zawarte w kodeksie etyki zawodowej służą pomocą w rozwiązywaniu dylematów moralnych pojawiających się w czasie wykonywania codziennej pracy zawodowej. Do dylematów etycznych należy m.in. zjawisko uporczywej terapii. Termin ten oznacza stosowanie procedur i zabiegów medycznych nieproporcjonalnych do zamierzonych celów terapii.
Cel. Celem badań było poznanie opinii pielęgniarek na temat wpływu etyki na podejmowane decyzje w sytuacji stosowania uporczywej terapii.
Materiały i metody. Badaniem objęto grupę 100 pielęgniarek aktywnych zawodowo. Grupą respondentów byli studenci II stopnia na kierunku pielęgniarstwo. Wiek respondentów mieścił się w przedziale 25 do 56 lat. Metodą wykorzystaną w pracy był sondaż diagnostyczny. Narzędziem badawczym był kwestionariusz ankiety konstrukcji własnej, składający się z 22 pytań zamkniętych.
Wyniki. Respondenci potwierdzili występowanie zjawiska uporczywej terapii stosowanej wobec pacjentów. Wdrożenie do praktyki zasad Kodeksu etyki pielęgniarskiej w omawianym aspekcie napotyka na szereg trudności. Znajomość kodeksu etyki zawodowej pielęgniarki oceniły na bardzo dobrym poziomie. Większość, czyli 90% respondentów spotkała się ze zjawiskiem uporczywej terapii. Grupa ¾ badanych wskazuje poprawnie definicję pojęcia uporczywa terapia.
Wnioski. Najnowsze osiągnięcia medyczne pozwalają na długotrwałe, sztuczne podtrzymywanie życia tylko nie zawsze jest to zgodne z naukami etyki. Pielęgniarki w swojej pracy napotykają sytuacje gdzie następuje przekroczenie granicy terapii przynoszącej pozytywny efekt terapeutyczny, a działaniami zmierzającymi w kierunku uporczywej terapii. Do czynników wiodących do podejmowania decyzji o prowadzeniu terapii daremnej przez personel medyczny była presja ze strony rodziny pacjenta.
Bibliografia
Umiastowski J. Uporczywa terapia. [w:] Muszala A. (red.) Encyklopedia bioetyki. Personalizm chrześcijański., Polwen, Radom 2005:492-494.
Dębska G., Merklinger-Soma M., Cepuch G. Emocje jako element postawy towarzyszący pielęgniarce w kontakcie z pacjentem umierającym. Pielęgniarstwo XXI wieku, PZWL.2010;1-2(30-31):65-70.
Retajczyk K. The process of nursing the patient with 3rd degree pressure sores-case study. Pielęgniarstwo w Opiece Długoterminowej/Long-Term Care Nursing. 2017;2(4):44-53
Poznańska S. Z historii etyki pielęgniarstwa.[w:] Wrońska I., Mariański J. (red.) Etyka w pracy pielęgniarskiej. Czelej, Lublin 2002:93-119,128-131.
Dobrowolska B. Kodeksy etyki zawodowej pielęgniarek. [w:] Wrońska I., Mariański J.(red.) Etyka w pracy pielęgniarskiej. Czelej, Lublin 2002:203-211,234-238.
Bishop G.D. Śmierć i umieranie [w:] Bishop G.D.: Psychologia zdrowia. ASTRUM, Wrocław 2000:355-386.
de Walden-Gałuszko K. O uporczywej terapii. [w:] . Budziński R. (red.) Uporczywa terapia we współczesnej medycynie. Pelplin 2016:13-15.
Dobrowolska B. Troska jako kategoria etyki medycznej. Pielęgniarstwo XXI wieku,. 2006;4(17):15-19.
Bołoz W., Krajnik M. Konsensus Polskiej Grupy Roboczej ds. Problemów Etycznych Końca Życia. Definicja uporczywej terapii. Med Paliat Prakt. 2008;(2)3:77-8.
Kowalczyk S. Filozoficzne podstawy etyki pielęgniarskiej. [w:] Wrońska I., Mariański J.(red.) Etyka w pracy pielęgniarskiej. Czelej, Lublin 2002:39,43,52-53.
Jan Paweł II Encyklika Evangelium Vitae., Wydawnictwo Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej, Wrocław 1995:118-123,128-137.
Sobański P. Czym jest uporczywa terapia. Polskie Towarzystwo Bioetyczne. 2009:1-5.
Katechizm Kościoła Katolickiego, Wyd. Pallotinum, Poznań 1994:246-247.
Dangel T., Grenda R., Kaczkowski J., Pawlikowski J., Rawic M., Sawicka E. Zaniechanie i wycofanie się z uporczywego leczenia podtrzymującego życie u dzieci. Wytyczne dla lekarzy Fundacja Warszawskie Hospicjum dla Dzieci 2011.
Roguska B. Zaniechanie uporczywej terapii a eutanazja. Centrum Badania Opinii Społecznej 2013 (online). http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2013/K_003_13.PDF data pobrania 03.01.2023.
Biesag T. Kościół wobec uporczywej terapii. Medycyna Praktyczna 2005;11:60-69.
Muszala A. Inteligentne życie. Eutanazja czy uporczywa terapia., www.deon.pl, 03.01.2023.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 1125
Liczba cytowań: 0