REPRIVATIZATION AND THE CONFLICT OF ECONOMIC INTERESTS OF INDIVIDUALS AND THE STATE. POLAND COMPARED TO OTHER COUNTRIES IN TRANSITION
DOI:
https://doi.org/10.12775/EiP.2012.008Abstract
The aim of the study is a comparison of re-privatization policy pursued in Poland and other countries of Central and Eastern Europe, with particular emphasis on the former GDR. Poland has chosen a completely different approach to this issue from that of the Germans. Despite the claims of former owners concerned, in almost 2/3 of the former GDR territory, the German legislature quickly and decisively resolved these issues, so that they do not impinge on the current social and economic life of Germany. Poland however, after two decades of transformation, has still not developed a clear position on this issue, while successive legislation projects end in failure or are postponed indefinitely. This practice leads to doubt as to whether our country can be regarded as fully integrated with the West in terms of compliance with standards of the modern state, which resolves sensitive issues and seeks to eliminate hot spots in contacts with foreign countries (e.g. the return of former Jewish property).
Reprivatization is important for several reasons, of both legal and economic nature. Lack of a solution raises a sense of injustice among former owners, generates numerous conflicts on the citizen-state line, and calls into question the constitutionally guaranteed protection of property rights in Poland. On the other hand, a thankless objective of an economist is to assess the economic aspects of a possible compensation program – could Poland afford it? What would be the costs of abandonment of any action?
In the first part of the study the regulations on property restitution in the former Eastern bloc countries are shortly discussed. Then attention is paid to the legal and economic conditions of the property restitution process in Poland. The article ends with conclusions.
References
Bunda M., Pozbawieni majątku przez Komisję Majątkową, „Polityka” 16.03.2011.
Das Gesetz zur Beseitigung von Hemmnissen bei der Privatisierung von Unternehmen und zur Förderung von Investitionen, 22. März 1991, BGBl. 1991 I, S. 766.
Dobrzeniecki K., Reprywatyzacja – problem nadal nierozwiązany, „Infos” 18.03.2010, Biuro Analiz Sejmowych.
Falkowska A., Restytucja, odszkodowanie czy inwestycje? – reprywatyzacja majątku Niemieckiej Republiki Demokratycznej, „Ekonomia i Prawo”, t. VII, cz. I.
Gesetz über besondere Investitionen in der Deutschen Demokratischen Republik, Gesetzblatt der Deutschen Demokratischen Republik, 23. September 1990, BGBl. 1990 I, S. 1897.
Gesetz über den Vorrang für Investitionen bei Rückübertragungsansprüchen nach dem Vermögensgesetz (Investitionsvorranggesetz – InVorG), 14. Juli 1992, BGBl. I, S. 1268.
Gesetz über staatliche Ausgleichsleistungen für Enteignungen auf besatzungsrechtlicher oder besatzungshoheitlicher Grundlage, die nicht mehr rückgängig gemacht werden können (Ausgleichsleistungsgesetz – AusglLeistG) 27. September 1994, BGBl. 1994 I, S. 2628.
Gesetz zur Regelung offener Vermögensfragen (VermG), 23. September 1990, BGBl 1990 II, S. 885.
Granat M., Problem reprywatyzacji w wybranych państwach Europy Środkowej i Wschodniej, [w:] Reprywatyzacja w systemie prawa. Materiały z konferencji zorganizowanej przez Komisję Ustawodawczą Senatu we współpracy z Ministerstwem Skarbu Państwa, Warszawa 1999.
Herbet A., Projekt stanowiska Sejmu w sprawie skargi konstytucyjnej (sygn. akt SK 26/09), dotyczącej ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw, „Zeszyty Prawnicze” 2009, nr 3-4 (23-24).
http://bip.mswia.gov.pl/portal/bip/225/19415/Sprawozdanie_ktore_otrzymalo_Ministerstwo_Spraw_Wewnetrznych_i_Administracji_od_.html, (11.06.2011).
Komisja Majątkowa, Sprawozdanie z działalności Komisji Majątkowej w latach 1989-2011, 2.03.2011,
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2.04.1997 r. (Dz. U. Nr. 78, poz. 483).
Kuklík J., Restytucja dóbr w prawie czeskim i czechosłowackim w latach 1989-2000, [w:] Dobra kultury i problemy własności: doświadczenia Europy Środkowej po 1989 r., Warszawa 2005.
Łączkowski W., Ustrojowe podstawy reprywatyzacji w III Rzeczypospolitej Polskiej, [w:] Reprywatyzacja w systemie prawa, Materiały z konferencji zorganizowanej przez Komisję Ustawodawczą Senatu we współpracy z Ministerstwem Skarbu Państwa, Warszawa 1999.
Makarzec P., Reprywatyzacja w Polsce i w innych państwach Europy Środkowo-Wschodniej, „Studia Iuridica Lublinensia” 2003, t. II.
Makarzec P., Różne modele reprywatyzacji w Europie Środkowo-Wschodniej na przykładzie Czech, Niemiec i Węgier, „Studia Iuridica Lublinensia” 2006, t. VII.
Ministerstwo Skarbu Państwa, Informacja na temat prac nad projektem ustawy o świadczeniach pieniężnych przyznawanych niektórym osobom, których dotyczyły procesy nacjonalizacji, 9.03.2011, www.msp.gov.pl, (10.06.2011).
Ministerstwo Skarbu Państwa, Projekt ustawy wraz z uzasadnieniem i oceną skutków regulacji (Wariant z udziałem samorządu) z dn. 18.05.2009,
Ministerstwo Skarbu, Komunikat nr 6/2011 w sprawie wypłat rekompensat z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej, www.msp.gov.pl, (11.06.2011).
Niewiadomski A., Rząd zwróci majątek Żydom, „Rzeczpospolita” 6.04.2000.
Polskie Towarzystwo Ziemiańskie, Stanowisko PTZ w kwestii reprywatyzacji, http://www.ptz.info.pl (13.06.2011).
Rychetský P., Prawne problemy reprywatyzacji w Republice Czeskiej, [w:] Reprywatyzacja w systemie prawa. Materiały z konferencji zorganizowanej przez Komisję Ustawodawczą Senatu we współpracy z Ministerstwem Skarbu Państwa, Warszawa 1999.
Schäuble W., Der Vertrag. Wie ich über die deutsche Einheit verhandelte, Stuttgart 1991.
Smołkowska U., Opinia o projekcie budżetu państwa na rok 2011 w zakresie planów finansowych funduszy: Skarbu Państwa, Reprywatyzacji, Restrukturyzacji Przedsiębiorstw i Rekompensacyjnego, [w:] Biuro Analiz Sejmowych, Budżet Państwa na rok 2011, Ekspertyzy szczegółowe 2, Druk Sejmowy nr 3429, grudzień 2010 r.
Szpala I., Zubik M., Odszkodowania mogą kosztować Warszawę 15 mld złotych, „Gazeta Wyborcza” 17.06.2011.
Tkaczyk M., Prawne regulacje reprywatyzacji w wybranych krajach Europy Środkowowschodniej, „Myśl Ekonomiczna i Prawna” 2005, nr 4.
Traktat pomiędzy RFN i NRD w sprawie przywrócenia jedności Niemiec – Traktat Zjednoczeniowy (Vertrag zwischen der Bundesrepublik Deutschland und der Deutschen Demokratischen Republik über die Herstellung der Einheit Deutschlands (Einigungsvertrag), 31. August 1990, BGBl. 1990 II, S. 903).
Trybunał Konstytucyjny, Komunikat prasowy po ogłoszeniu wyroku dotyczącego stosowania przepisów o odszkodowaniu za wywłaszczone nieruchomości, które na podstawie dekretu z 26 października 1945 roku o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy przeszły na własność państwa. http://www.trybunal.gov.pl/Rozprawy/2011/rozprawy.htm (10.10.2011).
Trybunał Konstytucyjny, Komunikat prasowy po rozprawie dotyczącej Komisji Majątkowej, http://www.trybunal.gov.pl/Rozprawy/2011/rozprawy.htm (13.06.2011).
Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 29, poz. 154, z późn. zm.).
Wspólna Deklaracja Rządów RFN i NRD w sprawie uregulowania niewyjaśnionych spraw majątkowych z 15 czerwca 1990 r. (Gemeinsame Erklärung der Regierungen der Bundesrepublik Deutschland und der Deutschen Demokratischen Republik zur Regelung offener Vermögensfragen, 15. Juni 1990, BGBl. 1990 II, S. 1237-38).
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
Stats
Number of views and downloads: 427
Number of citations: 0