Zastosowanie i rola mechanizmów skargowych jako środka kontroli nad realizacją zobowiązań przyjętych przez Kazachstan w ramach traktatowego systemu ochrony praw człowieka ONZ
DOI:
https://doi.org/10.12775/EO.2015.011Słowa kluczowe
Kazachstan, prawa człowieka, ONZ, traktatowy system ochrony praw człowieka, skargi indywidualneAbstrakt
Kazachstan nie uczestniczy obecnie w żadnym regionalnym systemie ochrony praw człowieka opartym na zobowiązaniach prawnych, jest natomiast objęty tzw. traktatowym systemem praw człowieka utworzonym pod auspicjami ONZ i zaakceptował cztery mechanizmy skarg indywidualnych funkcjonujące w ramach wspomnianego systemu. W artykule dokonano przeglądu skarg przeciwko Kazachstanowi, które zostały dotychczas rozpatrzone na podstawie procedur traktatowych, celem oszacowania praktycznego znaczenia tych mechanizmów. Analiza liczby i przedmiotu skarg oraz treści i stanu implementacji zaleceń wydawanych w rezultacie postępowania skargowego doprowadziła do wniosku, że potencjał procedur skargowych, które mogą być stosowane w odniesieniu do Kazachstanu, nie jest w pełni wykorzystywany. Główne słabości osłabiające skuteczność omawianych mechanizmów to: znikoma wiedza o ich istnieniu (o czym świadczy mała liczba skarg), długi czas postępowań, a także niepełna realizacja przez Kazachstan zaleceń formułowanych w stanowiskach organów traktatowych rozpatrujących skargi.
Summary The application and role of individual communications procedures in the process of monitoring the implementation of Kazakhstan’s obligations under the UN human rights treaty-based system
Kazakhstan does not participate in any regional human-rights monitoring system based on legal obligations, however its performance in the field of human rights is subject to international scrutiny within the frames of the treaty-based monitoring system of the UN. This control can be exercised by means of four individual communications (complaints) procedures accepted by the State-party in question. The article provides a comprehensive review of the complaints against Kazakhstan, which have already been examined by the international monitoring bodies operating in the UN treaty-based system. The analysis concerning the number and subject matter of such communications, as well as the recommendations received by Kazakhstan and their implementation, leads to the conclusion that the impact of the respective procedures is in practice limited. This situation can be explained primarily by the low awareness of their existence among potential victims of human rights violations in Kazakhstan.
Bibliografia
Źródła prawa
Konwencja w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet, 1979 r.
Konwencja w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania, 1984 r.
Międzynarodowa konwencja w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji rasowej, 1965 r.
Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych, 1966 r.
Protokół fakultatywny do Konwencji w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet, 1999 r.
Protokół fakultatywny (pierwszy) do Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych, 1966 r.
Orzecznictwo organów traktatowych
Abdussamatov i 28 innych skarżących p. Kazachstanowi, skarga nr 444/2010, CAT/C/48/D/444/2010.
Bairamov p. Kazachstanowi, skarga nr 497/2012, CAT/C/52/D/497/2012.
Belousova p. Kazachstanowi, skarga nr 45/2012, CEDAW/C/61/D/45/2012.
E.Z. p. Kazachstanowi, skarga nr 2021/2010, CCPR/C/113/D/2021/2010.
Evloev p. Kazachstanowi, skarga nr 441/2010, CAT/C/51/D/441/2010.
Gerasimov p. Kazachstanowi, skarga nr 433/2010, CAT/C/48/D/433/2010.
Ilyasov p. Kazachstanowi, skarga nr 2009/2010, CCPR/C/111/D/2009/2010.
Israil p. Kazachstanowi, skarga nr 2024/2011, CCPR/C/103/D/2024/2011.
Kusherbaev p. Kazachstanowi, skarga nr 2027/2011, CCPR/C/107/D/2027/2011.
Leven p. Kazachstanowi, skarga nr 2131/2012, CCPR/C/112/D/2131/2012.
Mukhtar p. Kazachstanowi, skarga nr 2304/2013, CCPR/C/115/D/2304/2013.
N.Z. p. Kazachstanowi, skarga nr 495/2012, CAT/C/53/D/495/2012.
Nasirov p. Kazachstanowi, skarga nr 475/2011, CAT/C/52/D/475/2011.
Toregozhina p. Kazachstanowi, skarga nr 2137/2012, CCPR/C/112/D/2137/2012.
Tursunov p. Kazachstanowi, skarga nr 538/2013, CAT/C/54/D/538/2013.
Valetov p. Kazachstanowi, skarga nr 2104/2011, CCPR/C/110/D/2104/2011.
X. p. Kazachstanowi, skarga nr 554/2013, CAT/C/55/D/554/2013.
Yakupova p. Uzbekistanowi, skarga nr 1205/2003, CCPR/C/92/D/1205/2003.
Pozostałe dokumenty źródłowe
Country Background Report for Kazakhstan, OECD Review of Policies to Improve the Effectiveness of Resource Use in Schools (School Resources Review), Astana 2014.
Follow-up progress report on individual communications received and processed between June 2014 and January 2015, CCPR/C/113/3.
Follow-up report on decisions relating to communications submitted under article 22 of the Convention, CAT/C/54/3.
Human Rights Committee General Comment No. 20: Prohibition of torture or cruel, inhuman or degrading treatment or punishment (article 7).
Periodic report on follow-up to decisions on complaints submitted under article 22 of the Convention against Torture (28 April 2014-3 November 2014), CAT/C/53/2.
Zapis stenograficzny z posiedzenia Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji (151.) w dniu 21 stycznia 2014 r., Senat RP.
Opracowania
Amnesty International Annual Report 2012: The State of the World’s Human Rights, London 2012.
Bayram M., Kinahan J., Kazakhstan: Religious freedom survey, September 2009, „International Journal of Civil Society Law” 2009, vol. 7, issue 4.
Bisztyga A., General characteristics of the constitutional regulation of the individual freedoms and rights in Kazakhstan, „Часопис Кїиїовского університету права” 2015, no. 1.
Bisztyga A., Ludzki wymiar Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, [w:] System ochrony praw człowieka, B. Banaszak, A. Bisztyga, K. Complak et al., Kraków 2003.
Brady Nam I., Religious Freedom in Kazakhstan: Facing the Kazakhstani Law on Religious Activities and Religious Associations, „Regent Journal of Global Justice and Public Policy” 2015, vol. 1.
Buergenthal Th., The Evolving International Human Rights System, „The American Journal of International Law” 2006, vol. 100, no. 4.
Byrnes A., An Effective Complaints Procedure in the Context of International Human Rights Law, [w:] The UN Human Rights Treaty System in the 21st Century, ed. A. F. Bayefsky, The Hague 2000.
Gliszczyńska-Grabias A., Sękowska-Kozłowska K., Wieruszewski R., Koncepcja Światowego Trybunału Praw Człowieka, „Państwo i Prawo” 2001, nr 5.
Jasudowicz T., Lubiszewski M., Kodyfikacja międzynarodowej ochrony praw człowieka, [w:] Prawa człowieka i ich ochrona. Podręcznik dla studentów prawa i administracji, B. Gronowska, T. Jasudowicz, M. Balcerzak et al., Toruń 2005.
Leckie S., The Inter-State Complaint Procedure in the International Human Rights Law: Hopeful Prospects or Wishful Thinking, „Human Rights Quarterly” 1988, vol. 10, no. 2.
Marotte E., Kazakhstan’s OSCE Chairmanship: a Halfway State of Affairs, „Security and Human Rights” 2010, no. 3.
Młynarska-Sobaczewska A., Konferencja naukowa Prawa człowieka w Europie Środkowej i Wschodniej oraz Azji Środkowej na tle standardów międzynarodowych, Warszawa, 16 grudnia 2013 r. (Sprawozdanie), „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2014, no. 3.
Müllerson R., The Efficiency of the Individual Complaint Procedures: The Experience of CCPR, CERD, CAT and ECHR, [w:] Monitoring Human Rights in Europe: Comparing International Procedures and Mechanisms, ed. A. Bloed, L. Leicht et al., Dordrecht–Boston–London 1993.
Raport roczny Amnesty International 2014/2015: Sytuacja praw człowieka na świecie, London 2015.
Sękowska-Kozłowska K., Komitet ONZ ds. Likwidacji Dyskryminacji Kobiet – ustrój, kompetencje, funkcjonowanie, Toruń 2011.
Tardu M., Human Rights: The International Petition System, vol. 1, New York 1979.
Turner T. J., Freedom under Control: Registration of Religious Organizations in Kazakhstan, „Columbia Journal of East European Law” 2008, vol. 2.
Wieruszewski R., ONZ-owski system ochrony praw człowieka – bilans dokonań, [w:] Organizacja Narodów Zjednoczonych: bilans i perspektywy, red. J. Symonides, Warszawa 2006, s. 294.
Wiśniewski A., Skarga indywidualna, [w:] Wielka encyklopedia prawa, t. 4: Prawo międzynarodowe publiczne, red. J. Symonides, D. Pyć, Warszawa 2014.
Wiśniewski A., Skarga międzypaństwowa, [w:] Wielka encyklopedia prawa, t. 4: Prawo międzynarodowe publiczne, red. J. Symonides, D. Pyć, Warszawa 2014.
Zhovtis Y., Human Rights: An international context and internal developments. A view from Kazakhstan – the future OSCE Chairmanship country (2010), „Security and Human Rights” 2009, no. 1.
Zwart T., The Admissibility of Human Rights Petitions: The Case Law of the European Commission of Human Rights and the Human Rights Committee, Dordrecht–Boston–London 1994.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 407
Liczba cytowań: 0