Reorganizacja i zmiany w strukturze wojsk czechosłowackich w Rosji w okresie walk z bolszewikami na Syberii (luty–październik 1919 r.)
DOI:
https://doi.org/10.12775/EO.2020.003Słowa kluczowe
Korpus Czechosłowacki w Rosji, wojna domowa w Rosji, Syberia, armia czechosłowacka, kolej transsyberyjska, Legion CzechosłowackiAbstrakt
Na początku 1919 r. dowództwo czechosłowackie i głównodowodzący siłami alianckimi na Syberii gen. Maurice Janin podjęli decyzję o wycofaniu wojsk czechosłowackich z frontu antysowieckiego. Oddziały czechosłowackie zostały skierowane do osłony Kolei Transsyberyjskiej, a ich zadaniem była walka przeciwko partyzantce sowieckiej na Syberii oraz zabezpieczenie dostaw zaopatrzenia dla wojsk adm. Aleksandra Kołczaka. Doszło również do reorganizacji wojsk czechosłowackich i zmian w strukturze oraz do uzupełnienia uzbrojenia. Doprowadziło to do tego, że wojskom tym udało się na długo opanować sytuację i nie tylko dobrze chronić magistralę transsyberyjską, ale również zapewnić jej sprawność i drożność komunikacyjną. Oddziały czechosłowackie – po wzmocnieniach swych sił przez jednostki polskie, rumuńskie, łotewskie, jugosłowiańskie i rosyjskie – zwiększyły swoje zaangażowanie i rozpoczęły okres walk w osłonie Kolei Transsyberyjskiej przeciwko partyzantce sowieckiej. Niniejszy artykuł dotyczy wspomnianych kwestii.
Bibliografia
Źródła archiwalne
Archiv Ministerstva zahraničních věci (Praha).
Pařížský archív.
fond „Sibírské archívy”.
Archív B. Pavlů.
Archiv Girsy.
Ústřední vojenský archiv – Vojenský historický archiv (Praha).
Ministerstvo vojenství – oddelení v Rusku.
Odbočka Československé národní rady v Rusko – Vojenský odbor.
Odbočka Československé národní rady v Rusko – Zdravotní odbor.
Vojenska správa na Sibiří.
Čs. střelecká divize Husitská; Vojenská správa na Sibiři Рoccийcкий Гocyдapcтвeнный Военный Архив, ф. 147; ф. 1700; ф. 39722.
Źródła drukowane
Janin M., Ma mission en Siberie. 1918–1920, Paris 1933.
Korespondence T. G. Masaryk – Karel Kramáž, Praha 2005.
Krejčí L., Já se generálem nenarodil: Z písemností hlavního velitele čs. armády nejen o roce 1938, příprava vydání M. Žižková, P. Šrámek, 1. vyd, Praha 2018.
Чешско-Словацкий (Чехоcловацкий) корпус 1914–1920. Документы и материалы, т. 2, Чехоcловацкиe легионы и Гражданская война в Роccии 1918–1920 гг., ред. А. Н. Артизов, Москва 2018.
Opracowania
Československý střelecký pluk „Pražský” T. G. Masaryka v boji za svobodu vlasti 1917–1920, uspořádali Karel Kříž a Otakar Vaněk, Praha 1934.
Dělostřelecký pluk 6 „Irkutský”, K 20. výročí boje u Irkutska Sborník prací, redigoval plk. děl. Jan Pelikán a npor. děl. Rudolf Hrdlička, Znojmo 1938.
Emmert F., Českoslovenští legionáři za první světové války, 1. vyd., Praha 2014.
Fidler J., Generálové legionáři, Brno 1999.
Fidler J., Na čele armády. Náčelníci Hlavního štábu branné moci 1919–1939, Praha 2005.
Fryščok M., Ludvík Krejčí – tuřanský generál, Brno 1999.
Hus M., Českoslovenští legionáři 1914–1920 z města Plzně a okolních vsí, Plzeň 2001.
IvičičV., Tatranci. Dějiny 7. střeleckého tatranského pluku od jeho založeni do návratu do vlasti, Praha 1924.
Juza J., Čs. legionáři okresu Rychnov nad Kněžnou 1914–1921, Rychnov nad Kněžnou 1998.
Kavena K., Dějiny dělostřeleckého pluku 1 Jana Žižky z Trocnova v ruské revoluci a ve vlasti, Praha 1937.
Kronika 2. československého pěšího pluku Jiřího z Poděbrad 1916–1920, Praha 1926.
Kronika 3. střeleckého pluku Jana Žižky z Trocnova, Praha 1927.
Kubíček A., Hanáci v revoluci, Kronika 6. čsl. střeleckého pluku Hanáckého, Olomouc 1928.
Kuklí J., Druhá republika 1938–1939: svár demokracie a totality v politickém, společenském a kulturním životě, Praha–Litomyšl 2004.
Kvasnička J., Československé légie v Rusku 1917–1920, Bratislava 1963.
Langer F., Pamětní kniha 1. střeleckého pluku Jana Husi, Praha 1920.
Pichlík K., Klípa B., Zabloudilová J., Českoslovenští legionáři (1914–1920), Praha 1996.
Pleský M., Bratr generál – památce Stanislava Čečka, Praha 1931.
Pleský M., Dějiny 4. střeleckého pluku Prokopa Velikého 1917–1920, Praha 1927.
Prášek V., 1. Jízdní Pluk „Jana Jiskry Z Brandýsa”. Vojenské zátiší dragounského pluku 1. Jana Jiskry z Brandýsa, Praha 1938.
Prášek V., Pěší pluk 11 Františka Palackého, Praha 1938.
Prášek V., Historie 12. čs. střeleckého pluku „M.R.Štefánika”, Praha 1938.
Pražský F., Dějiny pěšího pluku 10. Jana Sladkého Koziny, Brno 1927.
Sak R., Anabáze. Drama československých legionářů v Rusku (1914–1920), Praha
Šteidler F., Československé hnutí na Rusi, Praha 1922.
Šteidler F., Pěší pluk 9 Karla Havlíčka Borovského, Legionářské údobí plukovních dějin 1915–1920, Praha 1937.
Úderný prapor. Kronika prvního úderného praporu „sibiřských legií”, sestavil V. Jindřich, Praha 1930.
Urminský I., Letecké síly československých legií v Rusku 1918–1920, „Historie a Vojenství” 1995, č. 4.
Wiśniewski J., Żony czasu wojny. „Wojenne żony” w wojskach czechosłowackich i polskich na Syberii w latach 1918–1920, „Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym” 2011, nr 19, s. 55–80.
Wiśniewski J., Od „Czeskiej Drużyny” do Korpusu Czechosłowackiego. Czesko-słowackie formacje wojskowe w Rosji w latach 1914–1916, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 2014, R. XV (LVI), nr 4 (250).
Za svobodu. Obrázková kronika československého revolučního hnuti na Rusi 1914–1920, Kniha 4. Díl V, O. Vaněk, hlavní spolupracovník V. Holeček, vrchní redakce R. Medek, Praha 1929.
Купцов И. В., Буяков А. М, Юшко В. Л, Белый генералитет на Востоке России в годы Гражданской войны. Биографический справочник, Мoсĸвa 2011.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2021 Jan Wiśniewski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 1332
Liczba cytowań: 0
