Warsaw and its German-speaking inhabitants in the 18th century
DOI:
https://doi.org/10.12775/BPMH.2023.002Keywords
Warsaw; 18th century; German-speaking immigrantsAbstract
The article addresses the subject of the migration of the German-speaking population from the area of the German Reich to Warsaw in the 18th century. Its aim is to characterize the immigrant community in terms of territorial origin, size and socio-professional structure. It also assesses the level of integration of newcomers in a new place of settlement, by analyzing their places of residence in the city space and participation in the process of exercising power. Translated by Agnieszka Chabros
References
Bartoszewicz Agnieszka (Hg.): Album civium Civitatis Antiquae Varsoviae. Księga przyjęć do prawa miejskiego Starej Warszawy 1506–1586. 2000.
Dziennik Handlowy y Ekonomiczny, 1. 1788.
Gazeta Warszawska, 92. 1781 u. 14. 1783 u. 45. 1788.
Jezierski Jacek: Miasta bez prawa, in: Woliński Janusz / Michalski Jerzy / Rostworowski Emanuel (Hg.): Materiały do dziejów Sejmu Czteroletniego, 4. 1955–1969, S. 49–51.
Kubaś Małgorzata (Hg.): Rejestr warszawskiej ludności wyznania ewangelicko-augsburskiego z 1791 roku. Indeks osobowy. 1996.
Magier Antoni: Estetyka miasta stołecznego Warszawy. 1963.
Zawadzki Wacław (Hg.): Polska stanisławowska w oczach cudzoziemców, 1–2. 1963.
Bade Klaus / Oltmer Jochen: Zwischen Aus- und Einwanderungsland. Deutschland und die Migration seit der Mitte des 17. Jahrhunderts, in: Zeitschrift für Bevölkerungswissenschaft, 28. 2003, S. 799–842.
Bartoszewicz Agnieszka: Migracje w późnośredniowiecznych miastach polskich w świetle źródeł dotyczących dziedziczenia majątku, in: Klio, 52. 2020, S. 31–46.
Berry John W.: Akulturacja: harmonijne życie pośród dwóch kultur, in: Rocznik Pedagogiczny, 29. 2006, S. 159–172.
Bogucka Maria / Zahorski Andrzej (Hg.): Warszawa w latach 1526–1795, 2. 1984.
Bomelburg Hans Jürgen / Kizik Edmund: Altes Reich und Alte Republik. Deutsch-polnische Beziehungen und Verflechtungen 1500–1806. 2014.
Brandes Detlef: Deutsche Siedler in Ruβland seit dem 18. Jahrhundert, in: Bade Klaus / Emmer Peter / Lucassen Leo (Hg.): Enzyklopädie Migration in Europa. Vom 17. Jahrhundert bis zur Gegenwart. 2007, S. 514–521.
Breustedt Sonja: Bürger- und Beisassenrecht: Die rechtspolitische Steuerung der Immigration im frühneuzeitlichen Frankfurt am Main, in: Zeitschrift für Historische Forschung, 4. 2017, S. 597–633.
Dahlmann Dittmar: Deutsche Kaufleute und industrielle Unternehmer in Ruβland seit dem 18. Jahrhundert, in: Bade Klaus / Emmer Peter / Lucassen Leo (Hg.): Enzyklopädie Migration in Europa. Vom 17. Jahrhundert bis zur Gegenwart. 2007, S. 494–497.
Dworzaczkowa Jolanta: Reformacja a problemy narodowościowe w przedrozbiorowej Wielkopolsce, in: Odrodzenie i Reformacja w Polsce, 23. 1978, S. 79–101.
Gierszewski Stanisław: Obywatele miast Polski przedrozbiorowej. Studium źródłoznawcze. 1973.
Giesler Gudrun: Die deutsche Einwanderung in Warschau zur Zeit der Sächsischen Könige. 1944.
Grabowski Janusz: Zarys ustroju i organizacji władz Starej i Nowej Warszawy do końca XVIII w., in: Goliński Mateusz / Mikulski Krzysztof (Hg.): Między Zachodem i Wschodem, tom VI. Organizacja władz miejskich na obszarze Pierwszej Rzeczypospolitej i na Ślasku w XIII–XVIII w. 2013, S. 184–218.
Grochulska Barbara: Warszawa na mapie Polski stanisławowskiej. Podstawy gospodarcze rozwoju miasta. 1986.
Grzymała-Kazłowska Aleksandra: „Integracja“ – próba rekonstrukcji pojęcia, in: Grzymała-Kazłowska Aleksandra / Sławomir Łodziński (Hg.): Problemy integracji imigrantów. Koncepcje, badania, polityki. 2008, S. 29–50.
Häberlein Mark: Migration und Mobilität, in: Häberlein Mark (Hg.): Testamente Bamberger Frauen des 16. und 17. Jahrhunderts. 2018, S. 201–215.
Hochstadt Steve: Migration in Preindustrial Germany, in: Central European History, 3. 1983, S. 195–224.
Janowski Maciej, Narodziny inteligencji 1750–1831. 2008.
Kaleta Roman / Klimowicz Mieczysław: Prekursorzy oświecenia. Monitor z roku 1763 na tle swoich czasów. Mitzler de Kolof redaktor i wydawca. 1953.
Karpiński Andrzej: Organizacja i funkcjonowanie władz Starej i Nowej Warszawy w latach 1525–1764. Uwagi o warszawskim samorządzie w eopce nowożytnej, in: Rocznik Warszawski, 36. 2008, S. 143–169.
Kossmann Oskar: Die Deutschen in Polen seit der Reformation. Historisch-Geografische Skizzen. 1978.
Krebber Jochen: Kettenwanderung als migrationshistorisches Paradigma: Überprüfbares Konzept oder metaphorischer Bezugspunkt?, in: Österreichische Zeitschrift für Geschichtswissenschaften, 19/1. 2008, S. 43–59.
Kriegseisen Wojciech: Ewangelicy Warszawscy w epoce saskiej, in: Rocznik Warszawski, 28. 1998, S. 15–31.
Kuc-Czerep Marta: Niemieckojęzyczni mieszkańcy Warszawy. Droga do obywatelstwa w osiemnastowiecznej Rzeczypospolitej. 2021.
Kuklo Cezary: Demografia Rzeczypospolitej przedrozbiorowej. 2009.
Kwiatkowski Marek, Powązki, in: Rocznik Warszawski, 9. 1969, S. 123–161.
Löwe Heinz-Dietrich: Deutsche Migration nach Ost-Südosteuropa im 18. Jahrhundert, in: Beer Mathias (Hg): Migration nach Ost- und Südosteuropa vom 18. bis zum Beginn des 19. Jahrhunderts. Ursachen – Formen – Verlauf – Ergebnis. 1999, S. 427–444.
Lück Kurt: Deutsche Aufbaukräfte in der Entwicklung Polens. 1934.
Otto Leopold: Przyczynek do historyi zboru ewangelicko-augsburskiego warszawskiego 1650–1781. 1881.
Przyborowski Walery: Cudzoziemcy w Warszawie w XVII i XVIII wieku. Szkice historyczne. 1899.
Reinstein Franciszek: Dzieje 225 lat istnienia Zgromadzenia mistrzów stolarskich i gospody podmistrzów m. st. Warszawy. 1925.
Rejman Zofia: Jurydyka Leszno w czasach Stanisława Augusta Poniatowskiego, 2, in: Rocznik Warszawski, 19. 1987, S. 40–42.
Schaser Angelika: Städtische Fremdenpolitik im Deutschland der Frühen Neuzeit, in: Demandt Alexander (Hg.): Mit Fremden leben. Eine Kulturgeschichte von der Antike bis zur Gegenwart. 1995, S. 137–157.
Seewann Gerhard: Geschichte der Deutschen in Ungarn, 1: Vom Frühmittelalter bis 1860. 2012.
Sito Jakub: „Od czasów Augustów szczególniej liczba niemieckich artystów i rzemieślników w Warszawie wzrosła...". O roli nacji niemieckiej w przedsięwzięciach budowlano-artystycznych Warszawy okresu saskiego, in: Pieńkos Andrzej / Michalczyk Zbigniew / Wardzyński Michał (Hg.): Kultura artystyczna Warszawy XVII–XX w. 2010, S. 159–171.
Smoleński Władysław: Mieszczaństwo warszawskie w końcu wieku XVIII. 1976.
Staniszewski Zdzisław: Pierwsze polskie czasopismo ogłoszeniowe („Warszawskie Ekstraordynaryjne Tygodniowe Wiadomości“), in: Roczniki Biblioteczne, 2. 1957, S. 79–166.
Stegner Tadeusz, Ewangelicy warszawscy 1815–1918. 1993.
Szymkiewicz Stanisław: Warszawa na przełomie XVIII i XIX w. w świetle pomiarów i spisów. 1959.
Waszkiewicz Jerzy: Jurydyka Bielino, in: Studia Warszawskie, 12. Warszawa XVIII wieku, 1. 1972, S. 79–147.
Wójcikowa Stefania (Hg.): Inwentarz pozostałości po Gerhardzie Witthoffie, kupcu i rajcy Starej Warszawy z roku 1694, in: Rocznik Warszawski, 17. 1984, S. 355–369.
Wojtowicz Jerzy: Miasto europejskie w epoce oświecenia i rewolucji francuskiej. 2017.
Woźniak Krzysztof Paweł: Niemieckie osadnictwo wiejskie między Prosną a Pilicą i Wisłą od lat 70. XVIII wieku do 1866 roku. Proces i jego interpretacje. 2013.
Wyżga Mateusz: Miasta i migracje w Rzeczypospolitej przedrozbiorowej. Zarys problematyki, in: Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym, 52. 2020, S. 59–87.
Downloads
The publisher's shop:
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2023 Marta Kuc-Czerep
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
The author submitting the text for publication is obliged to disclose all authors involved in the preparation of the text and (if applicable) an indication of the sources of financing of the publication, the contribution of scientific research institutions, associations and other entities ("financial disclosure").
In the case of texts prepared by two or more Authors, the Authors are obliged to send to the Editorial Staff a statement about the contribution of individual Authors to the publication (including their affiliation and an indication of the Author / Authors of the concepts, assumptions, methods, etc.). The main responsibility for the text lies with the author submitting it to the Editorial Board.
Please be advised that the editors of the Bulletin of the Polish Historical Mission are using the iThenticate anti-plagiarism program, since 2016 each article has been checked for authenticity. The editors declare that detected cases of scientific misconduct will be documented and made public by notifying relevant entities (institutions employing Authors, scientific institutions and associations, etc.).
Authors / Authors are asked to send the following documents to the Editor:
- declaration of the Author or Authors,
- statement of the Author or Authors,
- basic information about the article.
Universität Würzburg
Polnische Historische Mission
Philosophiegebäude
Am Hubland
97074 Würzburg, Germany
Stats
Number of views and downloads: 277
Number of citations: 0
