The Past and Present of Historical Morphology of Rural and Urban Forms in Poland
DOI:
https://doi.org/10.12775/SG.2018.11Słowa kluczowe
rural forms, urban forms, settlement, morphology, morphogenesis, historical geography, PolandAbstrakt
One of the key traditional scientific avenues of Polish historical geography is reconstruction of the cultural landscape while the studies of the origins and the external and internal composition of the settlement forms are its vital element. The article hereby attempts to summarise the state of the art in the field of historical morphology in Poland, which covers the works on genesis, historical physiognomy, and development of the spatial layouts of the villages and towns. It aims to systematise the scientific achievements so far by identifying the major research directions from a chronological and problem-oriented perspective and indicating the development paths of particular disciplines of historical geography in the foreseeable future. The beginnings of morphological research stem from studies of the influence of legal, political and economic conditions on the spatial layout of villages and towns. The geographical studies on the landscape attempting to determine the role of the environmental factors on the settlement forms also played a key part. However, after the WWII the morphological- genetic works, which scrutinised the process of settlement forms’ emergence and the changes in their spatial layout was most commonly represented. Such works were mostly based on source materials in the form of plans confronted with historical written sources. In Polish geohistoriography of towns’ and villages’ morphology, four basic scientific avenues can be observed: monographical-regional (aimed at studying particular settlement units or their collection within a particular area), problem-oriented (concentrating on selected planning aspects or particular morphogenetic factors), theoretical-methodological (attempting to understand the entirety of the process of development of spatial layouts via different methods and approaches), and synthetic-typological (aimed at creating comprehensive country- wide overviews and typologies on the basis of comparative studies). As far as morphological works are concerned, there are a number of scientific approaches observable: morphogenetic (i.e. a reconstruction of the overall circumstances of emergence and development of settlement forms), morphofunctional approach (i.e. an explanation of variability of planning forms regarding to the evolution of their socio-economic function), morphostructural (i.e. the study on the planning elements from the perspective of their spatial relations), and morphochorological (attempting to identify the types of spatial systems in time). The analysis conducted for the purpose of the article provides grounds for a conclusion that the state of the art in historical morphology of villages and towns in Poland can be deemed satisfactory, though some of the areas still require some in-depth studies and verification with use of new technological solutions.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Licencja
Autor/współautor upoważniony przez pozostałych współautorów do ich reprezentowania (autor korespondencyjny) zgłoszonego „utworu” oświadcza, że przysługują mu autorskie prawa do utworu, które nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem. Utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób, ani nie jest ograniczony prawami na rzecz osób trzecich. Utwór nie był wcześniej publikowany pod tym samym lub innym tytułem, nie stanowi również części innej publikacji. Utwór nie jest obecnie przedmiotem postępowania w innym wydawnictwie.
Autor/Współautor zgłasza utwór do publikacji w czasopiśmie „Studia Geohistorica” i tym samym potwierdza, że:
- Utwór został przygotowany zgodnie z zasadami edytorskimi obowiązującymi w czasopiśmie.
- Utwór zawiera informacje o źródłach finansowania badań, które stanowiły podstawę jego opracowania.
- Wyraża zgodę na przekazanie utworu do podwójnej recenzji, na podstawie której redakcja podejmie decyzję o przyjęciu lub odrzuceniu utworu do publikacji.
- Wyraża zgodę na dokonanie przez redakcję koniecznych zmian utworu wynikających z opracowania redakcyjnego.
- Zobowiązuje się do niezwłocznego dokonania korekty autorskiej utworu, po jego akceptacji przez redakcję. Niedokonanie korekty autorskiej w terminie 14 dni od daty otrzymania materiałów, traktowane będzie za zgodę na wydanie utworu w postaci przekazanej do korekty.
Autor/Współautor udziela Instytutowi Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN i Polskiemu Towarzystwu Historycznemu nieodpłatnej, nieograniczonej terytorialnie i czasowo nieodpłatnej licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu pod warunkiem jego przyjęcia do opublikowania w czasopiśmie „Studia Geohistorica”, na następujących polach eksploatacji:
- Utrwalanie, zwielokrotnianie i wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową i zapisu elektronicznego.
- Obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono: wprowadzanie do obrotu, sprzedaż, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, również w sieci Internet.
- Włączenie utworu w skład utworu zbiorowego.
- Tłumaczenia na inne języki i rozpowszechniania tych tłumaczeń.
Autor/Współautor wyraża zgodę na udzielanie udostępnianie utworu przez Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN i Polskie Towarzystwo Historyczne na licencji:
Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe,
której pełny tekst dostępny jest na stronie internetowej: https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/legalcode
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 706
Liczba cytowań: 0
