Literatura odkrywkowa. Współczesne teksty humanistyczno-środowiskowe i ich rola w odczytywaniu przestrzeni poprzemysłowych
DOI:
https://doi.org/10.12775/SG.2024.09Słowa kluczowe
środowiska postindustrialne, ekohumanistyka, zwrot rzeczny, studia katastroficzne, antropologia krajobrazuAbstrakt
Za pomocą recenzji porównawczej wskazuję na literaturę, która badając źródła polskiej nowoczesności, wychodzi poza dotychczasowy podział gatunkowy na literaturoznawstwo, historiografię czy geografię historyczną ku formie najbardziej zbliżonej do problematyki z zakresu antropologii krajobrazu. Omawiane publikacje odpowiadają na potrzebę głębszego prześledzenia tzw. industrial scars i różnych wymiarów doświadczenia, którym była dziewiętnastowieczna rewolucja przemysłowa i jej wpływ na środowiska przyrodnicze, przede wszystkim w miastach Polski i Europy. Dodatkowo, osadzając te publikacje w nurcie humanistyki środowiskowej i rozwijanych tam studiów nad ekokatastrofą, analizuję metodę czytania przestrzeni, która odwzorowuje te nowe, kształtujące się, geohistoryczne narracje i praktyki pisania.
Bibliografia
Albrecht G., Earth Emotions. New Words for New World, Ithaca–London 2019.
Buczek K., Ziemie polskie przed tysiącem lat. Zarys geograficzno-historyczny, Wrocław–Kraków 1960 (Prace Komisji Nauk Historycznych PAN, t. 5).
Chwalba A., Wisła. Biografia rzeki, Kraków 2023.
Ekokrytyka, red. A. Ubertowska, A. Karpowicz, A. Wandzel, „Teksty Drugie”, 2018, 2, s. 75–87.
Flatt O., Opis miasta Łodzi pod względem historycznym, statystycznym i przemysłowym, Warszawa 1853.
Gibson J., The Ecological Approach to Visual Perception, New York 2015.
Haraway D., The Companion Species Manifesto. Dogs, People, and Significant Otherness, Chicago 2003.
Izdebski A., Średniowieczni Rzymianie i przyroda. Interdyscyplinarna historia środowiskowa, Kraków 2018.
Kałuski S., Rzeki graniczne a kształtowanie się więzi regionalnych w Europie, Warszawa 1992.
Kinsky E., Nad rzeką, Wrocław 2017.
Konarski K., Stanisław Staszic w Łodzi w roku 1825, „Rocznik Łódzki”, 1, 1928.
Koter M., Geneza układu przestrzennego Łodzi przemysłowej, Warszawa 1969.
Laing O., To the River, Edinburgh 2011.
Mencwel J., Hydrozagadka. Kto zabiera polską wodę i jak ją odzyskać, Warszawa 2023.
Morton T., Ecology without Nature. Rethinking Environmental Aesthetics, Cambridge–London 2007.
Morton T., Mroczna ekologia. Ku logice przyszłego współistnienia, Warszawa 2023.
Nature, Culture, and Gender, red. C. MacCormack, M. Strathern, Cambridge 1980.
Philosophy After Nature, red. R. Braidotti, R. Dolphijn, Londyn–Nowy Jork 2017.
Praczyk M., Pamięć środowiskowa we wspomnieniach osadników na „Ziemiach Odzyskanych”, Poznań 2018.
Refugia. (Prze)trwanie transgatunkowych wspólnot miejskich. The Survival of Urban Transspecies Communities, red. M. Bakke, Poznań 2021.
Robert M., Rzeki, których nie ma, Wołowiec 2023.
Robiński A., Pałace na wodzie. Tropem polskich bobrów, Wołowiec 2022.
Romer E., Rola rzek w historyi i geografii narodów, Lwów 1901.
Springer F., Mein Gott, jak pięknie, Kraków 2023.
Środowiska industrialne/postindustrialne zależności (w literaturze i kulturze polskiej od XIX do XXI wieku), red. L. Sadzikowska, M. Tomczok, P. Tomczok, Kraków 2023.
Staszic S., Uwagi przy objeździe Dróg, Rzek i Fabryk w r. 1825 w miesiącu wrześniu.
Tomczok M., Nastroić się na teren. Między opowieścią kairotyczną a ognostyczną, „Autobiografia Literatura Kultura Media”, 21, 2023, 2, s. 23–38.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Zuzanna Legan
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 194
Liczba cytowań: 0
