Atlas historyczny Rzeczypospolitej. Ruś Czerwona w drugiej połowie XVI wieku – koncepcja i program projektu
DOI:
https://doi.org/10.12775/SG.2022.14Słowa kluczowe
geografia historyczna, atlas historyczny, Ruś Czerwona, XVI wiek, Polska, UkrainaAbstrakt
W artykule przedstawiono koncepcję i program prac nad atlasem historycznym Rusi Czerwonej w drugiej połowie XVI w. Ta dzielnica Korony nie została objęta Atlasem historycznym Polski, którego edycja została właśnie zakończona i wypełniła zakres terytorialny wyznaczony w 1964 r. Rozpoczęty w 2022 r. projekt „Atlasu Rusi Czerwonej” jest rozwinięciem dotychczasowego opracowania. Wspiera się on na podobnych założeniach, uwzględnia jednak potrzebę modyfikacji wynikających ze specyfiki regionu. Szczegółowo został omówiony plan pierwszego etapu prac, których rezultatem będą mapy sześciu ziem składających się na Ruś Czerwoną, opublikowane w witrynie internetowej w aplikacji web-GIS, a także bazy danych oraz edycje źródłowe.
Bibliografia
Affek A., Georeferencing of Historical Maps Using GIS, as Exemplified by the Austrian Military Surveys of Galicia, „Geographia Polonica”, 86, 2013, 4, s. 337–390.
Arcanum Maps, poprzednio Mapire – Historical Maps Online: Galizien und Lodomerien (1779–1783) – First Military Survey (https://maps.arcanum.com/ en/map/firstsurvey-galicia, dostęp: 5 sierpnia 2022); West Gallicien [!] (1801–1804) – First Military Survey (https://maps.arcanum.com/en/map/firstsurvey-west-galicien, dostęp: 5 sierpnia 2022).
Boroda K., Geografia gospodarcza Królestwa Polskiego w XVI wieku, Białystok 2016.
Boroda K., Kmieć, łan czy profit? Co było podstawą poboru łanowego w XV i XVI wieku, w: Człowiek wobec miar i czasu w przeszłości, red. P. Guzowski, M. Liedke, Kraków 2007, s. 152–169.
Boroda K., O przydatności rejestrów poborowych z XVI wieku w badaniach demograficznych, „Przeszłość Demograficzna Polski”, 33, 2014, s. 21–38.
Buczek K., Wstęp, w: Słownik historyczno-geograficzny ziemi wieluńskiej w średniowieczu, oprac. R. Rosin, Warszawa 1963, s. 5–38.
Buczek K., Z prac nad atlasem historycznym Polski, „Polski Przegląd Kartograficzny”, 4, 1929, 26–28, s. 47–52.
Bujak F., Atlas historyczny Rzeczypospolitej polskiej. Epoka przełomu z wieku XVI na XVII. Dział drugi: „Ziemie Ruskie” Rzeczypospolitej, opracował i wydał Aleksander Jabłonowski. Warszawa–Wiedeń 1899–1904 [rec.], „Kwartalnik Historyczny”, 19, 1905, s. 626–635.
Chrzanowski W., Karta dawnej Polski z przyległemi okolicami krajów sąsiednich według najnowszych materiałów, Paryż 1859.
Dąbkowski P., Podział administracyjny województwa ruskiego i bełskiego w XV wieku, Lwów 1939.
Fastnacht A., Słownik historyczno-geograficzny ziemi sanockiej w średniowieczu, do druku przyg. A.Fastnacht-Stupnicka, A. Gąsiorowski, cz. 1: A–I, Brzozów–Krosno 1991; cz. 2: J–N, Brzozów–Wzdów–Rzeszów 1998; cz. 3: O–Z, Kraków 2002.
Galicja na józefińskiej mapie topograficznej 1779–1783 = Die Josephinische Aufnahme von Galizien 1779– 1783, t. 1–15, wyd. Z. Budzyński, W. Bukowski, B. Dybaś, A. Janeczek, Z. Noga, Kraków–Warszawa 2012–2022.
Hładyłowicz K.J., Zmiany krajobrazu w ziemi lwowskiej od połowy XV do początku XX wieku, w: Studia z historii społecznej i gospodarczej poświęcone prof. dr. Franciszkowi Bujakowi, Lwów 1931, s. 101–132.
Hrabyk P., Ziemia przemyska i lwowska. Szkic historyczno-geograficzny z mapą, Przemyśl 1921.
Jabłonowski A., Atlas historyczny Rzeczypospolitej Polskiej. Epoka przełomu z wieku XVI-go na XVII-sty. Dział II-gi. „Ziemie Ruskie” Rzeczypospolitej, Warszawa–Wiedeń 1899–1904.
Janeczek A., Organizacja terytorialna zachodnich ziem Rusi pomiędzy pełnym i późnym średniowieczem = The Territorial Organization in Western Rus’ between High and Late Middle Ages, w: Od Grodów Czerwieńskich do linii Curzona. Dzieje środkowego Pobuża w wiekach średnich oraz postrzeganie formowania się wschodniej granicy Polski w historiografii XVIII–XXI wieku = From Cherven’ Towns to Curzon Line. The Lands on the Middle Bug during the Middle Ages and the Historiographic Perspective on the Formation of Poland’s Eastern Border, the 18th–21st Century, t. 1, red. M. Wołoszyn, Kraków–Leipzig–Warszawa 2017 (U źródeł Europy Środkowo-Wschodniej = Frühzeit Ostmitteleuropas, t. 3, cz. 1), s. 107–157.
Janeczek A., Ruś w Koronie. Stara nazwa i nowa tożsamość regionalna (po aneksji w połowie XIV wieku), w: Pogranicza w polskich badaniach mediewistycznych, red. A. Janeczek, M. Parczewski, M. Dzik, Rzeszów 2019 (Kongres Mediewistów Polskich 2015, Materiały, t. 3), s. 149–175.
Konopska B., Polskie atlasy historyczne – koncepcje i realizacje, Warszawa 1994.
Korzon T., Aleksander Jabłonowski, „Kwartalnik Historyczny”, 28, 1914, s. 145–180.
Molnár G., Timár G., Biszak E., Can the First Military Survey Maps of the Habsburg Empire (1763–1790) be Georeferenced by an Accuracy of 200 Meters, 9th International Workshop on Digital Approaches to Cartographic Heritage, Budapest, 4–5 September 2014, s. 127–132 (https://www.arcanum.hu/me- dia/uploads/mapire/pub/1survey_molnar_et_al.pdf, dostęp: 5 sierpnia 2022).
Pałucki W., Przedmowa, w: AHP Województwo lubelskie.
Persowski F., Osadnictwo w dorzeczu średniego biegu Sanu, w: Studia z historii społecznej i gospodarczej poświęcone prof. dr. Franciszkowi Bujakowi, Lwów 1931, s. 83–99.
Persowski F., Osady na prawie ruskiem, polskiem, niemieckiem i wołoskiem w ziemi lwowskiej. Studjum z dziejów osadnictwa, Lwów 1926.
Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym, t. 7, cz. 1–2: Ziemie ruskie. Ruś Czerwona, oprac. A. Jabłonowski, Warszawa 1902–1903 (Źródła Dziejowe, t. 18, cz. 1–2).
Semkowicz W., Atlas historyczny Polski (program wydawnictwa), w: Prace Komisji dla Atlasu Historycznego Polski, t. 1, Kraków 1922, s. 1–16.
Sprawozdanie z działalności Komisji Atlasu Historycznego Polski za okres od 1 VI 1927 do 30 XII 1934, w: Prace Komisji Atlasu Historycznego Polski, t. 3, Kraków 1935, s. 334–343.
Sprawozdanie z działalności Komisji dla Atlasu Historycznego Polski od stycznia 1922 do maja 1927, w: Prace Komisji dla Atlasu Historycznego Polski, t. 2, Kraków 1927, s. 137–143.
Ziemie polskie Korony w drugiej połowie XVI wieku. Wydanie zbiorcze, red. M. Słoń, oprac. M. Biskup i in., cz. 1: Mapy, plany, cz. 2: Komentarz, indeksy, Warszawa 2021 (Atlas historyczny Polski. Mapy szczegółowe XVI wieku. Wydanie zbiorcze serii).
Ziemie polskie Korony w XVI w. Przestrzenna baza danych, Instytut Historii PAN im. Tadeusza Manteuffla (https://atlasfontium.pl/ziemie-polskie-korony/, dostęp: 5 sierpnia 2022).
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Licencja
Autor/współautor upoważniony przez pozostałych współautorów do ich reprezentowania (autor korespondencyjny) zgłoszonego „utworu” oświadcza, że przysługują mu autorskie prawa do utworu, które nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem. Utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób, ani nie jest ograniczony prawami na rzecz osób trzecich. Utwór nie był wcześniej publikowany pod tym samym lub innym tytułem, nie stanowi również części innej publikacji. Utwór nie jest obecnie przedmiotem postępowania w innym wydawnictwie.
Autor/Współautor zgłasza utwór do publikacji w czasopiśmie „Studia Geohistorica” i tym samym potwierdza, że:
- Utwór został przygotowany zgodnie z zasadami edytorskimi obowiązującymi w czasopiśmie.
- Utwór zawiera informacje o źródłach finansowania badań, które stanowiły podstawę jego opracowania.
- Wyraża zgodę na przekazanie utworu do podwójnej recenzji, na podstawie której redakcja podejmie decyzję o przyjęciu lub odrzuceniu utworu do publikacji.
- Wyraża zgodę na dokonanie przez redakcję koniecznych zmian utworu wynikających z opracowania redakcyjnego.
- Zobowiązuje się do niezwłocznego dokonania korekty autorskiej utworu, po jego akceptacji przez redakcję. Niedokonanie korekty autorskiej w terminie 14 dni od daty otrzymania materiałów, traktowane będzie za zgodę na wydanie utworu w postaci przekazanej do korekty.
Autor/Współautor udziela Instytutowi Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN i Polskiemu Towarzystwu Historycznemu nieodpłatnej, nieograniczonej terytorialnie i czasowo nieodpłatnej licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu pod warunkiem jego przyjęcia do opublikowania w czasopiśmie „Studia Geohistorica”, na następujących polach eksploatacji:
- Utrwalanie, zwielokrotnianie i wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową i zapisu elektronicznego.
- Obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono: wprowadzanie do obrotu, sprzedaż, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, również w sieci Internet.
- Włączenie utworu w skład utworu zbiorowego.
- Tłumaczenia na inne języki i rozpowszechniania tych tłumaczeń.
Autor/Współautor wyraża zgodę na udzielanie udostępnianie utworu przez Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN i Polskie Towarzystwo Historyczne na licencji:
Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe,
której pełny tekst dostępny jest na stronie internetowej: https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/legalcode
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 80
Liczba cytowań: 0
