Atlas historyczny Polski w badaniach nad średniowiecznym osadnictwem Polski. Związki Atlasu ze Słowikiem historyczno-geograficznym ziem polskich w średniowieczu

Autor

DOI:

https://doi.org/10.12775/SG.2022.10

Słowa kluczowe

geografia historyczna, historia osadnictwa, Atlas historyczny Polski, Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu, Mazowsze

Abstrakt

Artykuł przedstawia związki między dwiema pomnikowymi seriami opracowywanymi w Instytucie Historii Polskiej Akademii Nauk – Atlasem historycznym Polski i Słownikiem historyczno-geograficznym ziem polskich w średniowieczu. Pod tym kątem omówiono ideę ich powstania, założenia koncepcyjne oraz dzieje powiązań instytucjonalnych. Odrębną część poświęcono analizie wykorzystania Atlasu w opracowywaniu Słownika, koncentrując się na tomach dotyczących Mazowsza.

Biogram autora

Marta Piber-Zbieranowska - Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk

dr Marta Piber-Zbieranowska – adiunkt w Instytucie Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk, w latach 1998–2012 zatrudniona w Zakładzie Atlasu Historycznego, od 2012 r. w Zakładzie Słownika Historyczno-Geograficznego Ziem Polskich w Średniowieczu. Specjalizuje się w dziejach średniowiecznego i wczesnonowożytnego Mazowsza oraz geografii historycznej Polski. Jej zainteresowania badawcze koncentrują się również wokół kobiecych rządów regencyjnych w średniowiecznej Polsce oraz politycznej roli kobiet w tym okresie, ze szczególnym uwzględnieniem księżnych mazowieckich

Bibliografia

Atlas historyczny Polski. Materiały do słownika historyczno-geograficznego województwa krakowskiego w dobie Sejmu Czteroletniego (1780–1792), z. 1: Adama– Kraków (z planem m. Krakowa), kier. W. Semkowicz, oprac. K. Buczek i in., Kraków 1939; z. 2: Krasawa–Żysławice, kier. W. Semkowicz, oprac. K. Buczek i in., Wrocław 1960.

Borkiewicz-Celińska A., Wstęp, w: Słownik historyczno-geograficzny województwa płockiego, s. VII–XIV.

Buczek K., Cele i metoda prac nad „Słownikiem historyczno-geograficznym Polski średniowiecznej”, w: Słownik historyczno-geograficzny ziemi chełmińskiej w średniowieczu, oprac. K. Porębska, przy współpracy M. Grzegorza, red. M. Biskup, Wrocław 1971, s. V–XIV.

Dunin-Wąsowiczowa A., Podziały administracyjne, w: AHP Mazowsze, s. 35–51.

Gieysztorowa I., Od Jagiellonów do Sobieskiego 1526–1696, w: I. Gieysztorowa, A. Zahorski, J. Łukasiewicz, Cztery wieki Mazowsza. Szkice z dziejów 1526–1914, Warszawa 1968, s. 7–150.

Górska-Gołaska K., Słownik historyczno-geograficzny Wielkopolski w średniowieczu. Metody pracy i problematyka badawcza, „Studia Źródłoznawcze”, 23, 1978, s. 117–142.

Górska-Gołaska K., Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu, w: Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk 1953–2003, red. S.K. Kuczyński, Warszawa 2003, s. 137–150.

Górska-Gołaska K., Wstęp, w: Słownik historyczno-geograficzny województwa poznańskiego w średniowieczu, cz. 1, z. 1, oprac. S. Chmielewski, K. Górska-Gołaska, J. Luciński, Wrocław 1982, s. VII–XVI.

Grabowski J., Dynastia Piastów mazowieckich. Studia nad dziejami politycznymi Mazowsza, intytulacją i genealogią książąt, Warszawa–Kraków 2012.

Iura Masoviae terrestria. Pomniki dawnego prawa mazowieckiego ziemskiego, t. 3: 1526–1540, oprac. J. Sawicki, Warszawa 1974.

Jaszczołt T., Buczyło A., Wstęp, w: Słownik historyczno-geograficzny województwa podlaskiego w średniowieczu, z. 1: A–Bojanka, oprac. A. Buczyło, T. Jaszczołt, współpraca archeologiczna M. Bis, W. Bis, Warszawa 2021, s. V–XXIV.

Jurek T., Wprowadzenie, http://www.slownik.ihpan. edu.pl/intro.php (dostęp: 27 czerwca 2022).

Jurek T., Wstęp, w: Słownik historyczno-geograficzny ziemi warszawskiej w średniowieczu, oprac. A. Wolff, K. Pacuski, do druku przygotowały M. Piber-Zbieranowska, A. Salina, red. T. Jurek, Warszawa 2013, s. V–X.

Mazowsze, oprac. W. Pawiński, Warszawa 1895 (Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym, t. 5; Źródła Dziejowe, t. XVI).

Pałucki W., Atlas historyczny ziem Polskich drugiej połowy XVI wieku, „Kwartalnik Historyczny”, 74, 1967, 1, s. 99–110.

Pałucki W., Przedmowa, w: AHP Województwo lubelskie, s. 7–11.

Piber-Zbieranowska M., Księstwo Mazowieckie u progu inkorporacji. Charakterystyka obszaru około 1526 r. (część południowa), „Studia Geohistorica”, 9, 2021, s. 95–113.

Piber-Zbieranowska M., Księstwo Mazowieckie u progu inkorporacji. Charakterystyka obszaru około 1526 r. (część północna), „Studia Geohistorica”, 10, 2022, s. 7–27.

Prusy Królewskie w drugiej połowie XVI wieku, red. M. Biskup, L. Koc, Warszawa 1961 (Atlas historyczny Polski. Seria B: Mapy przeglądowe, t. 1).

Rutkowski H., Atlas historyczny Polski, w: Towarzystwo Naukowe Warszawskie. Sto lat działalności, red. E. Wolnicz-Pawłowska, W. Zych, Warszawa 2009, s. 115–121.

Rutkowski H., Karol Buczek (1902–1983), w: Szkoły, ośrodki i twórcy polskiej historii kartografii (1945– 2015), red. T. Bogacz, B. Konopska, Warszawa 2016 (Z Dziejów Kartografii, t. 20), s. 155–160.

Rutkowski H., Lokalizacja miejscowości, w: AHP Mazowsze, s. 64–76.

Rutkowski H., Work on the Historical Atlas of the Sixteenth-Century Poland, „Polish Cartographical Review”, 50, 2018, 4, s. 223–231.

Salina A., Wstęp, w: Słownik historyczno-geograficzny ziemi czerskiej w średniowieczu, z. 1: A–Cychry, oprac. M. Piber-Zbieranowska, A. Salina, współpraca archeologiczna M. Bis, W. Bis, Warszawa 2021, s. V–XVI.

Salina A., Wstęp, w: Słownik historyczno-geograficzny ziemi liwskiej w średniowieczu, oprac. M. Piber-Zbieranowska, A. Salina, przy współpracy E. Kowalczyk-Heyman, red. T. Jurek, Warszawa 2017, s. V–XII.

Sikora F., O Karolu Buczku jako twórcy Słownika Historyczno-Geograficznego Ziem Polskich w Średniowieczu z garścią wspomnień o nim, w: Karol Buczek (1902– 1983) – człowiek i uczony. Materiały z konferencji Bydgoszcz, 28 X 2002, red. D. Karczewski, J. Maciejewski, Z. Zyglewski, Kraków 2004, s. 33–52.

Słoń M., Przedmowa do Suplementu do tomu „Prusy Królewskie w drugiej połowie XVI wieku”, w: AHP Prusy Królewskie, s. 7–9.

Słoń M., Wstęp do edycji zbiorczej serii „Atlas historyczny Polski. Mapy szczegółowe XVI wieku”, w: Ziemie polskie Korony w drugiej połowie XVI wieku. Wydanie zbiorcze, red. M. Słoń, oprac. M. Biskup i in., cz. 2: Komentarz, indeksy, Warszawa 2021 (Atlas historyczny Polski. Mapy szczegółowe XVI wieku. Wydanie zbiorcze serii), s. 27–29.

Słownik historyczno-geograficzny województwa płockiego w średniowieczu, oprac. A. Borkiewicz-Celińska, z. 1–4, Wrocław 1980 – Warszawa 2000.

Słownik historyczno-geograficzny województwa podlaskiego w średniowieczu, z. 1: A–Bojanka, oprac. A. Buczyło, T. Jaszczołt, współpraca archeologiczna M. Bis, W. Bis, Warszawa 2021.

Słownik historyczno-geograficzny ziemi czerskiej w średniowieczu, z. 1: A–Cychry, oprac. M. Piber-Zbieranowska, A. Salina, współpraca archeologiczna M. Bis, W. Bis, Warszawa 2021.

Słownik historyczno-geograficzny ziemi liwskiej w średniowieczu, oprac. M. Piber-Zbieranowska, A. Salina, przy współpracy E. Kowalczyk-Heyman, red. T. Jurek, Warszawa 2017.

Słownik historyczno-geograficzny ziemi warszawskiej w średniowieczu, oprac. A. Wolff, K. Pacuski, do druku przygotowały M. Piber-Zbieranowska, A. Salina, red. T. Jurek, Warszawa 2013.

Słownik historyczno-geograficzny ziemi wyszogrodzkiej w średniowieczu, oprac. A. Wolff, A. Borkiewicz-Celińska, Wrocław 1971.

Suproniuk J., [Lokalizacja miejscowości]. Województwo podlaskie, w: Ziemie polskie Korony w drugiej połowie XVI wieku. Wydanie zbiorcze, red. M. Słoń, oprac. M. Biskup i in., cz. 2: Komentarz, indeksy, Warszawa 2021 (Atlas historyczny Polski. Mapy szczegółowe XVI wieku. Wydanie zbiorcze serii), s. 708–744.

Wilska M., Atlas Historyczny Polski, w: Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk 1953–2003, red. S.K. Kuczyński, Warszawa 2003, s. 151–161.

Wolff A., Akta partykularne przedrozbiorowe Archiwum Głównego 1381–1835, w: Straty archiwów i bibliotek warszawskich w zakresie rękopiśmiennych źródeł historycznych, t. 1, [red. A. Stebelski], Warszawa 1957, s. 175–221.

Wolff A., Wstęp, w: Słownik historyczno-geograficzny ziemi wyszogrodzkiej w średniowieczu, oprac. A. Wolff, A. Borkiewicz-Celińska, Wrocław 1971, s. V–XV.

Wyrozumski J., Karol Buczek – człowiek i uczony, w: Karol Buczek (1902–1983) – człowiek i uczony. Materiały z konferencji Bydgoszcz, 28 X 2002, red. D. Karczewski, J. Maciejewski, Z. Zyglewski, Kraków 2004, s. 11–23.

Ziemie polskie Korony w drugiej połowie XVI wieku. Wydanie zbiorcze, red. M. Słoń, oprac. M. Biskup i in., cz. 1: Mapy, plany, cz. 2: Komentarz, indeksy, Warszawa 2021 (Atlas historyczny Polski. Mapy szczegółowe XVI wieku. Wydanie zbiorcze serii).

Studia Geohistorica

Pobrania

Opublikowane

2023-03-10

Jak cytować

1.
PIBER-ZBIERANOWSKA, Marta. Atlas historyczny Polski w badaniach nad średniowiecznym osadnictwem Polski. Związki Atlasu ze Słowikiem historyczno-geograficznym ziem polskich w średniowieczu. Studia Geohistorica [online]. 10 marzec 2023, nr 10, s. 172–188. [udostępniono 16.1.2025]. DOI 10.12775/SG.2022.10.

Numer

Nr 10 (2022)

Dział

Atlas historyczny Polski

Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Licencja

Autor/współautor upoważniony przez pozostałych współautorów do ich reprezentowania (autor korespondencyjny) zgłoszonego „utworu” oświadcza, że przysługują mu autorskie prawa do utworu, które nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem. Utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób, ani nie jest ograniczony prawami na rzecz osób trzecich. Utwór nie był wcześniej publikowany pod tym samym lub innym tytułem, nie stanowi również części innej publikacji. Utwór nie jest obecnie przedmiotem postępowania w innym wydawnictwie.

Autor/Współautor zgłasza utwór do publikacji w czasopiśmie „Studia Geohistorica” i tym samym potwierdza, że:

  1. Utwór został przygotowany zgodnie z zasadami edytorskimi obowiązującymi w czasopiśmie.
  2. Utwór zawiera informacje o źródłach finansowania badań, które stanowiły podstawę jego opracowania.
  3. Wyraża zgodę na przekazanie utworu do podwójnej recenzji, na podstawie której redakcja podejmie decyzję o przyjęciu lub odrzuceniu utworu do publikacji.
  4. Wyraża zgodę na dokonanie przez redakcję koniecznych zmian utworu wynikających z opracowania redakcyjnego.
  5. Zobowiązuje się do niezwłocznego dokonania korekty autorskiej utworu, po jego akceptacji przez redakcję. Niedokonanie korekty autorskiej w terminie 14 dni od daty otrzymania materiałów, traktowane będzie za zgodę na wydanie utworu w postaci przekazanej do korekty.

Autor/Współautor udziela Instytutowi Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN i Polskiemu Towarzystwu Historycznemu nieodpłatnej, nieograniczonej terytorialnie i czasowo nieodpłatnej licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu pod warunkiem jego przyjęcia do opublikowania w czasopiśmie „Studia Geohistorica”, na następujących polach eksploatacji:

  1. Utrwalanie, zwielokrotnianie i wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową i zapisu elektronicznego.
  2. Obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono: wprowadzanie do obrotu, sprzedaż, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, również w sieci Internet.
  3. Włączenie utworu w skład utworu zbiorowego.
  4. Tłumaczenia na inne języki i rozpowszechniania tych tłumaczeń.

Autor/Współautor wyraża zgodę na udzielanie udostępnianie utworu przez Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN i Polskie Towarzystwo Historyczne na licencji:
Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe,
której pełny tekst dostępny jest na stronie internetowej: https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/legalcode

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 281
Liczba cytowań: 0