Internetowy Atlas Polski Niepodległej – metodyka opracowania bazy miejscowości i granic administracyjnych oraz analizy pochodne

Autor

DOI:

https://doi.org/10.12775/SG.2022.07

Słowa kluczowe

portal mapowy, atlas historyczny, Druga Rzeczpospolita, Polska niepodległa, mapa taktyczna WIG, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego (SGKP), analizy przestrzenne, integracja danych przestrzennych

Abstrakt

Artykuł przedstawia przykłady wykorzystania zasobu historycznych danych przestrzennych, zgromadzonego w ramach Internetowego Atlasu Polski Niepodległej, opublikowanego w 2021 r. jako efekt projektu Instytutu Historii PAN i Wydziału Geodezji i Kartografii Politechniki Warszawskiej. Zasadniczym celem artykułu jest ukazanie możliwości badania struktury sieci osadniczej z wykorzystaniem analiz przestrzennych oraz propozycja sposobów odtwarzania metodami kartograficznymi struktur przestrzennych: grup obiektów osadniczych czy jednostek administracyjnych.

Biogramy autorów

Andrzej Głażewski - Politechnika Warszawska

Dr inż. Andrzej Głażewski – kartograf, specjalista z zakresu projektowania baz danych i prowadzenia analiz przestrzennych oraz wizualizacji kartograficznej. Zainteresowania naukowe wiąże z kartografią topograficzną, projektowaniem i zastosowaniem baz danych referencyjnych, semiotyką kartograficzną oraz percepcją przestrzeni. Od 1994 r. pracuje w Politechnice Warszawskiej, w Zakładzie Kartografii Wydziału Geodezji i Kartografii

Paweł J. Kowalski - Politechnika Warszawska

Dr inż. Paweł J. Kowalski – absolwent Wydziału Geodezji i Kartografii Politechniki Warszawskiej. Pracownik naukowy i dydaktyczny w Zakładzie Kartografii od roku 1994 do chwili obecnej. Od początku pracy zawodowej głównym obszarem jego zainteresowań są systemy informacji geograficznej, bazy danych topograficznych, techniki multimedialne w zastosowaniach kartograficznych, projektowanie serwisów geoinformacyjnych i internetowe publikacje kartograficzne

Bibliografia

Cebertowicz R., Mapa Administracyjna Rzeczypospolitej Polskiej 1:300 000, [b.m.w.] 1937.

Cebrykow P., Generalizacja map statystycznych, Lublin 2017.

Dukaczewski D., „Kartograficzna prezentacja zmian użytkowania ziemi za pomocą animowanych map elektronicznych na przykładzie Gór Izerskich”, rozprawa doktorska, Polska Akademia Nauk, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. S. Leszczyckiego, Warszawa 2000.

Epsztein T., Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych ziem słowiańskich – zarys historii dzieła, w: Od „Słownika geograficznego Królestwa Polskiego” do map topograficznych Wojskowego Instytutu Geograficznego, red. T. Epsztein, Warszawa 2021, s. 85–115.

Fiedukowicz A., Gąsiorowski J., Olszewski R., Wybrane metody eksploracyjnej analizy danych przestrzennych (Spatial Data Mining), Warszawa 2015.

GIS. Teoria i praktyka, red. P. Longley i in., Warszawa 2006.

Głażewski A., Jagura A., Kocot A., Podział administracyjny – metodyka pozyskiwania historycznych danych topograficznych z obszaru II Rzeczypospolitej, w: Od „Słownika geograficznego Królestwa Polskiego” do map topograficznych Wojskowego Instytutu Geograficznego, red. T. Epsztein, Warszawa 2021, s. 33–46.

Graszka O., Automatyzacja procesu rozpoznawania i weryfikacji nazw geograficznych ze źródeł historycznych na przykładzie Słownika geograficznego Królestwa Polskiego, w: Od „Słownika geograficznego Królestwa Polskiego” do map topograficznych Wojskowego Instytutu Geograficznego, red. T. Epsztein, Warszawa 2021, s. 21–32.

Gut M., „Opracowanie atlasu tematycznego zmian demograficznych Polski po odzyskaniu niepodległości”, praca dyplomowa inżynierska, Archiwum Prac Dyplomowych Politechniki Warszawskiej 2021.

Internetowy Atlas Polski Niepodległej, 2021 (https:// atlas1918.ihpan.edu.pl, dostęp: 10 października 2022).

Jagura A., Kocot A., Kowalski P.J., Metodyka odtworzenia sieci osadniczej z obszaru II Rzeczypospolitej, w: Od „Słownika geograficznego Królestwa Polskiego” do map topograficznych Wojskowego Instytutu Geograficznego, red. T. Epsztein, Warszawa 2021, s. 47–63.

Krassowski B., Polska kartografia wojskowa w latach 1918–1945, Warszawa 1974.

Kumaniecki K.W., Krzyżanowski A., Statystyka Polski, Kraków 1915.

Mappa Gubernij Królestwa Polskiego dla cyklistów, M. Poturaj, Warszawa 1894.

Meksuła M.W., Kartograficzna prezentacja dynamiki zjawisk, w: Świat mapy – świat na mapie. Główne problemy współczesnej kartografii 2002, red. W. Pawlak, Wrocław 2002, s. 122–136.

Od „Słownika geograficznego Królestwa Polskiego” do map topograficznych Wojskowego Instytutu Geograficznego, red. T. Epsztein, Warszawa 2021.

Osińska-Skotak K. i in., Analizy przestrzenne i wizualizacja danych historycznych IAPN w środowisku systemów informacji geograficznej, w: Od „Słownika geograficznego Królestwa Polskiego” do map topograficznych Wojskowego Instytutu Geograficznego, red. T. Epsztein, Warszawa 2021, s. 65–84.

Panecki T., „Koncepcja struktury bazy danych historycznych obiektów topograficznych”, rozprawa doktorska, Uniwersytet Warszawski, Warszawa 2018.

Ratajski L., Metodyka kartografii społeczno-gospodarczej, Warszawa 1989.

Robinson A.H., Sale R., Morrison J.L, Podstawy kartografii, Warszawa 1988.

„Rocznik Statystyki Miast Polski”, 1, 1928, Warszawa, 1929.

Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych, Warszawa 1925.

Statystyka Rolnicza 1930/31, Warszawa 1932.

Statystyka Rolnicza 1936, Warszawa 1937.

Szady B., Czasowo-przestrzenne bazy danych jako narzędzie w geografii historycznej, „Acta Universitatis Lodziensis, Folia Geographica Socio-Oeconomica”, 14, 2013, s. 17–32.

Śpila K., „Koncepcja historycznych analiz przestrzennych na podstawie danych topograficznych i statystycznych”, praca dyplomowa magisterska, Archiwum Prac Dyplomowych Politechniki Warszawskiej 2021.

Studia Geohistorica

Pobrania

Opublikowane

2023-03-10

Jak cytować

1.
GŁAŻEWSKI, Andrzej & KOWALSKI, Paweł J. Internetowy Atlas Polski Niepodległej – metodyka opracowania bazy miejscowości i granic administracyjnych oraz analizy pochodne. Studia Geohistorica [online]. 10 marzec 2023, nr 10, s. 119–137. [udostępniono 12.3.2025]. DOI 10.12775/SG.2022.07.

Numer

Nr 10 (2022)

Dział

Artykuły

Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Licencja

Autor/współautor upoważniony przez pozostałych współautorów do ich reprezentowania (autor korespondencyjny) zgłoszonego „utworu” oświadcza, że przysługują mu autorskie prawa do utworu, które nie są ograniczone w zakresie objętym niniejszym oświadczeniem. Utwór jest dziełem oryginalnym i nie narusza praw autorskich innych osób, ani nie jest ograniczony prawami na rzecz osób trzecich. Utwór nie był wcześniej publikowany pod tym samym lub innym tytułem, nie stanowi również części innej publikacji. Utwór nie jest obecnie przedmiotem postępowania w innym wydawnictwie.

Autor/Współautor zgłasza utwór do publikacji w czasopiśmie „Studia Geohistorica” i tym samym potwierdza, że:

  1. Utwór został przygotowany zgodnie z zasadami edytorskimi obowiązującymi w czasopiśmie.
  2. Utwór zawiera informacje o źródłach finansowania badań, które stanowiły podstawę jego opracowania.
  3. Wyraża zgodę na przekazanie utworu do podwójnej recenzji, na podstawie której redakcja podejmie decyzję o przyjęciu lub odrzuceniu utworu do publikacji.
  4. Wyraża zgodę na dokonanie przez redakcję koniecznych zmian utworu wynikających z opracowania redakcyjnego.
  5. Zobowiązuje się do niezwłocznego dokonania korekty autorskiej utworu, po jego akceptacji przez redakcję. Niedokonanie korekty autorskiej w terminie 14 dni od daty otrzymania materiałów, traktowane będzie za zgodę na wydanie utworu w postaci przekazanej do korekty.

Autor/Współautor udziela Instytutowi Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN i Polskiemu Towarzystwu Historycznemu nieodpłatnej, nieograniczonej terytorialnie i czasowo nieodpłatnej licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu pod warunkiem jego przyjęcia do opublikowania w czasopiśmie „Studia Geohistorica”, na następujących polach eksploatacji:

  1. Utrwalanie, zwielokrotnianie i wytwarzanie egzemplarzy utworu techniką drukarską, reprograficzną, zapisu magnetycznego oraz techniką cyfrową i zapisu elektronicznego.
  2. Obrotu oryginałem albo egzemplarzami, na których utwór utrwalono: wprowadzanie do obrotu, sprzedaż, użyczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy, publiczne wystawienie, wyświetlenie, a także publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, również w sieci Internet.
  3. Włączenie utworu w skład utworu zbiorowego.
  4. Tłumaczenia na inne języki i rozpowszechniania tych tłumaczeń.

Autor/Współautor wyraża zgodę na udzielanie udostępnianie utworu przez Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN i Polskie Towarzystwo Historyczne na licencji:
Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe,
której pełny tekst dostępny jest na stronie internetowej: https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/legalcode

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 421
Liczba cytowań: 0