Konserwacja szkieletu słonia leśnego Palaeoloxodon antiquus (80–100 tys. lat) ze zbiorów Muzeum Okręgowego w Koninie – badania i praktyka konserwatorska
DOI:
https://doi.org/10.12775/AUNC_ZiK.2019.004Słowa kluczowe
konserwacja, konsolidacja, kości archeologiczne, szkielet słonia leśnego, paleontologiaAbstrakt
W artykule zaprezentowano problematykę badawczo-konserwatorską związaną ze stanem kości należących do szkieletu słonia leśnego Palaeoloxodon antiquus (Falconer& Cautley, 1847), żyjącego w czasie interglacjału eemskiego (80–100 tys. lat temu). Konserwowany szkielet ze zbiorów Muzeum Okręgowego w Koninie jest szczególnie cenny, ponieważ należy do największych i najbardziej kompletnych szkieletów dawnych zwierząt w Europie. Powodem podjęcia działań konserwatorskich był głównie zły stan zachowania obiektu, częściowo degradacja materiałów konserwatorskich użytych w latach osiemdziesiątych i później, a także liczne zniszczenia tkanki kostnej oraz możliwość zastosowania materiałów i zabiegów poprawiających cechy estetyczne i ekspozycyjne szkieletu. W opracowaniu omówiono historię zabytku i jego konserwacji, stan zachowania, zarys budowy kości oraz wyniki badań ATR-FTIR materiałów wtórnych. Przedstawiono ponadto założenia oraz przebieg prac konserwatorsko-restauratorskich. Efektem przeprowadzonych zabiegów jest ustabilizowanie szkieletu, ograniczenie możliwości powstawania nowych spękań i ubytków oraz przywrócenie walorów dydaktycznych i ekspozycyjnych, a w konsekwencji powrót szkieletu na ekspozycję muzealną. Wykonane prace zostały dwukrotnie nagrodzone I nagrodą w kategorii „konserwacja i ochrona dziedzictwa kulturowego” w prestiżowym konkursie Wydarzenie Muzealne Roku „Izabella 2018” i „Izabella 2019” organizowanym przez Fundację Muzeów Wielkopolskich pod patronatem Marszałka Województwa Wielkopolskiego.
Bibliografia
Bochenek, Adam, i Reicher, Michał. Anatomia człowieka, t. 1. Warszawa: PZWL, 1990.
Ciabach, Jerzy. Badania nad przemianami żywic termoplastycznych pod wpływem promieniowania nadfioletowego. Toruń: UMK, 1982.
Gordon, Claire, C., i Buikstra, Jane, E. ”Soil, pH, bone preservation, and sampling bias at mortuary sites,” American Antiquity, Vol. 46, No. 3, (1981): pp. 566–571.
Gralińska-Grubecka, Aleksandra, Niemcewicz Piotr, Polak Katarzyna, „Dokumentacja prac konserwatorsko-restauratorskich kości należących do szkieletu słonia leśnego Palaeoloxodon antiquus (80-100 000 lat temu) ze zbiorów Muzeum Okręgowego w Koninie (I etap).” Conservator's documentation, Toruń 2017, District Museum in Konin.
Gralińska-Grubecka, Aleksandra, Niemcewicz Piotr, Polak Katarzyna, „Dokumentacja prac konserwatorsko-restauratorskich przy siedmiu kręgach należących do szkieletu słonia leśnego Palaeoloxodon antiquus (80-100 000 lat temu) ze zbiorów Muzeum Okręgowego w Koninie” (conservator's documentation, Toruń 2018, District Museum in Konin).
Jakubowski, Gwidon. Stanowisko słonia leśnego - Palaeoloxodon antiquus (Falconer & Cautley, 1847) w górnym plejstocenie odkrywki Jóźwin kopalni węgla brunatnego „Konin”. Konin: Muzeum Okręgowe w Koninie, Zeszyty Muzealne 2, 1988.
Johnson, Jessica, S. ”Consolidation of archaeological bone: a conservation perspective”, Jornal of field archaeology Vol. 21, No.2 (1994).
Larramendi, Asier. “Shoulder height, body mass, and shape of proboscideans”. Acta Palaeontologica Polonica 61 (3) (2016): 537–574.
Stefaniak, Krzysztof. Analiza konserwatorska szkieletu słonia leśnego Palaeoloxodon antiquus (Falconer & Cautley, 1847) ze zbiorów Muzeum Okręgowego w Koninie. Wrocław: Department of Paleozoology, the Institute of Environmental Biology, University of Wrocław, H. Sienkiewicza 21, 50-335 Wrocław, 2017).
Stodder, Ann., L., W. “Taphonomy and the Nature of Archaeological Assemblages,” w: Biological Anthropology of the Human Skeleton, red. A. Katzenberg, S. Saunders, Second Edition. Wiley – Liss, 2008.
Szczepińska, Kinga. Historycznie stosowane impregnaty do wzmacniania zniszczonego drewna polichromowanego – próba przeglądu. Część II: Impregnaty syntetyczne. Toruń: AUNC Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo XLVI, 2015.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
CC BY-ND 4.0. Posiadaczem prawa autorskiego (Licencjodawcą) jest Autor, który na mocy umowy licencyjnej udziela nieodpłatnie prawa do eksploatacji dzieła na polach wskazanych w umowie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji niewyłącznej na korzystanie z Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego w następujących polach eksploatacji: a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (e-book, audiobook); c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera; e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY-ND 4.0) poprzez platformę cyfrową Wydawnictwa Naukowego UMK oraz repozytorium UMK.
- Korzystanie przez Licencjobiorcę z utrwalonego Utworu ww. polach nie jest ograniczone czasowo ilościowo i terytorialnie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji do Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego nieodpłatnie na czas nieokreślony
PEŁEN TEKST UMOWY LICENCYJNEJ >>
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 595
Liczba cytowań: 0
