Tarcza zegarowa z pierwszej połowy XVII wieku z Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie – zagadnienia historyczno-stylistyczne oraz technologiczno-konserwatorskie.
DOI:
https://doi.org/10.12775/AUNC_ZiK.2018.008Słowa kluczowe
rzemiosło artystyczne, zegary wieżowe, konserwacja dzieł sztuki, badania dzieł sztuki, fourierowska spektroskopia w podczerwieni z techniką osłabionego całkowitego odbicia (FTIR-ATR), spektroskopia w podczerwienią z transformacją Fouriera (FTIR), scaningoAbstrakt
Specjalistyczne badania, przeprowadzone na XVII-wiecznej, dwustronnej tarczy zegarowej, ze zbiorów Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie, pozwoliły nie tylko na identyfikację pigmentów zastosowanych to wykonania oryginalnej polichromii oraz materiałów warstw wtórnych, ale także na rozpoznanie typów i określenie zakresu występowania produktów chemicznej degradacji warstw barwnych. Dzięki analizie historycznej i stylistycznej, możliwe było również ulokowanie badanego obiektu w kontekście dziejów sztuki zegarmistrzowskiej, a także odtworzenie jego losów od poł. XX wieku to czasów obecnych. Zgromadzony materiał stał się podstawą do stworzenia szczegółowej dokumentacji na temat stanu zachowania obiektu, a także odegrał kluczową rolę w trakcie podejmowania kolejnych decyzji w trakcie prowadzonych prac konserwatorskich.Bibliografia
Achremczyk, Stanisław, i Alojzy Szorc. Braniewo. Olsztyn: Ośrodek Badań Naukowych
im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 1995.
Adamczewski, Leszek. Łuny nad jeziorami. Agonia Prus Wschodnich. Zakrzewo: Replika,
Christianson, David. Zegary: historia pomiaru czasu. Tłumaczenie Olaf Żakowski. Warszawa:
Arkady, 2012.
Chrzanowski, Tadeusz. „Geografia niderlandyzmu polskiego (XV–XVII w.)”. W Niderlandyzm
w sztuce polskiej. Materiały Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki. Toruń,
grudzień 1992, 59–80. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995.
Cygański, Janusz. „Muzeum Warmii i Mazur”. W Olsztyn 1945–2005, red. Stanisław
Achremczyk i Władysław Ogrodziński, 276–311. Olsztyn: Ośrodek Badań Naukowych
im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 2006.
Eastaugh, Nicholas, Valentine Walsh, Tracey Chaplin, i Ruth Siddall. Pigment Compendium.
A Dictionary and Optical Microscopy of Historical Pigments. Amsterdam:
Elsevier, 2008.
Eastlake, Charles. Methods and Materials of Painting of the Great School and Masters. T. 1.
New York: Dover Publications Inc., 1960.
Gettens, Rutherford J., i Georg L. Stout. Painting Materials. New York: Dover Publications,
Giovanoli Rudolf, i Bruno Mühlethaler. “Investigation of Discoloured Smalt”. Studies in
Conservation 15 (1970): 62–71.
Hayes, A.,Philippa, Signe Vahur, i Ivo Leito. “ATR-FTIR Spectroscopy and Quantitative
Multivariate Analysis of Paints and Coating Materials”. Spectrochimica Acta Part A:
Molecular and Biomolecular Spectroscopy 133 (2014): 207–213.
Kaszowska, Zofia. „Możliwości i ograniczenia metod analitycznych stosowanych w badaniach
technologicznych gotyckich malowideł tablicowych”. Studia i Materiały
Wydziału Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie
(2010): 50-165.
Loo van, Annelies. Color Changes and Chemical Reactivity in Seventeenth-Century Oil
Paintings. Amsterdam: University of Amsterdam, 2008. Dostęp 24.03.2018.
Merrifield, Mary P. Original Treatises on the Arts of Painting. T. 1. New York: Dover Publications,
Mühlethaler, Bruno., i Jean Thiessen. “Smalt”. Studies in Conservation. 14 (1969): 47–61.
Olszewska-Świetlik, Justyna, i Bożena Szmelter-Fausek. „Stan zachowania smalty
w wybranych obrazach gdańskich: Antona Möllera (1563/5–1611), Hermanna Hana
(1580–1627/8) i Isaaca van den Blocke (przed 1589 – po 1624)”. Acta Universitatis
Nicolai Copernici. Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo 45 (2014): 498–518.
P. K. ŚWITUSZAK, E. PIĘTA, J. OLSZEWSKA-ŚWIETLIK, J. ADAMCZYK, CZ. PALUSZKIEWICZ
Olszewska-Świetlik, Justyna, i Bożena Szmelter-Fausek. „Technika opracowania błękitów
w malarstwie gdańskim od połowy XVI do końca XVIII w.” Acta Universitatis
Nicolai Copernici. Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo 46 (2015): 345–361.
„Palomino de Castro y Velasco, Acisclo Antonio”. W Encyclopædia Britannica. T. 20, 655.
Cambridge: University Press, 1910-11 (11. wyd.).
Podwapiński, Wawrzyniec M. A. Zegarmistrzostwo. T. 4. Niepokalanów: Wydawnictwo
oo. Franciszkanów, 1950.
Pronobis-Gajdzis, Małgorzata. „Wartościowanie zabytkowych kodeksów – dylematy
konserwatorskie”. Wartościowanie w ochronie i konserwacji zabytków, Lublin: Politechnika
Lubelska (2012), 183-200.
Redwald, Hugh. Europe’s Physician: the Various Life of Sir Theodore de Mayerne. Yale:
University Press, 2006.
Rouba, J. Bogumiła. ,,Wartościowanie w praktyce konserwatorskiej”. Wartościowanie
w ochronie i konserwacji zabytków, Lublin: Politechnika Lubelska (2012), 201–208.
Rudnicki, Piotr. Pigmenty i ich identyfikacja. Warszawa: ASP, 1995.
Samek, Jan. Polskie rzemiosło artystyczne. Czasy nowożytne. Warszawa: WAiF, 1984.
Siedlecka, Wiesława. Polskie zegary. Warszawa: Ossolineum, 1985.
Silva, Eduardo, Carlos, Luciana P Silva, Howell G. M. Edwards, i Luiz Fernando Cappa
De Oliveira.“Diffuse Reflection FTIR Spectral Database of Dyes and Pigments”.
Analytical Bioanalytical Chemistry,386 (2006): 2183–2191.
Spring, Marika, Nicholas Penny, Raymond White, i Martin Wyld. „Colour Change in
The Conversation of the Magdalen attributed to Pedro Campaña”. National Gallery
Technical Bulletin 22 (2001): 57–58.
Spring, Marika, Catherine Higgitt, i David Saunders. ”Investigation of Pigment-Medium
Interaction Processes in Oil Paint Containing Degraded Smalt”. National Gallery
Technical Bulletin 26 (2005): 56–70.
Stege, Heike. “Out of the Blue? Considerations on the Early use of Smalt as Blue Pigment
in European Easel Painting”. Zeitschrift für Kunsttechnologie und Konservierung
, z. 1 (2004): 121–142.
Vahur, Signe, Anu Teearu, Pillerin Peets, Lauri Joosu, i Ivo Leito. “ATR-FT-IR Spectral
Collection of Conservation Materials in the Extended Region of 4000-80 cm-1”.
Analytical and Bioanalytical Chemistry 408 (2016): 3373–3379.
Włodarczyk, Jarosław. „Zegary mechaniczne i zegarmistrzostwo”. W Z dziejów techniki
w dawnej Polsce, red. Bolesław Orłowski, 451–471. Warszawa: IHNOiT, 1992.
Wojnowska, Weronika. „Braniewskie muzealia do 1945 roku”. Cenne, Bezcenne, Utracone
–4 (2014): 26–31.
Zajdler, Ludwik. Dzieje zegara. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1980.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
CC BY ND 4.0. Posiadaczem prawa autorskiego (Licencjodawcą) jest Autor, który na mocy umowy licencyjnej udziela nieodpłatnie prawa do eksploatacji dzieła na polach wskazanych w umowie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji niewyłącznej na korzystanie z Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego w następujących polach eksploatacji: a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (e-book, audiobook); c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera; e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY-ND 3.0) poprzez platformę cyfrową Wydawnictwa Naukowego UMK oraz repozytorium UMK.
- Korzystanie przez Licencjobiorcę z utrwalonego Utworu ww. polach nie jest ograniczone czasowo ilościowo i terytorialnie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji do Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego nieodpłatnie na czas nieokreślony
PEŁEN TEKST UMOWY LICENCYJNEJ >>
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 836
Liczba cytowań: 0
