Tarcza zegarowa z pierwszej połowy XVII wieku z Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie – zagadnienia historyczno-stylistyczne oraz technologiczno-konserwatorskie.
DOI:
https://doi.org/10.12775/AUNC_ZiK.2018.008Słowa kluczowe
rzemiosło artystyczne, zegary wieżowe, konserwacja dzieł sztuki, badania dzieł sztuki, fourierowska spektroskopia w podczerwieni z techniką osłabionego całkowitego odbicia (FTIR-ATR), spektroskopia w podczerwienią z transformacją Fouriera (FTIR), scaningoAbstrakt
Specjalistyczne badania, przeprowadzone na XVII-wiecznej, dwustronnej tarczy zegarowej, ze zbiorów Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie, pozwoliły nie tylko na identyfikację pigmentów zastosowanych to wykonania oryginalnej polichromii oraz materiałów warstw wtórnych, ale także na rozpoznanie typów i określenie zakresu występowania produktów chemicznej degradacji warstw barwnych. Dzięki analizie historycznej i stylistycznej, możliwe było również ulokowanie badanego obiektu w kontekście dziejów sztuki zegarmistrzowskiej, a także odtworzenie jego losów od poł. XX wieku to czasów obecnych. Zgromadzony materiał stał się podstawą do stworzenia szczegółowej dokumentacji na temat stanu zachowania obiektu, a także odegrał kluczową rolę w trakcie podejmowania kolejnych decyzji w trakcie prowadzonych prac konserwatorskich.Bibliografia
Achremczyk, Stanisław, i Alojzy Szorc. Braniewo. Olsztyn: Ośrodek Badań Naukowych
im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 1995.
Adamczewski, Leszek. Łuny nad jeziorami. Agonia Prus Wschodnich. Zakrzewo: Replika,
Christianson, David. Zegary: historia pomiaru czasu. Tłumaczenie Olaf Żakowski. Warszawa:
Arkady, 2012.
Chrzanowski, Tadeusz. „Geografia niderlandyzmu polskiego (XV–XVII w.)”. W Niderlandyzm
w sztuce polskiej. Materiały Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki. Toruń,
grudzień 1992, 59–80. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995.
Cygański, Janusz. „Muzeum Warmii i Mazur”. W Olsztyn 1945–2005, red. Stanisław
Achremczyk i Władysław Ogrodziński, 276–311. Olsztyn: Ośrodek Badań Naukowych
im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 2006.
Eastaugh, Nicholas, Valentine Walsh, Tracey Chaplin, i Ruth Siddall. Pigment Compendium.
A Dictionary and Optical Microscopy of Historical Pigments. Amsterdam:
Elsevier, 2008.
Eastlake, Charles. Methods and Materials of Painting of the Great School and Masters. T. 1.
New York: Dover Publications Inc., 1960.
Gettens, Rutherford J., i Georg L. Stout. Painting Materials. New York: Dover Publications,
Giovanoli Rudolf, i Bruno Mühlethaler. “Investigation of Discoloured Smalt”. Studies in
Conservation 15 (1970): 62–71.
Hayes, A.,Philippa, Signe Vahur, i Ivo Leito. “ATR-FTIR Spectroscopy and Quantitative
Multivariate Analysis of Paints and Coating Materials”. Spectrochimica Acta Part A:
Molecular and Biomolecular Spectroscopy 133 (2014): 207–213.
Kaszowska, Zofia. „Możliwości i ograniczenia metod analitycznych stosowanych w badaniach
technologicznych gotyckich malowideł tablicowych”. Studia i Materiały
Wydziału Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie
(2010): 50-165.
Loo van, Annelies. Color Changes and Chemical Reactivity in Seventeenth-Century Oil
Paintings. Amsterdam: University of Amsterdam, 2008. Dostęp 24.03.2018.
Merrifield, Mary P. Original Treatises on the Arts of Painting. T. 1. New York: Dover Publications,
Mühlethaler, Bruno., i Jean Thiessen. “Smalt”. Studies in Conservation. 14 (1969): 47–61.
Olszewska-Świetlik, Justyna, i Bożena Szmelter-Fausek. „Stan zachowania smalty
w wybranych obrazach gdańskich: Antona Möllera (1563/5–1611), Hermanna Hana
(1580–1627/8) i Isaaca van den Blocke (przed 1589 – po 1624)”. Acta Universitatis
Nicolai Copernici. Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo 45 (2014): 498–518.
P. K. ŚWITUSZAK, E. PIĘTA, J. OLSZEWSKA-ŚWIETLIK, J. ADAMCZYK, CZ. PALUSZKIEWICZ
Olszewska-Świetlik, Justyna, i Bożena Szmelter-Fausek. „Technika opracowania błękitów
w malarstwie gdańskim od połowy XVI do końca XVIII w.” Acta Universitatis
Nicolai Copernici. Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo 46 (2015): 345–361.
„Palomino de Castro y Velasco, Acisclo Antonio”. W Encyclopædia Britannica. T. 20, 655.
Cambridge: University Press, 1910-11 (11. wyd.).
Podwapiński, Wawrzyniec M. A. Zegarmistrzostwo. T. 4. Niepokalanów: Wydawnictwo
oo. Franciszkanów, 1950.
Pronobis-Gajdzis, Małgorzata. „Wartościowanie zabytkowych kodeksów – dylematy
konserwatorskie”. Wartościowanie w ochronie i konserwacji zabytków, Lublin: Politechnika
Lubelska (2012), 183-200.
Redwald, Hugh. Europe’s Physician: the Various Life of Sir Theodore de Mayerne. Yale:
University Press, 2006.
Rouba, J. Bogumiła. ,,Wartościowanie w praktyce konserwatorskiej”. Wartościowanie
w ochronie i konserwacji zabytków, Lublin: Politechnika Lubelska (2012), 201–208.
Rudnicki, Piotr. Pigmenty i ich identyfikacja. Warszawa: ASP, 1995.
Samek, Jan. Polskie rzemiosło artystyczne. Czasy nowożytne. Warszawa: WAiF, 1984.
Siedlecka, Wiesława. Polskie zegary. Warszawa: Ossolineum, 1985.
Silva, Eduardo, Carlos, Luciana P Silva, Howell G. M. Edwards, i Luiz Fernando Cappa
De Oliveira.“Diffuse Reflection FTIR Spectral Database of Dyes and Pigments”.
Analytical Bioanalytical Chemistry,386 (2006): 2183–2191.
Spring, Marika, Nicholas Penny, Raymond White, i Martin Wyld. „Colour Change in
The Conversation of the Magdalen attributed to Pedro Campaña”. National Gallery
Technical Bulletin 22 (2001): 57–58.
Spring, Marika, Catherine Higgitt, i David Saunders. ”Investigation of Pigment-Medium
Interaction Processes in Oil Paint Containing Degraded Smalt”. National Gallery
Technical Bulletin 26 (2005): 56–70.
Stege, Heike. “Out of the Blue? Considerations on the Early use of Smalt as Blue Pigment
in European Easel Painting”. Zeitschrift für Kunsttechnologie und Konservierung
, z. 1 (2004): 121–142.
Vahur, Signe, Anu Teearu, Pillerin Peets, Lauri Joosu, i Ivo Leito. “ATR-FT-IR Spectral
Collection of Conservation Materials in the Extended Region of 4000-80 cm-1”.
Analytical and Bioanalytical Chemistry 408 (2016): 3373–3379.
Włodarczyk, Jarosław. „Zegary mechaniczne i zegarmistrzostwo”. W Z dziejów techniki
w dawnej Polsce, red. Bolesław Orłowski, 451–471. Warszawa: IHNOiT, 1992.
Wojnowska, Weronika. „Braniewskie muzealia do 1945 roku”. Cenne, Bezcenne, Utracone
–4 (2014): 26–31.
Zajdler, Ludwik. Dzieje zegara. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1980.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
CC BY-ND 4.0. Posiadaczem prawa autorskiego (Licencjodawcą) jest Autor, który na mocy umowy licencyjnej udziela nieodpłatnie prawa do eksploatacji dzieła na polach wskazanych w umowie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji niewyłącznej na korzystanie z Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego w następujących polach eksploatacji: a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (e-book, audiobook); c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera; e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY-ND 4.0) poprzez platformę cyfrową Wydawnictwa Naukowego UMK oraz repozytorium UMK.
- Korzystanie przez Licencjobiorcę z utrwalonego Utworu ww. polach nie jest ograniczone czasowo ilościowo i terytorialnie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji do Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego nieodpłatnie na czas nieokreślony
PEŁEN TEKST UMOWY LICENCYJNEJ >>
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 923
Liczba cytowań: 0
