Polichromie ścienne Wacława Taranczewskiego w kościele pw. św. Jana Chrzciciela w Radomiu

Autor

  • Angelika Lament-Kosińska Instytut Zabytkoznawstwa i Konserwatorstwa, Wydział Sztuk Pięknych, UMK w Toruniu

DOI:

https://doi.org/10.12775/AUNC_ZiK.2016.007

Słowa kluczowe

malarstwo współczesne, polichromie ścienne, malowidła ścienne, Wacław Taranczewski, kościół św. Jana Chrzciciela, Radom

Abstrakt

Kościół farny pw. św. Jana Chrzciciela, którego historia sięga XIV wieku, jest jednym z najważniejszych zbytków w Radomiu. Jego bryła i wnętrze na przestrzeni minionych stuleci wielokrotnie ulegały przeobrażeniom, co miało znaczący wpływ na obecny charakter gotyckiej budowli. Niemniej jednak wnętrze świątyni charakteryzuje spójność i jedność stylu. Jednym ze stałych elementów wystroju są współczesne polichromie ścienne autorstwa Wacława Taranczewskiego, wykonane w latach 1971–1972. Ich bogata religijna i historyczna treść wskazuje na znaczenie radomskiej fary w historii regionu i Polski. Malowidła te stanowią znakomity przykład monumentalnej sztuki artysty. Realizacja polichromii do wnętrza kościoła pw. św. Jana Chrzciciela w Radomiu zdaje się jedną z jego najbardziej kompletnych realizacji – szczególnie, że przetrwała bez wtórnych przekształceń. Stanowi ostatnie dzieło malarstwa ściennego, przy którym Wacław Taranczewski pracował osobiście, a także swoiste podsumowanie jego działalności w tym zakresie.

Bibliografia

Materiały archiwalne

Archiwum Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Warszawie Delegatura w Radomiu (AWUOZWDR): Teczka kościoła pw. św. Jana Chrzciciela w Radomiu (od 1960) (TKJCR): 17–18, Protokół spisany 25.09.1969 w Radomiu na temat spraw związanych z zamierzonym projektem polichromii wnętrza, maszynopis; 32–38, Ryszard Brykowski, Wytyczne do postępowania konserwatorskiego. Maj 1970, maszynopis; 43, List Diecezjalnej Komisji Budowlanej w Sandomierzu do Kurii Diecezjalnej w Sandomierzu z 23.05.1970, maszynopis; 44, List Wacława Taranczewskiego z 24.05.1970, skierowany najprawdopodobniej do Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Kielcach (WKZK), rękopis; 50, List WKZK do Wacława Taranczewskiego z 2.06.1970, maszynopis; 58–59, Decyzja WKZK o prowadzeniu prac konserwatorskich z 5.08.1970, WKZK, maszynopis; 64, Notatka służbowa spisana 3.10.1970 dotycząca ustalenia programu prac konserwatorskich w prezbiterium kościoła farnego w Radomiu poprzedzających wprowadzenie nowej polichromii projektu prof. Taranczewskiego. WKZK, maszynopis; 68–69, Notatka służbowa z 23.10.1970. WKZK, maszynopis; 108, Notatka służbowa spisana 2.07.1971 w kościele parafialnym w Radomiu w związku z zakończonym etapem porządkowania architektury prezbiterium i przedłożoną alternatywą polichromii prof. Taranczewskiego. WKZK, rękopis; 97, Notatka służbowa z 23.03.1971. WKZK, rękopis.

Archiwum parafii pw. św. Jana Chrzciciela w Radomiu (APJC): Ks. Stanisław Sikorski, Kronika parafii św. Jana Chrzciciela w Radomiu, 1971, rękopis; Protokół wizyty pasterskiej w parafii św. Jana Chrzciciela w Radomiu, sporządzony 3.10.1974, podpisany przez bp. Piotra Gołębiowskiego, maszynopis; Decyzja nr 688/2015 w sprawie wpisania zabytku do rejestru zabytków. Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków. Warszawa 24.07.2015.

Druki i opracowania

Błaszczyk, Iwona. „Wacław Taranczewski i jego wizja wnętrza kościoła św. Marcina”. Kronika Miasta Poznania 1 (2006): 60–86.

Brykowska, Maria, i Ryszard Brykowski. „Kościół farny pw. św. Jana Chrzciciela w Radomiu – dzieje budowlane i architektura”. W Kościół św. Jana Chrzciciela w Radomiu: architektura, ludzie, wydarzenia, red. Dariusz Kupisz, 87–135. Radom: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji – PIB, 2010.

Chmielowski, Franciszek. „Mistrz integralnej wyobraźni”. W Wacław Taranczewski, red. Paweł Taranczewski, 44–51. Kraków: ASP, 2008.

Gawłowski, Józef Tadeusz. „O związkach między malarstwem i architekturą w 175-letnich dziejach Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie”. W 175 lat nauczania malarstwa, rzeźby i grafiki w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, red. Józef Lucjan Ząbkowski, Jerzy Nowakowski, Stanisław Rodziński, Ignacy Trybowski, Stanisław Wejman, Adam Wsiołkowski, 87–106. Kraków: Oficyna Artystów Sztuka, 1994.

Gola, Tomasz. „Wystrój i wyposażenie kościoła pw. św. Jana Chrzciciela w Radomiu na przestrzeni wieków”. W Kościół św. Jana Chrzciciela w Radomiu: architektura, ludzie, wydarzenia, red. Dariusz Kupisz, 137–169. Radom: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji – PIB, 2010.

Hejda, Artur, i Albert Warso. Kościoły Radomia. Radom: Katedra Radomska, 2006.

Herniczek, Ewa. „Malarstwo monumentalne Wacława Taranczewskiego – pytanie o nowoczesność”. W Wobec przyszłości. Materiały nadesłane i wygłoszone na sesji naukowej z okazji 185-lecia działalności Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie 12.12.2003–15.12.2003, red. Janusz Krupiński i Paweł Taranczewski, 255–300. Kraków: ASP, 2004.

Herniczek, Ewa. „Wacław Taranczewski”. W Wacław Taranczewski, red. Paweł Taranczewski, 10–42. Kraków: ASP, 2008.

Kępiński, Zdzisław. Wacław Taranczewski. Poznań: Muzeum Narodowe, 1958.

Kowalik, Szczepan. Fabrica ecclesiae. Żywot i sprawy radomskiego proboszcza ks. Piotra Górskiego. Radom: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii i Eksploatacji – PIB, 2016.

Kozdęba, Agnieszka, red. 650 lat radomskiej fary, Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu. Radom: Stowarzyszenie Przyjaciół Radomskiej Fary, 2010.

Kupisz, Dariusz. „Dzieje parafii św. Jana Chrzciciela w Radomiu w XIV–XVIII wieku”. W Kościół św. Jana Chrzciciela w Radomiu: architektura, ludzie, wydarzenia, red. Dariusz Kupisz, 13–60. Radom: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji – PIB, 2010.

Kupisz, Dariusz. „Proboszczowie parafii pw. św. Jana Chrzciciela w Radomiu w XIX–XXI wieku”. W Kościół św. Jana Chrzciciela w Radomiu: architektura, ludzie, wydarzenia, red. Dariusz Kupisz, 61–86. Radom: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji – PIB, 2010.

Lament-Kosińska, Angelika. „Polichromie ścienne w kościele farnym pw. św. Jana Chrzciciela, Radom”. Karta ewidencyjna zabytku ruchomego, Radom 2014, Archiwum Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Warszawie Delegatura w Radomiu.

Lament-Kosińska, Angelika, i Krzysztof Kosiński. „Dokumentacja prac konserwatorskich i restauratorskich. Polichromie na sklepieniu kościoła farnego pw. św. Jana Chrzciciela w Radomiu autorstwa Wacława Taranczewskiego, 1971”. Dokumentacja konserwatorska, Radom 2015, Archiwum Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Warszawie Delegatura w Radomiu.

Lament-Kosińska, Angelika, i Krzysztof Kosiński. „Program prac konserwatorskich i restauratorskich. Polichromie ścienne Wacława Taranczewskiego w kościele farnym pw. św. Jana Chrzciciela w Radomiu”. Projekt prac konserwatorskich, Radom 2015, Archiwum Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Warszawie Delegatura w Radomiu.

Łoziński, Jerzy Z., i Barbara Wolff. „Powiat radomski”. W Katalog zabytków sztuki w Polsce. T. 3, z. 10. Warszawa: IS PAN, 1961.

Marko, Marek. „Prace Wacława Taranczewskiego w kolekcji Bronisława Nowaka”. W Wacław Taranczewski. Pastele 1980–1983 ze zbiorów Bronisława Nowaka i Jarosława Mudyna, 10–23. Kraków: Aladyn, Bronisław Nowak, 2016.

Odrobny, Barbara. „Sakralne malarstwo monumentalne Wacława Taranczewskiego”. Praca magisterska, Instytut Historii Sztuki, Wydział Historyczny, Uniwersytet Jagielloński, 1993.

Taranczewska, Marta. „Kalendarium życia i twórczości Wacława Taranczewskiego”. W Wacław Taranczewski, red. Paweł Taranczewski, 156–169. Kraków: ASP, 2008.

Taranczewska, Marta. „Prace monumentalne”. W Wacław Taranczewski, red. Paweł Taranczewski, 173. Kraków: ASP, 2008.

Taranczewski, Paweł. „Drogi Wacława Taranczewskiego”. Estetyka i Krytyka 6 (2004) 1. http://estetykaikrytyka.pl/art/6/Taranczewski.pdf. Dostęp 24 marca 2016.

Acta Universitatis Nicolai Copernici Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo

Pobrania

Opublikowane

2016-12-15

Jak cytować

1.
LAMENT-KOSIŃSKA, Angelika. Polichromie ścienne Wacława Taranczewskiego w kościele pw. św. Jana Chrzciciela w Radomiu. Acta Universitatis Nicolai Copernici Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo [online]. 15 grudzień 2016, T. 47, s. 201–220. [udostępniono 5.2.2023]. DOI 10.12775/AUNC_ZiK.2016.007.

Numer

Tom 47 (2016)

Dział

Artykuły

Licencja

CC BY ND 4.0. Posiadaczem prawa autorskiego (Licencjodawcą) jest Autor, który na mocy umowy licencyjnej udziela nieodpłatnie prawa do eksploatacji dzieła na polach wskazanych w umowie.

  • Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji niewyłącznej na korzystanie z Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego w następujących polach eksploatacji: a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (e-book, audiobook); c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera; e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY-ND 3.0) poprzez platformę cyfrową Wydawnictwa Naukowego UMK oraz repozytorium UMK.
  • Korzystanie przez Licencjobiorcę z utrwalonego Utworu ww. polach nie jest ograniczone czasowo ilościowo i terytorialnie. 
  • Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji do Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego nieodpłatnie na czas nieokreślony

PEŁEN TEKST UMOWY LICENCYJNEJ >>

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 253
Liczba cytowań: 0