Średniowieczna inskrypcja z murowanej przegrody w prezbiterium kościoła poklasztornego w Gościkowie-Paradyżu
DOI:
https://doi.org/10.12775/AUNC_ZiK.2023.003Słowa kluczowe
średniowiecze, cystersi, Paradyż, przegroda chórowa , inskypcja, św. Bernard z Clairvaux, Reekhem, Tomasz à KempisAbstrakt
W kościele opactwa cystersów w Gościkowie-Paradyz˙u (Paradisus Sanctae Mariae) w woj. lubuskim podczas prac konserwatorskich prowadzonych w latach 2010–2017 natrafiono na polichromię z drugiej połowy XV wieku. Zdobi jedną z arkad ostatniego przęsła prezbiterium, które zamurowano w epoce baroku. Otwór jest przesłonięty do połowy ażurową, murowaną balustradą z napisem określonym jako cytat ze św. Bernarda z Clairvaux. Po bliższej analizie okazało się, że przypisane w średniowieczu autorstwo tekstu nie jest pewne. Inskrypcja jest cytatem z medytacji nieznanego autora, której jedyny znany odpis przechowywany jest w bibliotece klasztoru Franciszkanów w Reekhem w Holandii.
Bibliografia
Allard, Herman Jozef. „Levensbericht van Victor Becker.” Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde (1900): 123–146.
Andrzejewski, Aleksander, Janusz Pietrzak, i Piotr Wawrzyniak. „Badania archeologiczno- architektoniczne zespołu klasztornego w Paradyżu-Gościkowie w 1996 roku, gm. Świebodzin, byłe woj. zielonogórskie.” Wielkopolskie Wiadomości Archeologiczne 6 (2003): 137–146.
Becker, Victor SJ. „Eenige Meditaties uit den Windesheimer Kring.” De Katholiek 85 (1884): 40–47.
Bielińska, Maria. Dyplomatyka wieków średnich. Warszawa: PWN, 1971.
Borkowski, Olgierd. „Powstanie i rozwój opactwa cysterskiego w Paradyżu-Gościkowie w XIII –XIV wieku.” Rocznik Lubuski 14 (1986): 177–212.
Bujak, Jan. „Radziszewski Franciszek.” W Polski słownik biograficzny, t. 30, 119–120. Wrocław–Warszawa: Wydawnictwo IS PAN, 1987.
Ciesielski, Augustyn. „Materiały archiwalne do dziejo´w bibliotek w Wielkopolsce (biblioteki klasztorne cysterso´w).” Roczniki Biblioteczne 8, z. 3–4 (1964): 457–462.
Claraevallensis, Bernardus. Meditationes de humana conditione. Red. Jacques Paul Migne („Patrologia latina”, 184). Paris: Excudebat Sirou, 1859.
Dalbor, Witold. „Grupa późnobarokowych budowli w Polsce i ich budowniczy Karol Marcin Frantz.” Prace Komisji Historii Sztuki PAU 9 (1948): 145–147.
Gach, Piotr Paweł. „Cystersi na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej i Śląska w latach 1772–1914.” W Monasticon Cisterciense Poloniae. T. 1. Dzieje i kultura męskich klasztorów cysterskich na ziemiach polskich i dawnej Rzeczypospolitej od średniowiecza do czasów współczesnych, red. Andrzej M. Wyrwa, Jerzy Strzelczyk, i Krzysztof Kaczmarek, 515–543, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1999.
Kaczmarek, Krzysztof. „Z badan´ nad studiami uniwersyteckimi polskich cystersów w średniowieczu.” asza Przeszłość 79 (1993): 77–88.
Karłowska-Kamzowa, Alicja. „Malarstwo książkowe w Wielkopolsce.” W Malarstwo gotyckie w Polsce, t. 2, red. Adam S. Labuda i Krystyna Secomska (Dzieje Sztuki Polskiej, t. 2, cz. 3), 451–458. Warszawa: PWN, 2004.
Kłudkiewicz, Kamila. „Spisy i katalogi wielkopolskich bibliotek klasztornych z klasztorów skasowanych w Wielkopolsce pod rządami Prus do połowy XIX w. – charakterystyka i znaczenie.” Hereditas Monasteriorum 6 (2015): 101–142.
Kowalski, Jacek. Gotyk wielkopolski. Architektura sakralna XIII–XVI wieku. Poznań: Fundacja Świętego Benedykta, 2010.
Łużyniecka, Ewa. „Katastrofy budowlane w kościołach klasztornych opactw cysterskich w Paradyżu i Mogile.” W Dzieje i kultura cystersów w Polsce, red. Marcin Starzyński i Dariusz Tabor, t. 2, 97–114. Kraków: Societas Vistulana, 2018.
Łużyniecka, Ewa. „Przeobrażenia architektury dawnego kościoła w Paradyżu na podstawie badań prowadzonych w latach 2007–2008.” Lubuskie Materiały Konserwatorskie 5 (2008): 31–53.
Matyaszczyk, Dorota. „Lustracje przeprowadzone w klasztorach wielkopolskich w latach 1817–1825.” Hereditas Monasteriorum 5 (2014): 369–381.
Nowiński, Janusz. Ars cisterciensis. Kościół cysterski w średniowieczu – wyposażenie i wystrój. Warszawa: New Media Concept, 2016.
Plebański, Rafał. Paradyz˙. Zielonogórsko-Gorzowskie Wyz˙sze Seminarium Duchowne. Warszawa: Gorek Restauro, 2013.
Radziszewski, Franciszek. Wiadomość historyczno-statystyczna o znakomitszych bibliotekach i archiwach publicznych i prywatnych tak niegdyś byłych jak i obecnie istniejących w krajach dawna. Polskę składających, a mianowicie: w Królestwie Polskiem, Galicji, W. Ks. Poznańskiem i Zachodnich guberniach Państwa Rossyjskiego. Kraków: Wł. Anczyc i sp., 1875.
Rozanow, Zofia. „Zbiory Archiwum Archidiecezjalnego i Biblioteki.” W Miasto Poznań, cz. 1, Ostrów Tumski i Śródka z Komandorią, red. Zofia Kurzawa i Andrzej Kusztelski (Katalog Zabytków Sztuki w Polsce. Seria nowa 7), 81–100. Warszawa: Instytut Sztuki PAN, 1983.
Sikora, Franciszek. „Dokumenty i kancelaria Przemysła I oraz Bolesława Pobożnego 1239–1279 na tle współczesnej dyplomatyki
wielkopolskiej.” Sprawozdania z Posiedzeń Komisji Naukowych Oddziału PAN w Krakowie 22 (1964): 426–429.
Sikora, Franciszek. Dokumenty i kancelaria Przemysła I oraz Bolesława Pobożnego 1239–1279 na tle współczesnej dyplomatyki
wielkopolskiej. Wrocław: Ossolineum, 1969.
Śmierzchalski-Wachocz, Dariusz. „Dzieje byłej biblioteki zakonnej w Paradyżu. W Kościół w Polsce. Dzieje i kultura, t. 4, red. Jan Walkusz, 51–64. Lublin: Wydawnictwo KUL, 2005.
Wiliński, Stanisław. Gotycki kościół pocysterskiego opactwa paradyskiego w Gościkowie. Poznań: Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, 1953.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Bożena Grabowska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
CC BY ND 4.0. Posiadaczem prawa autorskiego (Licencjodawcą) jest Autor, który na mocy umowy licencyjnej udziela nieodpłatnie prawa do eksploatacji dzieła na polach wskazanych w umowie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji niewyłącznej na korzystanie z Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego w następujących polach eksploatacji: a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (e-book, audiobook); c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera; e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY-ND 3.0) poprzez platformę cyfrową Wydawnictwa Naukowego UMK oraz repozytorium UMK.
- Korzystanie przez Licencjobiorcę z utrwalonego Utworu ww. polach nie jest ograniczone czasowo ilościowo i terytorialnie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji do Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego nieodpłatnie na czas nieokreślony
PEŁEN TEKST UMOWY LICENCYJNEJ >>
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 145
Liczba cytowań: 0
