Autobiografizm we wczesnych grafikach Teresy Jakubowskiej
DOI:
https://doi.org/10.12775/AUNC_ZiK.2022.009Słowa kluczowe
sztuka współczesna, grafika artystyczna, polska grafika po 1945 roku, drzeworyt,, linoryt,, monotypia,, autobiografizm,, autoportret,, feminizm,, Teresa Jakubowska, Ewa Kuryluk, Krystyna Piotrowska, Frida Kahlo, Louise BorgeoisAbstrakt
Artykuł dotyczy pierwszego okresu twórczości graficzki Teresy Jakubowskiej, a konkretnie prac, będących zapiskami z prywatnego życia artystki, która sama mówi, że jej twórczość to pamiętnik jej osobistych przeżyć, przemyśleń i odczuć. Zasługują one na szersze omówienie, gdyż zarówno podejmowane problemy, sposób ich zobrazowania i rozwiązania formalne nie mają analogii w grafice polskiej tamtego okresu. Grafiki te zostały przedstawione w kontekście zagadnienia autobiografizmu w sztuce kobiet i szerzej autobiografizmu w literaturze i sztuce. Linoryty i drzeworyty Jakubowskiej zostały poddane analizie pod kątem praktyk autobiograficznych, wyłoniono obszary w zakresie tych praktyk, które można wyróżnić w grafikach artystki, oraz przedstawiono sposób w jaki je realizuje. Ponadto artykuł podkreśla pionierską postawę Teresy Jakubowskiej w sposobie ujęcia i przekazywania treści, oraz bezkompromisowość jej prac na gruncie polskiej grafiki polskiej po 1945 roku.
Bibliografia
Czyńska, Małgorzata. „Teresa Jakubowska. Artystka, która zawsze miała poczucie życia na wulkanie.” Wysokie Obcasy, 14 maja, 2021.
Dostęp 6 grudnia 2021. https://wwwwysokieobcasy.pl/wysokie-obcasy/7,157211,27083075,teresa-jakubowska-artystka-ktora-zawsze-miala-poczucie-zycia.html
Grafika Teresy Jakubowskiej. Katalog wystawy, styczeń–luty 1967. Sopot: BWA / Gdynia: BWA, 1967.
Grafiki Teresy Jakubowskiej. Życie w PRL: emocje, satyra, nadzieja. Red. Helena Kreowska. Warszawa: Muzeum Karykatury im. Eryka Lipińskiego, 2020.
Humm, Maggie. Słownik teorii feminizmu. Warszawa: Semper, 1993.
Kasperski, Edward. „Autobiografia. Sytuacja i wyznaczniki formy.” W Autobiografizm – przemiany, formy, znaczenia, red. Hanna Gosk i Andrzej Zieniewicz, 9–34. Warszawa: Elipsa Dom Wydawniczy i Handlowy, 2001.
Kowalczyk, Izabela. „Wątki feministyczne w sztuce polskiej”. Artium Quaestiones 8 (1997): 135–152.
Kudelska, Dorota. Malczewski. Obrazy i słowa. Warszawa: W.A.B., 2012.
Lejeune, Philippe. „Patrząc na autoportret.” W Philippe Lejeune, Wariacje na temat pewnego paktu. O autobiografii, tłum. Regina Lubas-Bartoszyńska, 205–217. Kraków: Universitas, 2001.
Morozewicz, Marzanna. „Autobiografizm w sztuce kobiet.” W Autobiografizm w kulturze współczesnej, red. Katarzyna Citko i Marzanna Morozewicz, 67–89. Białystok: TransHumana, 2012.
Olszewska, Aneta. „Wprowadzenie do auto/biografii. Refleksja badaczki doświadczeń biograficznych kobiet. Perspektywa feministyczna.” W Badanie biografii – źródła, metody, konteksty, red. Ryszard Skrzyniarz, Elżbieta Krzewska, i Wioleta Zgłobicka-Gierut, 53–68. Biblioteka Katedry Biografistyki Pedagogicznej 5. Lublin: Episteme, 2014.
Szafkowska, Magdalena. „Cykl linorytów Teresy Jakubowskiej – prace o charakterze symbolicznym i egzystencjalnym.” W Wielość w jedności. Drzeworyt polski po 1900 roku. Materiały z sesji naukowej 23 X 2009, red. Barbara Chojnacka i Michał F. Woźniak, 110–119. Bydgoszcz: Muzeum Okręgowe w Bydgoszczy, 2011.
Szafkowska, Magdalena. Teresa Jakubowska. Linoryty. Wrocław: Muzeum Narodowe we Wrocławiu, 2010.
Teresa Jakubowska – grafika. Katalog wystawy. Red. Agata Rissmann. Tekst Małgorzata Geron. Toruń: Muzeum Okręgowe w Toruniu, 2000.
Teresa Jakubowska. Wystawa grafiki. Katalog wystawy, luty–marzec 1965. Olsztyn: BWA / Olsztyn-Zamek, 1965.
Teresa Jakubowska. Z życia wycięte. Katalog wystawy, 17 XI 2020–31 III 2021. Red. Karolina Prymlewicz. Warszawa: Muzeum Karykatury im. Eryka Lipińskiego, 2020.
Witz, Ignacy. Obszary malarskiej wyobraźni. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1967.
Witz, Ignacy. Przechadzki po warszawskich wystawach 1954–1968. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1972.
Wystawa grafiki Teresy Jakubowskiej. Katalog wystawy, listopad 1958. Toruń: Dwór Artusa, ZPAP, 1958.
Wystawa grafiki Teresy Jakubowskiej. Katalog wystawy, luty 1963. Warszawa: Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych, 1963.
Wystawa grafiki Teresy Jakubowskiej. Katalog wystawy, kwiecień–maj 1965. Warszawa: Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych, 1965.
Wystawa grafiki Teresy Jakubowskiej. Katalog wystawy, 10 X–1 XI 1976. Warszawa: Galeria Kordegarda, 1976.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Magdalena Dembek
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
CC BY ND 4.0. Posiadaczem prawa autorskiego (Licencjodawcą) jest Autor, który na mocy umowy licencyjnej udziela nieodpłatnie prawa do eksploatacji dzieła na polach wskazanych w umowie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji niewyłącznej na korzystanie z Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego w następujących polach eksploatacji: a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (e-book, audiobook); c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera; e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY-ND 3.0) poprzez platformę cyfrową Wydawnictwa Naukowego UMK oraz repozytorium UMK.
- Korzystanie przez Licencjobiorcę z utrwalonego Utworu ww. polach nie jest ograniczone czasowo ilościowo i terytorialnie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji do Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego nieodpłatnie na czas nieokreślony
PEŁEN TEKST UMOWY LICENCYJNEJ >>
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 449
Liczba cytowań: 0
