Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • English
    • Język Polski
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Zespół redakcyjny
    • Rada Naukowa
    • Recenzenci
    • Polityka recenzowania
    • Polityka Open Access
    • Bazy indeksowe i abstraktowe
    • Polityka nieodpłatnego publikowania
    • Polityka archiwizacyjna
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • English
  • Język Polski

Acta Universitatis Nicolai Copernici Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo

Rzeczy pośrednie, adiafora, semiofory: O książce Burkharda Kunkela
  • Strona domowa
  • /
  • Rzeczy pośrednie, adiafora, semiofory: O książce Burkharda Kunkela
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Tom 52 (2021) /
  4. Artykuły recenzyjne

Rzeczy pośrednie, adiafora, semiofory

O książce Burkharda Kunkela

Autor

  • Michał F. Woźniak Wydział Sztuk Pięknych UMK, Toruń https://orcid.org/0000-0002-6923-1910

DOI:

https://doi.org/10.12775/AUNC_ZiK.2021.011

Słowa kluczowe

luteranizm, rzeczy pośrednie, adiafora, obrazy i sprzęty sakralne, recenzja

Abstrakt

Autor podejmuje problem miejsca i funkcji obrazów w luterańskiej przestrzeni kościelnej wychodząc od nowej książki Burkharda Kunkela. Wbrew tytułowi nie jest ona poświęcona tworzeniu obrazów i sporom pomiędzy głównymi przedstawicielami Reformacji oraz pomiędzy różnymi jej odłamami. Głównym jej tematem jest zarówno obecność, akceptacja rozmaitych średniowiecznych przedreformacyjnych, rzeczy, zastanych w przejmowanych świątyniach – nie tylko obrazów czy rzeźb, ale innych sprzętów i przedmiotów liturgicznych, a także druków; daleko istotniejszy wszakże jest proces obchodzenia się z nimi, rozmaite sposoby akceptacji lub odrzucenia, czy też modyfikacji owych rzeczy dla nowych potrzeb konfesyjnych. Autor dyskutuje też – podnoszoną przez Kunkela – kwestię ich funkcji jako adiafory, ich znaczenia jako semioforów: nie należących do podstaw wyznaniowych Reformacji luterańskiej, niemniej mających duże znaczenie identyfikacyjne.

Bibliografia

Birecki, Piotr. Sztuka luterańska na ziemi chełmińskiej od drugiej połowy XVI do pierwszej ćwierci XVIII wieku. Warszawa: DiG, 2007.

Cieślak, Katarzyna. Między Rzymem, Wittenbergą a Genewą. Sztuka Gdańska jako miasta podzielonego wyznaniowo (Monografie Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej). Wrocław: Leopoldinum, 2000.

Die bewahrende Kraft des Luthertums. Mittelalterliche Kunstwerke in evangelischen Kirchen. Red. Johann Michael Fritz. Regensburg: Schnell und Steiner, 1977.

Fritz, Johann Michael. Das evangelische Abendmahlsgerät in Deutschland. Vom Mittelalter bis zum Ende des Alten Reiches, mit Beiträgen von Martin Brecht, Jan Harasimowicz, und Anette Reimers. Leipzig: Evangelische Verlagsanstalt, 2004.

Harasimowicz, Jan. Sichtbares Wort. Die Kunst als Medium der Konfessionalisierung und Intensivierung des Glaubens in der Frühen Neuzeit (Kunst und Konfession in der Frühen Neuzeit = Arts and Confession in the Early Modern Period 1). Regensburg: Schnell und Steiner, 2017.

Jurkowlaniec, Grażyna. Epoka nowożytna wobec średniowiecza. Pamiątki przeszłości, cudowne wizerunki, dzieła sztuki (Monografie Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2008.

Koerner, Joseph Leo. Die Reformation des Bildes. Tłum. Rita Seuß. München: C. H. Beck, 2017.

Koerner, Joseph Leo. The Reformation of the Image. London: Reaktion Books Ltd 2004. Koerner, Joseph Leo. The Reformation of the Image. Chicago: The University of Chicago Press, 2008.

Kowalski, Tomasz. „Cudowne wizerunki z obszaru dawnych Prus Królewskich. Fenomen kultury religijnej i artystycznej oraz przedmiot ochrony.” Dysertacja doktorska, Wydział Sztuk Pięknych UMK w Toruniu, 2020.

Kunkel, Burkhard. Die Kunst der lutherischen Kirchen im 16. Jahrhundert. Medien, Mitteldinge, Monumente – eine Geschichte der materiellen Kultur. Berlin: Gebr. Mann Verlag, 2020.

Kunkel, Burkhard. „Mitteldinge as Semiophora? Lutheran-intentioned Transformations and the ‘Schöne Tür’ of St Anne’s Church in Annaberg (Sachsen).” W Indifferent Things? Objects and Images in Post-Reformation Churches in the Baltic Sea Region, red. Krista Kodres, Merike Kurisoo, i Ulrike Nürnberger, 70–79 (Edition Mare Balticum 3). Petersberg: Michael Imhof Verlag, 2020.

Kunkel, Burkhard. Werk und Prozess. Die bildkünstlerische Ausstattung der Stralsunder Kirchen im späten Mittelalter – eine Werkgeschichte. Berlin: Gebr. Mann Verlag, 2008.

Kunst der Reformationszeit. Staatliche Museen zu Berlin, Hauptstadt der DDR, Ausstellung im Alten Museum vom 26. August bis 13. November 1983. Red. Katharina Flügel i Renate Kroll. Berlin: Henschelverlag Kunst und Gesellschaft, 1983.

Luter, Marcin. Pisma etyczne. Red. Marcin Hinz [w tym: „O dobrych uczynkach”, tłum. Dariusz Chwastek; „O kupiectwie i lichwie”, tłum. Cezary Królewicz; „O świeckiej zwierzchności, w jakiej mierze należy być jej posłusznym”, tłum. Marcin Hinz, 54–138, 161–215] (Biblioteka Klasyki Ewangelickiej 6). Bielsko-Biała: Augustana, 2009.

Luter, Marcin. Wyznanie o Wieczerzy Pańskiej. Tłum. Józef Pośpiech (Biblioteka Klasyki Ewangelickiej 3). Bielsko-Biała: Augustana, 2014 (wyd. 2).

Luther und die Folgen für die Kunst. Ausstellungskatalog, Hamburger Kunsthalle, 11. November 1983 – 8. Januar 1984. Red. Werner Hofmann. München: Prestel-Verlag, 1983.

Martin Luther und die Reformation in Deutschland. Ausstellung zum 500. Geburtstag Martin Luthers. Veranstaltet vom Germanischen Nationalmuseum Nürnberg in Zusammenarbeit mit dem Verein für Reformationsgeschichte, 25. Juni bis 25. September 1983. Red. Gerhard Bott. Frankfurt am Main: Insel Verlag, 1983.

Michalski, Sergiusz. Protestanci a sztuka. Spór o obrazy w Europie nowożytnej (Idee i Sztuka. Studia z dziejów sztuki i doktryn artystycznych, red. Jan Białostocki). Warszawa: PWN, 1989.

Pomian, Krzysztof. Der Ursprung des Museums. Vom Sammeln. Tłum. Gustav Roßler. Berlin: Verlag Klaus Wagenbach, 2013 (wyd. 4).

Pomian, Krzysztof. Historia. Nauka wobec pamięci. Tłum. Hanna Abramowicz. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2006.

Pomian, Krzysztof. Zbieracze i osobliwości. Paryż–Wenecja, XVI–XVIII wiek. Tłum. Andrzej Pieńkos. Warszawa: PIW, 1996.

Reale, Giovanni. Historia filozofii starożytnej. T. 3 Systemy epoki hellenistycznej. Tłum. Edward Iwo Zieliński. Lublin: Wydawnictwo KUL, 1999.

Schäufele, Wolf-Friedrich. „Luther auf der Wartburg.” W Luther im Exil. Wartburgalltag 1521, Begleitband zur Sonderausstellung auf der Wartburg, 4. Mai – 31. Oktober 2021. Red. Grit Jacobs, 9–39. Eisenach: Wartburg-Stiftung, 2021.

Stirm, Margarete. Die Bilderfrage in der Reformation (Quellen und Forschungen zur Reformationsgeschichte 45). Gütersloh: Gerd Mohn, 1977.

Tatarkiewicz, Władysław. Historia filozofii. T. 1 Filozofia starożytna i średniowieczna. Warszawa: PWN, 1970 (wyd. 7).

Wisłocki, Marcin. Sztuka protestancka na Pomorzu, 1535–1684 (Biblioteka Naukowa Muzeum Narodowego w Szczecinie, seria: Historia sztuki). Szczecin: MNSz, 2005.

Acta Universitatis Nicolai Copernici Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo

Pobrania

  • PDF

Opublikowane

2022-01-26

Jak cytować

1.
WOŹNIAK, Michał F. Rzeczy pośrednie, adiafora, semiofory: O książce Burkharda Kunkela. Acta Universitatis Nicolai Copernici Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo [online]. 26 styczeń 2022, T. 52, s. 355–375. [udostępniono 4.7.2025]. DOI 10.12775/AUNC_ZiK.2021.011.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Tom 52 (2021)

Dział

Artykuły recenzyjne

Licencja

Prawa autorskie (c) 2022 Michał F. Woźniak

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

CC BY-ND 4.0. Posiadaczem prawa autorskiego (Licencjodawcą) jest Autor, który na mocy umowy licencyjnej udziela nieodpłatnie prawa do eksploatacji dzieła na polach wskazanych w umowie.

  • Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji niewyłącznej na korzystanie z Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego w następujących polach eksploatacji: a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (e-book, audiobook); c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera; e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY-ND 4.0) poprzez platformę cyfrową Wydawnictwa Naukowego UMK oraz repozytorium UMK.
  • Korzystanie przez Licencjobiorcę z utrwalonego Utworu ww. polach nie jest ograniczone czasowo ilościowo i terytorialnie. 
  • Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji do Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego nieodpłatnie na czas nieokreślony

PEŁEN TEKST UMOWY LICENCYJNEJ >>

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 550
Liczba cytowań: 0

ISSN/eISSN

ISSN PRINT 0208-533X
E-ISSN 2392-1250

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • English
  • Język Polski

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

luteranizm, rzeczy pośrednie, adiafora, obrazy i sprzęty sakralne, recenzja
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa