The History of Dowry Chests Captured in Wood: Dendrochronological Research on Chests from the Palace of the Grand Master of the Knights of Rhodes, Greece
DOI:
https://doi.org/10.12775/AUNC_ZiK.2021.009Słowa kluczowe
dendroarcheologia, nowożytność w Europie, cedr, datowanie, przyrosty roczne, handel drewnemAbstrakt
Historia skrzyń posagowych ukryta w drewnie: badania dendrochronologiczne skrzyń z Pałacu Wielkich Mistrzów w Rodos, Grecja
Skrzynie stanowiły ważny element wyposażenia domostw oraz budynków sakralnych do końca XVIII wieku. Używane były do przechowywania różnego rodzaju przedmiotów, zarówno w życiu codziennym, jak i przy specjalnych okazjach – przykładem są skrzynie posagowe. Obecnie zabytkowe skrzynie można znaleźć w muzeach,
klasztorach, pałacach, budynkach historycznych oraz kolekcjach prywatnych, wiele z nich jest szczególnie interesujących pod względem estetyki, etnografii, historii.
W niniejszym artykule prezentujemy wyniki badań drewna pięciu skrzyń należących do kolekcji muzeum mieszczącego się w Pałacu Wielkich Mistrzów w mieście Rodos (Grecja, wyspa Rodos). Większość zbadanych skrzyń wykonana została z drewna orzechowego, jedna z drewna iglastego. Skrzynię wykonaną z drewna iglastego zakwalifikowano do badań dendrochronologicznych. Zarówno obserwacja makroskopowa drewna, jak i wyniki analiz dendrochronologicznych sugerują, że skrzynia została
wykonana z drewna cedrowego (Cedrus libani) pochodzącego z Turcji. Najmłodszy zachowany przyrost został wydatowany na rok 1698. Uzyskane wyniki pozwalają
ustalić powstanie skrzyni na początek XVIII wieku. Pochodzenie drewna potwierdza istnienie kontaktów handlowych pomiędzy Europą a wschodnimi Wyspami Egejskimi, które w tamtym czasie należały do imperium osmańskiego.
Bibliografia
Akkemik, Ünal, and Barbaros Yaman. Wood Anatomy of Eastern Mediterranean Species. Remagen-Oberwinter: Kessel Publishing House, 2012.
Baillie, Michael G. L., and Jonathan R. Pilcher. “A Simple Cross-Dating Program for Tree-Ring Research.” Tree-Ring Bulletin 33 (1973): 7–14.
Bossema, Francien G., Marta Domínguez-Delmás, Willem Jan Palenstijn, Alexander Kostenko, Jan Dorscheid, Sophia Bethany Coban, Erma Hermens, and K. Joost Batenburg. “A Novel Method for Dendrochronology of Large Historical Wooden Objects Using Line Trajectory X-ray Tomography.” Sci Rep 11 (2021): [11024]. https://doi.org/10.1038/s41598-021-90135-4
Bostan, Idris. “Shipyards in the Eastern Mediterranean During the Late 18th and Early 19th Centuries as Attested in Ottoman Archival Materials.” In The Evolution of Wooden Shipbuilding in the Eastern Mediterranean During the 18th and 19th Centuries. First International Workshop, ed. Kōstas A. Damianidēs, 19–23. Athens: National Hellenic Research Foundation / Centre for Neohellenic Research, 1993.
Bridge, Martin, and Daniel Miles. “A Review of the Information Gained from Dendrochronologically Dated Chests in England.” Regional Furniture 25 (2011): 25–55.
Britannica, T. Editors of Encyclopaedia. “Chest.” In Encyclopaedia Britannica. November 21, 2011. Accessed September 28, 2021. https://www.britannica.com/topic/chest.
Christopoulou, Anastasia, Barbara Gmińska-Nowak, Yasemin Özarslan, and Tomasz Ważny. “Aegean Trees and Timbers: Dendrochronological Survey of the Island of Symi.” Forests 11, no. 12 (2019): [1266]. https://doi.org/10.3390/f11121266
Christopoulou, Anastasia, Tomasz Ważny, Jennifer Moody, Anastasia Tzigounaki, Kostas Giapitsoglou, Athina Fraidhaki, and Anastasia Fiolitaki. “Dendrochronology of a Scrapheap, or How the History of Preveli Monastery Was Reconstructed.” International Journal of Architectural Heritage 15, no. 10 (2019): 1424–1438. https://doi.org/10.1080/15583058.2019.1685023
Domínguez-Delmás, Marta, Francien G. Bossema, Jan Dorscheid, Sophia Bethany Coban, Moorea Hall-Aquitania, K. Joost Batenburg, and Erma Hermens. “X-ray Computed Tomography for Non-Invasive Dendrochronology Reveals a Concealed Double Panelling on a Painting from Rubens’ Studio.” PLoS ONE 16, no. 8 (2021): [e0255792]. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0255792
Domínguez-Delmás, Marta, Martin Bridge, and Arnoud S.Q. Visser. “Dendrochronological Analysis of an English Chest: Contributing to Knowledge about Wood Supply and Chest Production in 16th Century England.” Dendrochronologia 67 (2021): [125828]. https://doi.org/10.1016/j.dendro.2021.125828
Douros, Andreas, Anastasia Christopoulou, Stefanos Kikionis, Konstantinos Nikolaou, and Helen Skaltsa. “Volatile Components of Heartwood, Sapwood, and Resin From a Dated ‘Cedrus brevifolia’.” Natural Product Communications (2019): 1–6. https://doi.org/10.1177/1934578X19859125
Eames, Penelope. “Furniture in England, France and the Netherlands from the Twelfth to the Fifteenth Century.” Furniture History 13 (1977): 1–303.
Eckstein, Dieter, and Josef Bauch. “Ein Beitrag zur Rationalisierung eines dendrochronologischen Verfahrens und zur Analyse seiner Aussagesicherheit.” Forstwissenschaftliches Zentralblatt 88 (1969): 230–250.
Eckstein, Dieter, and Sigrid Wrobel. “Dendrochronological Proof of Origin of Historic Timber – Retrospective and Perspectives.” In TRACE – Tree Rings in Archaeology, Climatology and Ecology. Proceedings of the DENDROSYMPOSIUM 2006. April 20th–22nd 2006, Tervuren, Belgium, ed. Kristof Haneca, Anouk Verheyden, Hans Beekman, Holger Gärtner, and Gerhard Schleser (Schriften des Forschungszentrums Jülich, Reihe Umwelt/Environment 33), 8–20. Jülich: Forschungszentrum Jülich, 2007.
Edvardsson, Johannes, Gunnar Almevik, Linda Lindblad, Hans Linderson, and Karl-Magnus Melin. “How Cultural Heritage Studies Based on Dendrochronology Can BeImproved through Two-Way Communication.” Forests 12, no. 8 (2021): [1047]. https://doi.org/10.3390/f12081047
Fowler, Anthony M., and Martin C. Bridge. “Empirically-Determined Statistical Significance of the Baillie and Pilcher (1973) t Statistic for British Isles Oak.” Dendrochronologia 42 (2017): 51–55. https://doi.org/10.1016/j.dendro.2016.12.006
Furniture Style 2004. Accessed September 28, 2021. http://www.furniturestyles.net/
Gmińska-Nowak, Barbara, Anacleto D’Agostino, Yasemin Özarslan, Valentina Orsi, Anastasia Christopoulou, Stefania Mazzoni, Ünal Akkemik, and Tomasz Ważny. “Dendrochronological Analysis and Radiocarbon Dating of Charcoal Remains from the Multi-Period Site of Uşakli Höyük, Yozgat, Turkey.” Journal of Archaeological Science: Reports 38 (2021): 103078. https://doi.org/10.1016/j.jasrep.2021.103078
Haneca, Kristof, Katarina Čufar, and Hans Beeckman. “Oaks, Tree-Rings and Wooden Cultural Heritage: A Review of the Main Characteristics and Applications of Oak Dendrochronology in Europe.” Journal of Archaeological Science 36 (2009): 1–11. https://doi.org/10.1016/j.jas.2008.07.005.
Hollstein, Ernst. Mitteleuropäische Eichenchronologie: Trierer dendrochronologische Forschungen zur Archäologie und Kunstgeschichte (Trierer Grabungen und Forschungen 11). Mainz am Rhein: Zaber Verlag, 1980.
Hughes, Malcolm K., Stephen J. Milsom, and Patricia A. Leggett. “Sapwood Estimates in the Interpretation of Tree-Ring Dates.” Journal of Archaeological Science 8, no. 4 (1981): 381–390. https://doi.org/10.1016/0305-4403(81)90037-6.
Jevšenak, Jernej, Ernst Goršić, Dejan B. Stojanović, Bratislav Matović, and Tom Levanič. “Sapwood Characteristics of ‘Quercus robur’ Species from the South-Western Part of the Pannonian Basin.” Dendrochronologia 54 (2019): 64–70. https://doi.org/10.1016/j.dendro.2019.02.006
Kuniholm, Peter Ian. 2002. “NOAA/WDS Paleoclimatology – Kuniholm – Antalya ElmaliIsletmesi – CDLI – ITRDB TURK005. [Paleoclimatology – Tree Ring].” NOAA National Centers for Environmental Information. https://doi.org/10.25921/zg3q-bx42
Kuniholm, Peter Ian, Charlotte L. Pearson, and Tomasz J. Ważny. “Hathor and Shaft Grave V: A Dendrochronological Report.” In From Past to Present. Studies in Memory of Manfred O. Korfmann, ed. Stephan W. E. Blum, Turan Efe, Tobias L. Kienlin, and Ernst Pernicka, 333–337. Bonn: Verlag Dr. Rudolf Habelt GmbH, 2020.
Kuniholm, Peter Ian, Maryanne Newton, Hend Sherbiny, and Hussein Bassir. “Dendrochronological Dating in Egypt: Work Accomplished and Future Prospects.” Radiocarbon 56, no. 4 (2014): 93–102. https://doi.org/10.2458/azu_rc.56.18344
Liphshitz, Nili, and Gideon Biger. “Cedar of Lebanon (‘Cedrus libani’) in Israel During Antiquity.” Israel Exploration Journal 41, no. 1/3 (1991): 167–175.
Lorentzen, Brita, Peter Ian Kuniholm, and Tomasz Ważny. “Dendrochronological Dating and Provenancing of the Late Ottoman Buildings.” In Excavations at the Ottoman Military Compound (Qishle) in Jaffa, 2007, 2009, ed. Yoav Arbel (The Jaffa Cultural Heritage Project Series 4), 325–335. Münster: Zaphon, 2021.
Makris, Panagiotis, Anastasia Christopoulou, Amalia-Maria Konidi, Barbara Gmińska-Nowak, Eleftheria Tsakanika, and Tomasz Ważny. “Interpreting the Story Old Timber Can Tell: An Example from a ‘Venetian’ Building in Nafplio.” International Journal of Architectural Heritage (2021): 1–24. https://doi.org/10.1080/15583058.2021.1963505
Miles, Daniel. “The Interpretation, Presentation and Use of Tree-Ring Dates.” Vernacular Architecture 28, no. 1 (1997): 40–56. https://doi.org/10.1179/030554797786050563
Muigg, Bernhard, Willy Tegel, Pascal Rohmer, Uwe Eduard Schmidt, and Ulf Büntgen. “Dendroarchaeological Evidence of Early Medieval Water Mill Technology.” Journal of Archaeological Science 93 (2018): 17–25. https://doi.org/10.1016/j.jas.2018.02.009
Özçelik, Özer, and Timur Kaprol. “Historical Development of Furniture in the Context of Narrow, Restriction and Transformation Concepts.” In IFC 2016 International Furniture Congress 13–15 October 2016, 319–324. Accessed September 28, 2021. https://www.researchgate.net/publication/310624802_HISTORICAL_DEVELOPMENT_OF_FURNITURE_IN_THE_CONTEXT_OF_NARROW_RESTRICTION_AND_TRANSFORMATION_CONCEPTS
Pickvance, Christopher. “The Canterbury Group of Arcaded Gothic Early Medieval Chests: A Dendrochronological and Comparative Study.” The Antiquaries Journal 98 (2018): 149–185. https://doi.org/10.1017/S0003581518000562
Rinn, Frank. “TSAP – Time Series Analysis and Presentation for Dendrochronology and related applications. Version 4.64 for Microsoft Windows – User Reference. Heidelberg, Germany, 2011.”
Rowell, Christopher. “Florentine ‘Cassoni’ at Blickling, Knole and Cliveden.” Furniture History 51 (2015): 21–49.
Sbaraglio, Lorenzo. “Cassoni: an introduction.” In Christie’s. Old Masters, catalogo d’asta, 50–51. London: Christies’s, 2017.
Schweingruber, Fritz Hans. Microscopic Wood Anatomy (Birmensdorf: Wald, Schnee und Landchaft, 1990).
Schweingruber, Fritz Hans. Trees and Wood in Dendrochronology: Morphological, Anatomical, and Tree-Ring Analytical Characteristics of Trees Frequently Used in Dendrochronology. New York: Springer-Verlag, 1993.
Smith, Dan J., and Dave Lewis. “Dendrochronology.” In Encyclopedia of Quaternary Science, edited by S. A. Elias, 459–465. Amsterdam: Elsevier Ltd, 2007. https://doi.org/10.1016/B0-44-452747-8/00063-6
Sztuka świata. Słownik terminów A–K, vol. 17. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 2013.
The Metropolitan Museum of Art: Cassapanca. Accessed September 27, 2021. https://www.metmuseum.org/art/collection/search/202107
Thun, Terje, and Elling Alsvik. “Dendrochronological Dating of Four Chests: A Surprising Result.” Dendrochronologia 27, no. 1 (2009): 71–74. https://doi.org/10.1016/j.dendro.2008.07.004
Touchan, Ramzi, and Malcolm K. Hughes. “NOAA/WDS Paleoclimatology – Touchan– Elmali (Huseyin Kuyusu & Kocaguney) – JUEX – ITRDB TURK016. [Paleoclimatology – Tree Ring]. NOAA National Centers for Environmental Information, 2007. https://doi.org/10.25921/18v7-xv38
Touchan, Ramzi, Elena Xoplaki, Gary Funkhouser, Jürg Luterbacher, Malcolm K. Hughes, Nesat Erkan, Ünal Akkemik, and Jean Stephan. “Reconstructions of Spring/Summer Precipitation for the Eastern Mediterranean from Tree-Ring Widths and its Connection to Large-Scale Atmospheric Circulation.” Climate Dynamics 25 (2005): 75–98. https://doi.org/10.1007/s00382-005-0016-5
Towner, Ronald H. “Plant Macrofossil Methods and Studies / Dendroarchaeology.” In Encyclopedia of Quaternary Science, ed. S. A. Elias, 2307–2315. Amsterdam: Elsevier Ltd, 2007. https://doi.org/10.1016/B0-44-452747-8/00390-2.
Vionis, Athanasios. A Crusader, Ottoman, and Early Modern Aegean Archaeology: BuiltEnvironment and Domestic Material Culture in the Medieval and Post-Medieval Cyclades, Greece (13th–20th Centuries AD). Leiden: Leiden University Press, 2012.
Wheeler, Elisabeth A. “InsideWood – A Web resource for Hardwood Anatomy.” IAWA Journal 32, no. 2 (2001): 199–211. https://doi.org/10.1163/22941932-90000051
Yaman, Barbaros. “Anatomy of Lebanon Cedar (‘Cedrus libani’ A. Rich.) Wood with Indented Growth Rings.” Acta Biologica Cracoviensia Series Botanica 49, no. 1 (2007): 19–23.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Anastasia Christopoulou, Barbara Gmińska-Nowak, Tomasz Ważny
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
CC BY-ND 4.0. Posiadaczem prawa autorskiego (Licencjodawcą) jest Autor, który na mocy umowy licencyjnej udziela nieodpłatnie prawa do eksploatacji dzieła na polach wskazanych w umowie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji niewyłącznej na korzystanie z Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego w następujących polach eksploatacji: a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (e-book, audiobook); c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego; d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera; e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY-ND 4.0) poprzez platformę cyfrową Wydawnictwa Naukowego UMK oraz repozytorium UMK.
- Korzystanie przez Licencjobiorcę z utrwalonego Utworu ww. polach nie jest ograniczone czasowo ilościowo i terytorialnie.
- Licencjodawca udziela Licencjobiorcy licencji do Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego nieodpłatnie na czas nieokreślony
PEŁEN TEKST UMOWY LICENCYJNEJ >>
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 749
Liczba cytowań: 0
