Traseologia w badaniach krzemieniarstwa najstarszych społeczności rolniczych na Niżu Polskim. Materiały krzemienne kultury ceramiki wstęgowej rytej ze stanowiska 5 w Bocieniu, gm. Chełmża, woj. kujawsko-pomorskie

Abstrakt

Traseologia najczęściej utożsamiana jest z metodą określania realnych funkcji rozmaitych pradziejowych wytworów niemetalowych – nieorganicznych (krzemiennych, obsydianowych, kamiennych) i organicznych (z kości, rogu, poroża) za pomocą analizy mikroskopowej (Małecka-Kukawka 2001, s. 9–14). Rzeczywiście, na poziomie analitycznym, czyli identyfikacji funkcji danego narzędzia, takie pojmowanie wspomnianej metody jest poprawne. Kwestią otwartą pozostaje, jak w dalszych interpretacjach wykorzystana zostanie wiedza o funkcjach wytworów, uzyskana drogą analizy mikroskopowej. Możliwości w tym zakresie wydają się nieograniczone, zaś zakres interpretacji zależy przede wszystkim od przyjmowanych założeń teoretycznych i wynikającej z nich wizji przeszłej rzeczywistości (por. szerzej Małecka-Kukawka 2001, s. 178–184; Osipowicz 2010, s. 243–254). Wskazując tylko kilka potencjalnych możliwości, analiza traseologiczna umożliwia określenie zróżnicowania prac wykonywanych narzędziami pradziejowymi (rekonstrukcja elementów gospodarki), czy stwierdzenie zróżnicowania funkcjonalnego w obrębie pozostałości po osadnictwie (np. stref związanych z dzieleniem tusz zwierzęcych, obróbką kości, poroża, skór, mięsa). W połączeniu z analizami szczątków kostnych poddawanych obróbce narzędziami krzemiennymi oraz z wynikami analiz innych kategorii źródeł, możemy uzyskać wyjątkową bazę danych, pozwalającą na ważne interpretacje z zakresu życia codziennego i zachowań ludzkich na przestrzeni tysiącleci. W taki sposób rozumienia celów wykonywanych analiz źródeł, pozyskanych podczas badań wykopaliskowych, wpisuje się niniejszy artykuł.