Artykuł unieważniony z powodu naruszenia praw autorskich innego autora: ZAPINKI PROWINCJONALNORZYMSKIE ODKRYTE NA STANOWISKU 30 W PERKOWIE NA KUJAWACH
DOI:
https://doi.org/10.12775/AUNC_ARCH.2017.002Słowa kluczowe
Perkowo, kultura przeworska, fibuleAbstrakt
Zarys treści. Przedmiotem niniejszego opracowania są znalezione na stanowisku w Perkowie zapinki, które można zaliczyć do produktów prowincjonalnorzymskich. Stanowią one nieliczną, choć bardzo ważną grupę wśród ogromnej liczby zróżnicowanego chronologicznie materiału źródłowego ze wspomnianego stanowiska. Fibule są reprezentowane przez egzemplarze typów: A.18, A.22, A.65, A.73, A.247. Poza nimi znaleziono też dwie zapinki tarczowate: z grup III i II.8 według K. Exnera. Wszystkie odkryte na stanowisku artefakty datowane są od początku młodszego okresu przedrzymskiego po okres wędrówek ludów, czyli przez cały okres istnienia kultury przeworskiej. Zarówno liczba wyrobów importowanych, jak i tych miejscowej proweniencji stawia stanowisko w Perkowie w rzędzie najciekawszych pozostałości kultury przeworskiej. Niezwykle rzadko mamy do czynienia ze stanowiskami, na których możemy prześledzić rozwój danej jednostki kulturowej – od jej wykrystalizowania się aż do zaniku.
Bibliografia
Ambroz A. K. 1966 Fibuly ûga juga evropejskoj časti SSSR II v. n.e.–IV v. n.e, Arheologia SSSR, Svod Arheologičeskih Istočnikov, D1–30. Moskva.
Atzmüller T. 2010 Corpus der römischen Funde im europäischen Barbaricum – Lesefunde aus dem nordöstlichen Weinviertel, Wien.
Andrzejowski J. 1992 Strongly profiled brooches with triangulary foot in the roman provinces and Barbaricum, [w:] Probleme der relativen und absoluten Chronologie ab latènezeit bis um Frühmittelalter. Materialien des III. Internationalen Symposium: Grnundprobleme der frühgeschichtlichen Entwicklung im nördlichen Mitteldonaugebite, Kraków - Karniowice 3.–7. Dezember 1990, red. K. Godłowski, R. Madyda-Legutko, Kraków, s. 111–120.
Bochnak T. 2014 Importy celtyckie w kulturze przeworskiej i oksywskiej na ziemiach polskich w młodszym okresie przedrzymskim. Zróżnicowanie – Drogi napływu – Kontekst kulturowy, Rzeszów.
Bockius R., Łuczkiewicz P. 2004 Kelten und Germanen im 2.–1. Jahrhundert vor Christus. Archäologische Bausteine zu einer historischen Frage, Mainz.
Bokiniec E. 2005 Podwiesk Fundstelle 2. Ein Gräberfeld der Oksywie-Kultur im Kulmer Land, Monumenta t. 11, Warszawa–Toruń.
Bokiniec E. 2008 Kultura oksywska na ziemi chełmińskiej w świetle materiałów sepulkralnych, Toruń.
Böhme-Schönberger A. 1994 Gebrauchsspuren an F. n. der ält., [w:] Reallaxikon der germanischen Altertumskunde 8, red. J. Hoops, H. Jankuhn, H. Beck, s. 509–523.
Böhme-Schönberger A. 1998 Die provinzialrömischen Fibeln bei Almgren, [w:] 100 Jahre Fibelformen nach Oscar Almgren. Internationale Arbeitstagung 25.–28. Mai 1997 in Klein Machnow, Land Brandenburg, red. J. Kunow, Forschungen zur Archäologie im Land Brandemburg t. 5, Wünsdorf, s. 351–366.
Czarnecka K. 2007 Oblin. Ein Gräberfeld der Przeworsk-Kultur in Südmasowien, Monumenta t. 13, Warszawa.
Dąbrowska T. 1997 Kamieńczyk. Ein Graberfeid der Przeworsk-Kultur in Ostmasowien, Monumenta t. 3, Kraków.
Dąbrowska T. 2000 Brązowa fibula tarczowata z Kamieńczka, woj. mazowieckie, [w:] Superriores Barbari. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Kazimierza Godłowskiego, red. T. Bochnak, R. Madyda-Legutko, Kraków, s. 131–137.
Dąbrowska T. 2008 Młodszy okres przedrzymski na Mazowszu i zachodnim Podlasiu. Zarys kulturowo-chronologiczny, Materiały Starożytne i Wczesnośredniowieczne, t. 7, Warszawa.
Demetz S. 1999 Fibeln der Spätlatène – und frühen römischen Kaiserzeit in den Alpenländer, Rahden.
Ettlinger E. 1973 Die römischen Fibeln in der Schweiz, Bern.
Exner K. 1941 Die provinzialrömischen Emailfibeln der Rheinlande, in Bericht der Römisch-Germanischen Kommission, s. 31–121.
Garbsch J. 1994 Römischer Gewandschmuck in Bayern. [w:] 125 Jahre Bayerische Handelsbank in München, 1869-1994. Fesdtchrift aus der Geschichte der Bayerischen Handelsbank, München 1994, 237–262.
Gładasz-Juścińska M. 2003 Niecodzienne odkrycie „fibul panońskich” na Lubelszczyźnie, [w:] Antyk i Barbarzyńcy, księga dedykowana profesorowi Jerzemu Kolendo w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, red. A. Bursche, R. Ciołek, Warszawa, s. 193–204.
Godłowski K., Wichman T. 1998 Chmielów Piaskowy. Ein Gräberfeld der Przeworsk-Kultur im Świętokrzyskie-Gebrige, Monumenta t. 6, Kraków.
Grabarczyk T. 1997 Kultura wielbarska na pojezierzach Krajeńskim i Kaszubskim, Łódź.
Grygiel M., Pikulski J., Trojan M. 2009 The research on the multicultural site no. 1 in Zagórzyce, com. and distr. Kazimierza Wielka, voiv. Świętokrzyskie during the years 2003 to 2004, Recherches Archéologiques, Nouvelle Serie, t. 1, s. 199–275.
Hahuła K. 1992 Dalsze badania w Nowym Łowiczu, kurhan 63, Koszalińskie Zeszyty Muzealne, t. 19, s. 53–68.
Hahuła K., Wołągiewicz R. 2001 Grzybnica. Ein Gräberfeld mit Steinkreisen der Wielbark-Kultur In Pommern, Monumenta, t. 8, Warszawa–Koszalin.
Harasim P. 2011 Problematyka importowanych fibul prowieniencji lateńskiej w kulturze oksywskiej, [w:] Między kulturą pomorską a kultura oksywską. Przemiany kulturowe w okresie lateńskim, red. M. Fudziński, H. Paner, Gdańsk, s. 221–264.
Harasim P. 2013 Studia nad lateńskimi oraz prowincjonalnorzymskimi importami w kulturze oksywskiej, Wiadomości Archeologiczne, t. 64, s. 3–48.
Hattatt R. 1987 Brooches of Antiquity. A Third Selection of Brooches from the Author's Collection, Oxford.
Jasnosz S. 1952 Cmentarzysko z okresu późnolateńskiego i rzymskiego w Wymysłowie, pow. Gostyń, Fontes Praehistorici t. 2, s. 1–282.
Jobst W. 1975 Die römischen Fibeln aus Lauriacum, Forschungen im Lauriacum t. 10, Linz.
Juga-Szymańska A., Szymański P. 2010 Prowincjonalnorzymska zapinka tarczowata z Czerwonego Boru koło Gołdapi, [w:] Terra Barbarica. Studia ofiarowane Magdalenie Mączyńskiej w 65. rocznicę urodzin, red. A. Urbaniak i in., Łódź–Warszawa, s. 261–282.
Korvig I. 1937 Die Hauptypen der kaiserzeitlichen Fibeln in Pannonien, Dissertationes Pannonicae, seria II, nr 4, Budapest.
Kostrzewski J. 1919 Die ostgermanische Kultur der Spätlaténezeil, Mannus-Bibliothek 18, Leipzig-Würzburg.
Kurpiewski A., Rakoczy J. 2015 Materiały kultury przeworskiej z Perkowa na Kujawach, Toruń.
Machajewski H. 2000 Cmentarzysko ludności grupy gustowskiej na wzgórzu Młynówka w Wolinie, woj. zachodniopomorskie, [w:] Superriores Barbari. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Kazimierza Godłowskiego, red. T. Bochnak, R. Madyda-Legutko, Kraków, s. 241–250.
Mączyńska M., Urbaniak. A. 2006 Prowincjonalnorzymska zapinka tarczowata z cmentarzyska kultury wielbarskiej w Babim Dole-Borczu, pow. kartuski, Wiadomości Archeologiczne, t. 58, s. 145–158.
Natuniewicz-Sekuła M., Okulicz-Kozaryn J. 2011 Weklice. A cemetery of the Wielbark culture on the eastern margin of Vistula delta (excavation 1984–2004), Monumenta, t. 17, Warszawa.
Nowakowski W. 2000 Nowe materiały do badań nad znaleziskami importów rzymskich na dawnych ziemiach pruskich, [w:] Antiquitates Prussiae. Studia archeologiczne z dawnych ziem pruskich, red. J. Kolendo, W. Nowakowski, Warszawa, s. 207–235.
Nylén E. 1955a Die jüngere vorrömische Eisenzeit Gotlands, Uppsala.
Nylén E. 1955b The Middle Graves-Field, [w:] Vallhagar. A migration Period Settlement on Gotland/Sweden, Copenhagen–Stockholm, red. M. Stenberger, s. 287–434.
Olędzki M. 2007 Roman knee fibulae whit a semicircular plate on the head from present day Poland, [w:] Archeologie Barbarů 2006. Sborník príspevkù z II. protohistorické konference. České Budějovice, 21.–24.11.2006, Archeologické výzkumy v Jižních Čechach, Supplementum 3/I, red. E. Droberjar, O. Chvojka, České Budějovice, s. 113–117.
Olędzki M. 2008 Prowincjonalnorzymska fibula kolankowata (typu Kovrig 82b) znaleziona w Brudnowie, gm. Wieniawa, woj. mazowieckie, [w:] Przez granice czasu. Księga jubileuszowa ku czci profesora Jerzego Gąssowskiego, red. A. Buko, W. Duczko, Pułtusk, s. 99–103.
Orzechowski S. 2007 Zaplecze osadnicze i podstawy surowcowe starożytnego hutnictwa świętokrzyskiego, Kielce.
Paték E. 1942 Verbreitung und Herkunft der römischen Fibeltypen in Pannonien, Dissarationes Pannonicae II:19, Budapest.
Peškař I. 1972 Fibeln aus der römischen Kaiserzeit in Mähren, Praha.
Pietruk F. 2005 Les fibules romaines des Musées de Metz, Metz.
Pietrzak M. 1995 Pruszcz Gdański Fundstelle 10. Ein Gräberfeld der Oksywie- und Wielbark-Kultur in Ostpommern, Monumenta, t. 4, Kraków.
Przewoźna K. 1955 Osada i cmentarzysko z okresu rzymskiego w Słopanowie, pow. Szmotuły, Fontes Archaeologici Posnanienses, t. 5, s. 60–140.
Rajtar J. 1992 Das Holz-Erde-Lager aus der Zeit der Markomannenkriege in Iža, [w:] Probleme der relativen und absoluten Chronologie ab Latenezeit bis zum Frühmittelalter. Materialien des III. Internationalen Symposium: Grnundprobleme der Frühgeschichtlichen Entwicklung im nördlichen Mitteldonaugebite, Kraków–Karniowice 3.– 7. Dezember 1990, red. K. Godłowski, R. Madyda-Legutko, Kraków s. 149–170.
Riha E. 1979 Die römischen Fibeln aus Augst und Kaiseraugst, Forschungen in Augst 3, Augst.
Riha E. 1994 Die römischen Fibel aus August und Kaiseraugust. Die Neufunde seit 1975, Forschungen in Augst Band 18, Augst.
Tejral J. 1997 The amber route and the Roman Military Campaigns North of the Middle Danube Area During the first Two centuries A. D., [w:] Peregrinathio Gothica - jantarova stežka, Supplementum ad Acta Musei Moraviae t. 82, s. 111–136.
Thomas S. 1966 Die provinzialrömische Scheibenfibeln der römischen Kaiserzeit im freien Germanien, Berliner Jahrbuch für Vor- und Frühgeschichte t. 6, s. 119–178.
Vaday A. H. 2005 Corpus der römischen Funde im europäischen Barbaricum. Ungarn, t. 1, Komitat Szolnok. Budapest.
Völling T. 1994 Studien zu Fibelformen der jüngeren vorrömischen Eisenzeit und ältesten römischen Kaiserzeit, Bericht der Römisch-Germanischen Kommission t. 75, s. 147–281.
Völling T. 1998 Die Fibeln Almgren Fig. 2, 18, 19 und 22, [w:] 100 Jahre Fibelformen nach Oscar Almgren. Internationale Arbeitstagung 25.–28. Mai 1997 in Klein Machnow, Land Brandenburg, Forschungen zur Archäologie im Land Brandenburg 5, red. J. Kunow, Wünsdorf 1998, s. 39–51.
Waluś A., Kowalewska B. 1999 Kurhan I i II w Stolnie gm. Miłakowo, woj. warmińsko-mazurskie, Warszawa.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2018 Acta Universitatis Nicolai Copernici Archeologia
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 231
Liczba cytowań: 0
