Selected Research Procedures of the Material Manifestations of the Funeral Archaeology of the Not Distant Past
DOI:
https://doi.org/10.12775/AUNC_ARCH.2021.010Keywords
burials, Post-medieval period, funeral rites, Gniew, SzczuczynAbstract
The typological and raw material diversity of artefacts discovered at the Post-medieval burials gives enormous interpretative possibilities in the field of funeral rites. The archaeological research conducted by the Documentation and Conservation Laboratory of the Institute of Archaeology at the Nicolaus Copernicus University in 2009–2016 in the church and in the surrounding area in Gniew, as well as in the crypts of the church in Szczuczyn allowed for the development of a scheme of operation on this type of archaeological site, and three main groups of registered artefacts (coffins, clothes, devotional items) provided
a lot of information on funeral rites and allowed for the identification of the deceased.
References
Brencz A., 1987, Polska obrzędowość pogrzebowa jako obrzęd przejścia, Lud, t. 71, s. 215–229.
Chrościcki J.A., 1974, Pompa funebris. Z dziejów kultury staropolskiej, Warszawa.
Drążkowska A., 2005, Dewocjonalia odnalezione we Fromborku, [w:] Castri Dominae Nostrae Litterae Annales, t. 2, red. J. Gąssowski, Pułtusk, s. 59–66.
Drążkowska A., 2007, Odzież dziecięca w Polsce w XVII i XVIII wieku, Toruń.
Drążkowska A., 2008, Odzież grobowa w Rzeczypospolitej w XVII i XVIII wieku, Toruń.
Drążkowska A., 2011, Historia obuwia na ziemiach polskich od IX do końca XVIII wieku, Toruń.
Drążkowska A., 2012, Ozdoby i nakrycia głowy na ziemiach polskich od X do końca XVIII wieku, Toruń.
Drążkowska A., Niedźwiadek R., Matuzevičiūtė S., Grupa M., 2015, Odzież grobowa z badań archeologicznych z wybranych stanowisk z Polski, Ukrainy i Litwy, [w:] Kultura funeralna elit Rzeczypospolitej od XVI do XVIII wieku na terenie Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Próba analizy interdyscyplinarnej, red. A. Drążkowska, Toruń, s. 129–165.
Dudziński T., Grupa M., Grupa D., Krajewska M., Majorek M., Nowak M., Nowak S., Przymorska-Sztuczka M., Wojciechowska A., 2015, red. M. Grupa, T. Dudziński, Tajemnice szczuczyńskich krypt (tom 3), Grajewo–Toruń.
Dudziński T., Grupa M., Nowosad W., 2017, red. M. Grupa, T. Dudziński, Tajemnice szczuczyńskich krypt (tom 4 – pochówki pijarów), Grajewo–Toruń.
Dudziński T., Krajewska M., Grupa M., 2013, Krypty kościoła pw. Imienia NMP w Szczuczynie źródłem do badań historycznych, [w:] red. M. Grupa, T. Dudziński, Tajemnice szczuczyńskich krypt (tom 1), s. 9–20.
Fischer A., 1921, Zwyczaje pogrzebowe ludu polskiego, Lwów.
Grochowska I., 1989, Stanisław Antoni Szczuka – jego działalność w Ziemi Wiskiej 1682–1710, Warszawa.
Grupa D., Grupa M., Kozłowski T., Krajewska M., Majorek M., Nowak M., Wojciechowska A., 2016, Badania w kościele pw. św. Mikołaja w Gniewie w latach 2009–2010, [w:] I Pomorska Sesja Sprawozdawcza, red. M. Fudziński, Gdańsk, s. 103–114.
Grupa D., Krajewska M., Nowak M., Przymorska-Sztuczka M., Majorek M., 2015, Gniew 2012 – badania na terenie kościoła i cmentarza, [w:] XIX Sesja Pomorzoznawcza, Szczecin, 21–22 listopada 2013 r., red. E. Trawicka, Acta Archaeologica Pomoranica, t. 5, Szczecin, s. 413–423.
Grupa M., 2005, Ubiór mieszczan i szlachty z XVI–XVIII wieku z kościoła pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Toruniu, Toruń.
Grupa M., 2012, Pochówki w krypcie grobowej kościoła pw. Imienia NMP w Szczuczynie jako źródło do lokalnych badań kostiumologicznych, [w:] Pozaarchiwalne materiały źródłowe do dziejów powiatu szczuczyńskiego w XIX wieku, red. T. Dudziński, Grajewo, s. 109–125.
Grupa M., Grupa D., Kozłowski T., Krajewska M., Majorek M., Nowak M., Nowak S., Przymorska-Sztuczka M., Wojciechowska A., Dudziński T., 2014, red. M. Grupa, T. Dudziński, Tajemnice szczuczyńskich krypt (tom 2), Grajewo–Toruń.
Grupa M., Kozłowski T., Jankauskas R., Grupa D., Krajewska M., Krakowska S., Majorek M., Mosiejczyk J., Nowak M., Nowak S., Przymorska-Sztuczka M., Wojciechowska A., 2015, Tajemnice krypty w kaplicy św. Anny, Gniew.
Grupa M., Wojciechowska A., Dudziński T., 2013, W czym do trumny – żupany, kontusze, dezabilki i inne ubiory pochowanych w szczuczyńskich kryptach, [w:] red. M. Grupa, T. Dudziński, Tajemnice szczuczyńskich krypt (tom 1), s. 99–108.
Kizik E., 1998, Śmierć w mieście hanzeatyckim w XVI–XVIII wieku. Studium kultury nowożytnej, Gdańsk.
Kizik E., 2001, Wesele, kilka chrztów i pogrzebów. Uroczystości rodzinne w mieście hanzeatyckim od XVI do XVIII wieku, Gdańsk.
Kobiałka D., 2008, Biografia rzeczy jako perspektywa badawcza, [w:] Kultura materialna średniowiecza w Polsce, red. P. Kucypera, S. Wadyl, Toruń, s. 227–239.
Kwiatkowski J., 2005, Szkaplerz, kaplerz, karawaka…, [w:] Non omnis moriar. Zwyczaje pogrzebowe w XVII i XVIII-wiecznym Toruniu, red. H. Marcinkowska-Majewska, R. Uziębło, Toruń, s. 31–34.
Majorek M., 2013, Pasy kontuszowe z wstępnych badań archeologiczno-inwentaryzacyjnych krypt w kościele pw. Imienia NMP w Szczuczynie, Studia Łomżyńskie, t. 24, s. 199−210.
Majorek M., Grupa D., 2013, Malowane czy obijane – oznaka mody czy potrzeby na przykładzie trumien z krypt kościoła w Szczuczynie (cz. 1), [w:] red. M. Grupa, T. Dudziński, Tajemnice szczuczyńskich krypt (tom 1), s. 69–81.
Majorek M., Grupa D., 2014, Wybrane nowożytne pasamony z krypty południowej kościoła pod wezwaniem św. Mikołaja w Gniewie, [w:] Rzeczy i ludzie: kultura materialna w późnym średniowieczu i w okresie nowożytnym. Studia dedykowane Marii Dąbrowskiej, red. M. Bis, W. Bis, Warszawa, s. 335−348.
Moisan K.S., 1987, Matka Boska Szkaplerzna, [w:] Ikonografia nowożytnej sztuki kościelnej w Polsce. Maryja Orędowniczka wiernych, t. 2, red. J.St. Pasierb, Warszawa, s. 95–132.
Mross H., 1997, Dzieje parafii Gniew od XIII wieku do 1939 r., Pelplin.
Niedźwiadek R., Drążkowska A., Hupało W., Przymorska-Sztuczka M., 2015, Wyposażenie nowożytnych pochówków na podstawie wybranych stanowisk z Polski, Ukrainy i Litwy, [w:] Kultura funeralna elit Rzeczypospolitej od XVI do XVIII wieku na terenie Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Próba analizy interdyscyplinarnej, red. A. Drążkowska, Toruń, s. 70–125.
Niedźwiadek R., Drążkowska A., Majorek M., 2015, Nowożytne trumny z badań archeologicznych z wybranych stanowisk z Polski, Litwy i Ukrainy, [w:] Kultura funeralna elit Rzeczypospolitej od XVI do XVIII wieku na terenie Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Próba analizy interdyscyplinarnej, red. A. Drążkowska, Toruń, s. 19–70.
Niedźwiecki W., 2003, Mały słownik liturgiczny, Toruń.
Nowak M., Grupa M., Wojciechowska A., Krajewska M., 2015, Prezbiterium kościoła pw. św. Mikołaja w Gniewie miejscem pochówku elity gniewskiej, [w:] XIX Sesja Pomorzoznawcza, Szczecin, 21–22 listopada 2013 r., red. E. Trawicka, Acta Archaeologica Pomoranica, t. 5, Szczecin, s. 425–434.
Nowak M., Przymorska-Sztuczka M., 2013, Szkaplerze szczuczyńskie (cz. 1), [w:] red. M. Grupa, T. Dudziński, Tajemnice szczuczyńskich krypt (tom 1), s. 53–68.
Ryken L., Wilhoit J., Longman III T., 2010, Słownik symboliki biblijnej, Warszawa.
Sterszewska L., Praśkiewicz Sz.T., 2011, Skarb karmelitański, Poznań.
Szkopek T., 2005, Szaty zbawienia, Gdańsk.
Wytyczne, 2019, Wytyczne do prowadzenia badań archeologicznych, cz. 1: Badania nieinwazyjne, oprac. A. Oniszczuk, Z. Misiuk, A. Makowska, J. Wrzosek, M. Sekuła, Warszawa.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2022 Magdalena Majorek, Marcin Nowak
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Stats
Number of views and downloads: 488
Number of citations: 0
