Pozostałości osady z końca epoki brązu i wczesnej epoki żelaza w Bożejewicach, stan. 58, pow. mogileński
DOI:
https://doi.org/10.12775/AUNC_ARCH.2024.004Słowa kluczowe
schyłek epoki brązu, wczesna epoka żelaza, osada, kultura łużycka, kultura pomorska, niespalone szczątki ludzkie, Pojezierze GnieźnieńskieAbstrakt
W artykule przedstawiono wyniki badań pozostałości osadnictwa z końca epoki brązu i wczesnej epoki żelaza odkrytych w Bożejewicach oraz analizę materiałów zabytkowych pozyskanych na stanowisku. Określono charakter i czas zasiedlenia badanego obszaru w odniesieniu do chronologii relatywnej wypracowanej dla tej części Pojezierza Gnieźnieńskiego. Zaprezentowane materiały stanowią cenny wkład do badań osadniczych regionu Bożejewic w czasach ciałopalenia zwłok.
Bibliografia
Benecke N., 1994, Der Menschen und seine Haustier. Die Geschichte einer jahrtausendealten Beziehung, Stuttgart.
Chudziakowa J., 1975, Ślady kanibalizmu odkryte na grodzisku kultury łużyckiej w Gzinie, pow. Chełmno, Wiadomości Archeologiczne, t. 40, z. 3, s. 291–297.
Chudziakowa J., 1992, Grodzisko kultury łużyckiej w Gzinie (źródła archeologiczne), Toruń. Cofta-Broniewska A., 2004, Miejsca obrzędowe ludności kultury łużyckiej i kultury przewor- skiej na Kujawach, cz. 1: Przegląd źródeł, Folia Praehistorica Posnaniensia, t. 12, s. 147–199.
Czopek S., 1992, Uwagi o chronologii względnej i periodyzacji materiałów z okresu halsztac- kiego i starszego okresu przedrzymskiego w świetle analizy ceramiki kultury pomorskiej, [w:] Ziemie polskie we wczesnej epoce żelaza i ich powiązania z innymi terenami, red. S. Czopek, Rzeszów, s. 81–90.
Dąbrowski J., 1997, Epoka brązu w północno-wschodniej Polsce, Białystok.
Drzewicz A., 2004, Wyroby z kości i poroża z osiedla obronnego ludności kultury łużyckiej w Biskupinie, Warszawa.
Durczewski D., 1985, Gród ludności kultury łużyckiej w Smuszewie, woj. pilskie. Muzeum Archeologiczne w Poznaniu, Poznań.
Dzięczkowski A., 2004, Materiały malakologiczne i botaniczne, [w:] Komorowo stanowisko 1. Grodzisko kultury łużyckiej i osadnictwo wczesnośredniowieczne. Badania specjali- styczne, red. T. Malinowski, Zielona Góra, s. 139–146.
Florkowski A., Kozłowski T., 1993, Analiza antropologiczna szkieletu z okresu kultury łużyckiej z Gzina, AUNC, Biologia 43, z. 84, s. 95–103.
Gackowski J., 2011, Niespalone szczątki ludzkie z osiedli „chełmińskiej” grupy kultury łużyckiej i w jej pobliżu. Historia odkryć i konteksty interpretacji, [w:] Archeologia epok brązu i żelaza. Studia i materiały, t. 2, red. J. Gackowski, Toruń, s. 49–74.
Gedl M., 1966, Groby szkieletowe w kulturze łużyckiej, PA, t. 17, s. 5–45.
Gładykowska J., 1954–1956, Czaszka z wczesnego okresu żelaza ze Słupcy, PA, t. 10, s. 286–287.
Harding A., Ostoja-Zagórski J., Palmer C., Rackham J., 2004, Sobiejuchy: A Fortified Site of the Early Iron Age in Poland, Warszawa.
Kaczmarek M., 2002, Zachodniowielkopolskie społeczności kultury łużyckiej w epoce brązu, Poznań.
Kaczmarek M., 2005, Uwagi o wczesnej fazie kultury pomorskiej w Wielkopolsce, [w:] Aktualne problemy kultury pomorskiej, red. M. Fudziński, H. Paner, Gdańsk, s. 159–179.
Kondracki J., 2012, Geografia regionalna Polski, Warszawa.
Kostrzewska M., 1955, Wyroby kamienne kultury łużyckiej w Wielkopolsce w epoce brązowej i wczesnożelaznej, PA, t. 9, s. 214–256.
Kozłowski T., 2011, Analiza antropologiczna i tafonomiczna fragmentów kości ludzkich odkrytych na stanowisku nr 3 w Kałdusie (woj. kujawsko-pomorskie) w obrębie obiektu nr 4/98. Świadectwo praktyk ćwiartowania zwłok ludzkich, [w:] Archeologia epok brązu i żelaza. Studia i materiały, t. 2, red. J. Gackowski, Toruń, s. 91–116.
Lubicz-Niezabitowski E., 1933–1936, Szczątki zwierzęce i ludzkie z osady przedhistorycznej w Biskupinie, PA, t. 5, s. 148–158.
Maciukiewicz-Czarnecka B., 1978, Sprawozdanie z badań wykopaliskowych prowadzonych na stan. 1 w Marcinkowie, pow. Inowrocław, w 1972 r., Komunikaty Archeologiczne. Badania wykopaliskowe na terenie województwa bydgoskiego w latach 1970–1972, s. 27–33.
Makowiecka M., Makowiecki D., 2004, Przynależność gatunkowa i anatomiczna przedmiotów z kości, poroża oraz obróbka pochew rogowych, [w:] Komorowo stanowisko 1. Gro- dzisko kultury łużyckiej i osadnictwo wczesnośredniowieczne. Badania specjalistyczne, red. T. Malinowski, Zielona Góra, s. 105–122.
Makowiecki D., 2003, Historia ryb i rybołówstwa w holocenie na niżu Polskim w świetle badań archeoichtiologicznych, Poznań.
Makowiecki D., Makowiecka M., 2004, Zwierzęce szczątki kostne, [w:] Komorowo stano- wisko 1. Grodzisko kultury łużyckiej i osadnictwo wczesnośredniowieczne. Badania specjalistyczne, red. T. Malinowski, Zielona Góra, s. 19–92.
Makowiecki D., Makowiecka M., 2024, Zwierzęce i ludzkie szczątki kostne ze stanowiska wielokulturowego w miejscowości Bożejewice, stan. 58, pow. mogileński, AUNC, Archeologia, t. 40, s. 79–124.
Malinowski A., 1964, Szczątki czaszek ludzkich z grodziska i osady otwartej ludności kultury łużyckiej w Słupcy, FAP, t. 15, s. 155–157.
Malinowski T., 1955, Grodziska kultury łużyckiej w Wielkopolsce, FAP, t. 5, s. 1–48.
Malinowski T., 2006, Komorowo. Stanowisko 1. Grodzisko kultury łużyckiej – faktoria na szlaku bursztynowym, Rzeszów.
Michalski J., 1983, Zagadnienie systematyzacji i interpretacji obiektów nieruchomych (ze studiów nad osadami otwartymi kultury łużyckiej), Materiały Starożytne i Wczes- nośredniowieczne, t. 5, s. 135–195.
Michałowski A., 2004, Łyżki gliniane z okresu przedrzymskiego z terenów Europy Środkowej, [w:] Kultura jastorfska na Nizinie Wielkopolsko-Kujawskiej, red. H. Machajewski, Poznań, s. 123–160.
Mierzwiński A., 2000, Zagadnienie obronności osiedli typu biskupińskiego. O potrzebie alter- natywnej interpretacji, PA, t. 48, s. 141–151.
Mierzwiński A., 2012, Biesiady w rytuale pogrzebowym nadodrzańskiej strefy pól popielni- cowych, Wrocław.
Narożna-Szamałek U., 1986, Osada ludności kultury łużyckiej w Kruszwicy, stan. K-2/4, FAP, t. 35, s. 103–132.
Orlińska G., Kaczmarek Ł., 2015, Miseczki z omfalosem w kulturze łużyckiej na ziemiach polskich, Wiadomości Archeologiczne, t. 66, s. 3–126.
Osipowicz G., 2009, Sprawozdanie z badań ratowniczych przeprowadzonych na stanowisku 58 w Bożejewicach, gm. Strzelno, woj. kujawsko-pomorskie, archiwum Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków delegatura w Bydgoszczy, Toruń.
Piątkowska-Małecka J., 2003, Zwierzęta w gospodarce ludności zamieszkującej ziemie Polski północno-wschodniej we wczesnej epoce żelaza, Olsztyn.
Potemski C., 1958, Łącko, pow. Inowrocław, Z Otchłani Wieków, R. 24, s. 125–126.
Rembisz A., 2012, Osada ludności kultury łużyckiej w Rudzie (stan. 3–6) na tle ówczesnego osadnictwa Kotliny Grudziądzkiej, praca doktorska w Bibliotece UMK, Toruń.
Rembisz A., Gackowski J., Makowiecki D., Markiewicz M., Polcyn M., 2009, Ślady gospodar- ki roślinno-zwierzęcej ludności kultury łużyckiej z osady w Rudzie, gmina Grudziądz, północna Polska, [w:] Środowisko – człowiek – cywilizacja, t. 2: Środowiskowe uwarunkowania lokalizacji osadnictwa, red. L. Domańska, P. Kittel, J. Forysiak, Poznań, s. 109–122.
Szamałek K., 1987, Kruszwicki zespół osadniczy w młodszej epoce brązu i w początkach epoki żelaza, Wrocław.
Szamałek K., 1992a, Problemy periodyzacji młodszej epoki brązu i okresu halsztackiego na Pojezierzu Wielkopolskim w świetle badań nad ceramiką, [w:] Ziemie polskie we wczesnej epoce żelaza i ich powiązania z innymi terenami, red. S. Czopek, Rzeszów, s. 71–79.
Szamałek K., 1992b, Zmiany w technologii i stylu ceramiki z osad kultury łużyckiej w świetle badań materiałów nadgoplańskich, FAP, t. 37, s. 5–18.
Szamałek K., 1995, Ślady osadnictwa ludności kultury pomorskiej z badań archeologicznych nad Gopłem, [w:] Kultura pomorska i kultura grobów kloszowych. Razem czy osob- no? Materiały z konferencji w dniach 24–26 listopada 1993, red. T. Węgrzynowicz, M. Andrzejowska, J. Andrzejowski, E. Radziszewska, Warszawa, s. 309–317. Szamałek K., 2006, Zagadnienie ciągłości zasiedlenia w cyklu łużyckim i okresie łużycko-pomorskiej transformacji kulturowej w świetle badań na wschodniowielkopolskim odcinku gazociągu tranzytowego, [w:] Z badań nad osadnictwem młodszej epoki brązu i wczesnej epoki żelaza w Europie Środkowej, red. W. Blajer, Kraków, s. 35–62.
Szamałek K., 2009, Proces integracji kulturowej w młodszej epoce brązu i początkach epoki żelaza na Pojezierzu Wielkopolskim, Poznań.
Szamałek K., Narożna-Szamałek U., 1997, Cmentarzysko ludności kultury łużyckiej w Lachmi- rowicach nad Gopłem, FAP, t. 38, s. 47–72.
Zabilska M., 2012, Depozyty ze szczątkami mięczaków na stanowiskach kultury łużyckiej z Polski. Charakterystyka i próba określenia ich genezy, AUNC, Archeologia, t. 32, s. 253–289.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Anna Rembisz-Lubiejewska, Tomasz Kozłowski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 46
Liczba cytowań: 0
