Przepisy kancelaryjne Ministerstwa Rolnictwa i Reform Rolnych w Warszawie z grudnia 1945 roku. Próba wdrożenia bezdziennikowego systemu pracy kancelaryjnej
DOI:
https://doi.org/10.12775/AKZ.2020.003Słowa kluczowe
Ministerstwo Rolnictwa i Reform Rolnych w Warszawie 1945–1948, kancelaria Ministerstwa Rolnictwa i Reform Rolnych w Warszawie 1945–1948, kancelaria urzędów centralnych w Polsce 1945–1948, kancelaria w Polsce 1945–1948, biurowość w Polsce 1945–1948Abstrakt
Ministerstwo Rolnictwa i Reform Rolnych utworzone zostało na mocy ustawy Krajowej Rady Narodowej z dnia 31 grudnia 1944 r. o powołaniu Rządu Tymczasowego Rzeczypospolitej Polskiej. Zakres kompetencji merytorycznych wywodził się jeszcze z okresu dwudziestolecia międzywojennego – był to więc całokształt zagadnień, dotyczących rolnictwa w Polsce, hodowli, oświaty rolniczej na szczeblu niższym i średnim, doświadczalnictwa rolniczego, weterynarii, melioracji, regulacji i utrzymania rzek i kanałów, przemysłu rolnego oraz zarząd nieruchomości ziemskich. Ministerstwo Rolnictwa i Reform Rolnych zniesione zostało na mocy zapisów ustawy z dnia 26 maja 1951 r. o organizacji władz naczelnych w dziedzinie rolnictwa.
W początkowym okresie kancelaria Ministerstwa funkcjonowała oczywiście również w oparciu o ogólne regulacje, obowiązujące w pracy biurowej Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego, jednak już z dniem 1 grudnia 1945 r. weszły w Ministerstwie w życie własne przepisy biurowe. Kancelaria ogólna Ministerstwa nie prowadziła żadnych pomocy ewidencyjnych, rozdzielała tylko wpływającą do urzędu korespondencję do poszczególnych departamentów i samodzielnych biur, według ich kompetencji merytorycznych. W departamentach i pozostałych samodzielnych komórkach następowała rejestracja w pomocy ewidencyjnej, nazwanej rejestrem (który pełnił rolę tradycyjnego dziennika podawczego), prowadzonej wspólnie dla wszystkich wydziałów danego departamentu. Dopiero w tych wydziałach następowała właściwa rejestracja w spisie spraw wydziału i nadanie oznaczenia symbolem wynikającym z rzeczowego strukturalnego wykazu akt danej komórki. W efekcie więc już od 1945 r. kancelaria Ministerstwa opierała swoje funkcjonowanie na nowoczesnym systemie rejestracji spraw nie w dzienniku podawczym (ten był wprawdzie stosowany, ale tylko to wstępnego ewidencjonowania korespondencji), a w oparciu o rzeczowy wykaz akt.
Bibliografia
Barszcz, Anna. Prezydium Rady Ministrów i Urząd Rady Ministrów jako twórcy państwowego zasobu archiwalnego (1945–1996). Warszawa: Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, 2014.
Brzoza, Czesław. Reforma rolna w województwie krakowskim, 1945–1948. Prace Komisji Historycznej, nr 51. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1988.
Dąbrowski, Adam Grzegorz. „Kancelaria Ministerstwa Skarbu w Warszawie w latach 1944–1950”. Archiwa – Kancelarie – Zbiory, nr 9(11) (2018): 149–78. https://doi.org/10.12775/AKZ.2018.008.
Dąbrowski, Adam Grzegorz. „Przepisy kancelaryjne Ministerstwa Administracji Publicznej z lat 1945–1950”. Teki Archiwalne. Seria Nowa 7(29) (2003): 63–74.
Dąbrowski, Adam Grzegorz. „Przepisy kancelaryjne Ministerstwa Ziem Odzyskanych z lat 1945–1949”. Archeion 117 (2016): 387–405.
Degen, Robert. „O usprawnienie kancelarii Ministerstwa Administracji Publicznej. Projekt Mariana Cieszyńskiego z grudnia 1947 roku”. Krakowski Rocznik Archiwalny 11 (2005): 203–15.
Degen, Robert. „Sposoby usprawniania pracy biurowej w polskich urzędach w latach 1945–1950”. W Dzieje biurokracji na ziemiach polskich, t.1, zredagowali Artur Górak, Ireneusz Łuć, i Dariusz Magier, 537–551. Radzyń Podlaski: Radzyńskie Stowarzyszenie Inicjatyw Lokalnych : Radzyńskie Towarzystwo Naukowe (Libra), 2008.
Filipczak, Teresa. Kancelaria Sejmu i Rady Państwa oraz archiwum w latach [1944] 1952–1989. Warszawa: Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych. Departament Organizacji i Udostępniania. Wydział Popularyzacji i Wydawnictw, 2015.
Iwaniak, Stefan. Reforma rolna w województwie kieleckim w latach 1944–1945. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1975.
Klonowska, Weronika. „Próby usprawnienia kancelarii (biurowości) urzędów administracji centralnej w latach 1945–1952.” Acta Universitatis Nicolai Copernici, Historia 8 (1973): 189–204.
Kozaczka, Marian. „Reforma rolna w ordynacji przeworskiej w latach 1944–1945”. Rocznik Przemyski 4 (1999): 117–26.
Kozaczka, Marian. „Reforma rolna w ordynacji zamojskiej 1944-1945”. Prace Historyczno-Archiwalne 9 (2000): 173–85.
Kozaczka, Marian. „Reforma rolna w ordynacji kozłowieckiej 1944-1945”. Rocznik Historyczno-Archiwalny 15 (2001): 95–107.
Krupska, Zofia. „Zarządzanie dokumentacją aktową w naczelnych organach bezpieczeństwa państwa i porządku publicznego w latach 1944–1990”. W W kręgu „teczek”. Z badań nad zasobem i funkcjami archiwum Instytutu Pamięci Narodowej, zredagowane przez Jerzy Bednarek i Paweł Perzyna, 115–28. Łódź: Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu; Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2007.
Kubisiak, Krzysztof. „Reforma rolna w województwie łódzkim”. Piotrkowskie Zeszyty Historyczne 6 (2004): 239–50.
Ministerstwo Rolnictwa i Reform Rolnych w Warszawie 1918–1939. Archiwum Akt Nowych, Warszawa.
Ministerstwo Rolnictwa i Reform Rolnych w Warszawie 1945–1951. Archiwum Akt Nowych, Warszawa.
Pękul, Grzegorz. „Reforma rolna w gminie Łochów”. Rocznik Historyczny Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego 29 (2013): 113–28.
Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego w Lublinie 1944 [1945–1953]. Archiwum Akt Nowych, Warszawa.
Słabek, Henryk. Dzieje polskiej reformy rolnej 1944–1948. Biblioteka Wiedzy Historycznej. Historia Polski. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1972.
Słabek, Henryk. Polityka agrarna PPR: geneza, realizacja, konsekwencje. 2. wyd. Warszawa: Książka i Wiedza, 1978.
Słabek, Henryk. Przebudowa ustroju rolnego w Wielkopolsce i na Pomorzu 1945–1948. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1968.
Stasiak, Piotr. „Reforma rolna w powiecie kutnowskim. Część 1: rok 1945”. Kutnowskie Zeszyty Regionalne 13 (2009): 89–114.
Stasiak, Piotr. „Reforma rolna w powiecie kutnowskim. Część 2: spółdzielnie produkcyjne do 1952r.,Kutnowskie Zeszyty Regionalne 14 (2010): 147–202.
„Ustawa z dnia 11 sierpnia 1923 r. o zakresie działania Ministra Reform Rolnych i organizacji urzędów i komisji ziemskich.” Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, nr 90, poz. 706 (1923).
„Ustawa z dnia 21 lipca 1944 r. o utworzeniu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego.” Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, nr 1, poz. 1 (1944).
„Dekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej.” Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, nr 4, poz. 17 (1944).
„Ustawa z dnia 31 grudnia 1944r. o powołaniu Rządu Tymczasowego Rzeczypospolitej Polskiej.” Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, nr 19, poz. 99 (1944).
„Ustawa z dnia 26 maja 1951 r. o organizacji władz naczelnych w dziedzinie rolnictwa.” Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, nr 30, poz. 236 (1951).
Wielgosz, Anna. „Reforma rolna w powiecie łukowskim 1944–1946”. Roczniki Wyższej Szkoły Biznesu i Administracji w Łukowie 4 (2008): 409–431.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 546
Liczba cytowań: 0
