Administracyjne procedury postępowania w przypadkach kradzieży, zagubienia, nadużycia bądź fałszerstwa pieczęci w 20-leciu międzywojennym.
DOI:
https://doi.org/10.12775/AKZ.2021.001Słowa kluczowe
pieczęcie urzędowe, zagubienia pieczęci, kradzieże pieczęci, fałszerstwa pieczęci, procedury administracyjne.Abstrakt
Poprawne i przejrzyste działanie aparatu administracyjnego państwa jest istotne dla jego ogólnego funkcjonowania. Jednym z elementów administracji państwa jest system używanych przez nią pieczęci. Poniższy artykuł został poświęcony zjawiskom zaburzającym poprawne funkcjonowanie państwowego systemu sfragistycznego. Porusza on kwestie zagubień, kradzieży i fałszerstw pieczęci urzędowych w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Uwaga tekstu skupia się na administracyjnych procedurach postępowania w zaistniałych sytuacjach. W pierwszej części tekstu zaprezentowano normatywy, które regulowały sankcje karne wobec osób dopuszczających się przestępstw w odniesieniu do pieczęci urzędowych oraz normatywy regulujące kwestie systemu sfragistycznego państwa. Przeanalizowane pod tym kątem prawo II Rzeczypospolitej nie określało jednak procedur działań na płaszczyźnie administracyjno-biurowej w przypadkach wykrycia nadużyć pieczęci. Obraz takich procedur rysują materiały archiwalne w sprawach zagubień, kradzieży i fałszerstw pieczęci urzędowych. Przedstawiony w drugiej części tekstu obraz tych procedur został zarysowany przede wszystkim na podstawie materiałów archiwalnych z zasobów archiwów państwowych w Bydgoszczy i Toruniu. Materiał uzupełniający opis omawianych procedur administracyjnych stanowiły wojewódzkie dzienniki urzędowe i umieszczane w nich informacje dotyczące poruszanych w artykule naruszeń bezpieczeństwa systemu sfragistycznego państwa polskiego.
Bibliografia
Adamczewski, Marek. Sfragistyka państwowa i samorządowa II Rzeczypospolitej Polskiej. Geneza niektórych rozwiązań prawnych. Warszawa: Wydawnictwo DiG, 2019.
Akta miasta Wyrzyska 1839–1939. Archiwum Państwowe w Bydgoszczy. 6/200/0.
Dziennik Urzędowy Województwa Kieleckiego. Nr 5 (1927). Udostępniono 6 marca 2021. https://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/publication/41013#structure.
Dzienniki Urzędowe Województwa Poznańskiego. Nr 1–52 (1926). Udostępniono 6 marca 2021. https://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/publication/79241#structure.
Giersz, Janusz. „Pieczęcie – niedoceniana i nie do końca znana działalność Mennicy Warszawskiej”. Biuletyn Numizmatyczny nr 1(397) (2010): 263–91.
Gut, Paweł, i Marcin Hlebionek. „Prawo pieczętne: rodzaje kancelaryjno-prawne i fałszerstwa pieczęci. Kręgi funkcjonowania pieczęci”. W Opracowanie materiałów sfragistycznych w archiwach, zredagowali Paweł Gut i Marcin Hlebionek, 19–32. Warszawa: Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, 2020.
Kodeks karny Rzeszy Niemieckiej z dnia 15 maja 1871 r. z późniejszymi zmianami i uzupełnieniami po rok 1918 wraz z ustawą wprowadzą do Kodeksu karnego dla Związku Północno-Niemieckiego (Rzeszy Niemieckiej) z dnia 30 maja 1870 r. Poznań: Spółka Pedagogiczna, 1920.
Kodeks karny z 1903 r. z uwzględnieniem zmian i uzupełnień obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 1 maja 1921 r. Warszawa: Ministerstwo Sprawiedliwości, 1922.
Lisowska, Wanda, red. Pieczątki, pieczęcie i adresy jako przedmiot badań kryminalistycznych. Warszawa: Wydawnictwo Centralnego Laboratorium Kryminalistycznego KGP, 2000.
„Obwieszczenie Ministra Byłej Dzielnicy Pruskiej z 31 marca 1920 r. w sprawie wytwarzania tłoków pieczątkowych oraz powielania pieczątek”. Dziennik Urzędowy Byłej Dzielnicy Pruskiej, nr 18, poz. 173 (1920).
„Obwieszczenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 12 października 1938 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach”. Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, nr 2, poz. 8 (1939).
„Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach”. Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, nr 115, poz. 980 (1927).
„Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 20 czerwca 1928 r. o pieczęciach urzędowych”. Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, nr 65, poz. 593 (1928).
„Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. Kodeks karny”. Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, nr 60, poz. 571 (1932).
Starostwo Powiatowe w Toruniu [1902] 1920–1939. Archiwum Państwowe w Toruniu. 69/83/0.
„Tłok fałszywy”. W Vocabularium internationale sigillographicum, zredagowali Ladislav Vrtel, Karel Müller, Marcin Hlebionek i Veronika Keresztes, 113. Bratislava: Veda, vydavateľstvo Slovenskej akadémie vied, 2016.
Urząd Wojewódzki Pomorski w Toruniu 1919–1939. Archiwum Państwowe w Bydgoszczy. 6/4/0.
Ustawa karna austriacka o zbrodniach, występkach i przekroczeniach z dnia 27 maja 1852 No 117 DPP, obowiązująca w okręgach sądów apelacyjnych w Krakowie i we Lwowie oraz Sądu Okręgowego w Cieszynie. Warszawa: Księgarnia F. Hoesika, 1924.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2021 Archiwa - Kancelarie - Zbiory
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 416
Liczba cytowań: 0
