Canteens or Ampoules. A Few Words About the Equipment of Medieval Pilgrims

Abstrakt

W zbiorach zabytków archeologicznych odnaleźć można takie, które opisano jako manierki czy flasze podróżne lub pielgrzymie. Są to naczynia wykonane z ceramiki i występują w dwóch podstawowych formach. Pierwsza to naczynie z walcowatym brzuścem i lejkowatą szyjką umieszczoną pośrodku górnej części naczynia, po bokach której znajdują się dwa uszka. Drugi typ ma okrągły lub owalny, lekko spłaszczony brzusiec, również z rurkowatym wylewem i dwoma uszkami po bokach w górnej, lub środkowej części brzuśca. Inną grupą zabytków są ampułki na święte oleje lub wodę. Te zazwyczaj wykonane są ze stopów ołowiu. W artykule przedstawiono analizę porównawczą, biorąc pod uwagę podobne przedmioty ukazane w średniowiecznej ikonografii, a także zabytki, które znajdują się muzeach. Dotychczas badacze zazwyczaj zajmowali się proweniencją takich zabytków. W tej pracy przeprowadzono analizę wielkościową, z której wynika, że zdecydowana większość tego typu zabytków z terenu Polaki, dotychczas interpretowanych jako manierki podróżne, najprawdopodobniej była ampułkami. To sprawia, że w zbiorach zabytków archeologicznych z terenów Polski przedmioty, które opisać można jako manierki czy flasze podróżne wydają się być unikatowe. Pytanie, czy jest to stan faktyczny, czy wynik kłopotów interpretacyjnych wynikających z fragmentarycznego zachowania ceramicznych naczyń.