Katholische Universität Eichstätt-Ingolstadt. Junge Institution in einer alten Wissenschaftslandschaft

Abstrakt

Katolicki Uniwersytet Eichstätt-Ingolstadt. Młoda instytucja w krajobrazie naukowym z bogatymi tradycjami

Katolicki Uniwersytet Eichstätt-Ingolstadt jest najstarszą w krajach niemieckojęzycznych uczelnią katolicką. Określenie „uniwersytet katolicki” w odniesieniu do omawianej w artykule uczelni po raz pierwszy zostało zastosowane w papieskim dokumencie z 1588 roku. W dziejach uniwersytetu zasadnicze zmiany dokonały się na początku XIX wieku. W wyniku przemian społecznych oraz reform politycznych, które miały również wpływ na cały system szkolnictwa, zmieniły się stosunki wewnątrz uczelni oraz sposób jej oddziaływania na zewnątrz. Na polu edukacji ustała w tym okresie współpraca między Kościołem i państwem. Uznano, że podstawowe znaczenie dla nowoczesnego uniwersytetu katolickiego ma pełna niezależność od władz państwowych, co znalazło wyraz między innymi w stosowanym wówczas określeniu „wolny uniwersytet katolicki”. W tym duchu w 1834 roku został utworzony uniwersytet w Leuven (Löwen, Belgia), kolejne „wolne uniwersytety katolickie” powstały w Irlandii i Francji. W ciągu XIX i XX wieku tego typu uczelnie tworzono w całej Europie oraz na innych kontynentach. Historia kształcenia wyższego w Eichstätt sięga czasów nowożytnych. W 1564 roku zostało tu zorganizowane w duchu trydenckim seminarium, pierwsze po północnej stronie Alp. Do tradycji tej szkoły nawiązywały późniejsze: pozostające w gestii biskupa liceum, Filozoficzno-Teologiczna Szkoła Wyższa (Philosophisch-Th eologische Hochschule) oraz Pedagogiczna Szkoła Wyższa (Pädagogische Hochschule). W 1972 roku te dwie ostatnie instytucje zostały połączone w jedną uczelnię wyższą, która przyjęła nazwę Gesamthochschule. Zachowała ona kościelny charakter. W 1980 roku uczelnia ta uzyskała tytuł oraz prawa uniwersytetu papieskiego i przyjęła obowiązującą do dziś nazwę Katolickiego Uniwersytetu Eichstätt-Ingolstadt. Archiwum Katolickiego Uniwersytetu Eichstätt-Ingolstadt jest stosunkowo młode. Zostało założone w 2004 roku i już rok później w pełni realizowało stawiane przed nim zadania. Koncepcja powołania archiwum pochodziła od zajmujących się dziejami nowożytnymi Rainera A. Müllera oraz Heinza Hürtena, którzy już dziesięć lat wcześniej zaangażowali się w sprawę szybkiego utworzenia tej instytucji. Dzisiejsze archiwum jest instytucją centralną i podlega bezpośrednio kierownictwu uczelni. Przechowywane są w nim archiwalia uniwersytetu i instytucji go poprzedzających – o ile nie znalazły się one już w Archiwum Diecezjalnym w Eichstätt – jak również kolekcje specjalne oraz spuścizny.

Tłumaczenie/Übersetzt von Renata Skowrońska