On the syntactic function of Old Polish active participles – editorial consequences of syntactic interpretation
DOI:
https://doi.org/10.12775/SE.2020.0003Keywords
participle, Old Polish language, practice of publishing old texts, punctuation, apocryphaAbstract
The article is devoted to the insertion of punctuation into the transcription of old texts, especially in relation to constructions with participles, on the example of Old Polish apocrypha of the New Testament. It has been shown that Old Polish participles had different syntactic functions than today’s participles and require a different punctuation that reflects this. They could have been attributive (primary), subject, complement, adverbial, predication (main or secondary). They often performed two functions at the same time (e.g. “predictive attribute”). Meanwhile, ZWTS refer the publisher to modern instructional rules. The need to insert graphical text delimiters forces the editor to include to opt for one of several potential functions of the participle. It is ahistorical in a way. Mechanical adherence to the recommendations contained in ZWTS results in falsification of the syntax of the Old Polish text and often leads to absurdities at the plot level.
References
Boyer J. L., 1984, The Classification of Participles: A Statistical Study, „Grace Theological Journal”, z. 5.2, s. 163–179.
Chrestomatia staropolska. Teksty do roku 1543, 1995, pod red. W. Wydry i W. R. Rzepki, Wrocław–Warszawa–Kraków.
Gramatyka historyczna języka polskiego, 1965, pod red. Z. Klemensiewicza, T. Lehr-Spławińskiego i S. Urbańczyka, Warszawa, s. 380–387.
Grybosiowa A., 1975, Rozwój funkcji składniowej imiesłowów nieodmiennych w języku polskim. Związki z nomen, Wrocław–Warszawa–Kraków.
Krążyńska Z., 2010, Średniowieczne techniki rozbudowywania zdań (na przykładzie wielkopolskich rot sądowych), „Kwartalnik Językowy”, z. 3–4, s. 1–16.
Krążyńska Z., Mika T., Słoboda A., 2015, Składnia średniowiecznej polszczyzny, Poznań.
Krążyńska Z., Twardzik W., 2002, Imiesłowy czynne w staropolskich rotach i zapiskach sądowych a „mowa potoczna”, w: Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny, VIII, pod red. M. Białoskórskiej i L. Mariak, Szczecin, s. 341–361.
Kuźmicki M., 2015, Czynnik pamięciowy w powstawaniu tekstu średniowiecznego, „Polonica”, s. 115–129.
Mazurkiewicz R., 2015, Żywot Pana Jezu Krysta (1522). Notatki na marginesie najnowszej edycji, „Studia Źródłoznawcze”, s. 171–178.
Mika T., 2012, Genetyczna wielowarstwowość i złożoność tekstów staropolskich a ich badania historycznojęzykowe. Rekonesans, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego”, s. 131−145.
Mika T., Ziółkowska O., 2017, Jak wprowadzać interpunkcję do transkrypcji tekstu staropolskiego?, w: Staropolskie Spotkania Językoznawcze 2: Jak wydawać teksty dawne, pod red. K. Borowiec, D. Masłej, T. Miki i D. Rojszczak-Robińskiej, Poznań, s. 105–126.
Moszyński L., 1990, Pierwsze przejawy samodzielnego życia biblijnych struktur stylistycznych w języku staro-cerkiewno-słowiańskim, „Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej”, z. 26, s. 187–196.
Petrov I. N., Twardzik W., 2010, Kamień, którzy odrzucili „budując”, czyli o staropolskich imiesłowach nieodmiennych w funkcji podmiotu, „Język Polski”, z. 1, s. 5–15.
Petrow I. N., Twardzik W., 2014, O staropolskich imiesłowach dociekliwie i odkrywczo, „Slavia časopis pro slovanskou filologii”, z. 4, s. 423–431.
Rozmyślanie przemyskie, 1998–2000, t. 1–2, wyd. F. Keller i W. Twardzik, Weiher–Freiburg im Breisgau.
Saloni Z., 1967, O tendencjach w zakresie użycia imiesłowów przysłówkowych, „Poradnik Językowy”, z. 2, s. 67–71.
Słoboda A., 2001, Imiesłowy u Norwida, „Poznańskie Studia Polonistyczne”, Seria Językoznawcza VII, Poznań, s. 139–150.
Słownik ortograficzny języka polskiego PWN. Wraz z zasadami pisowni i interpunkcji, 1995, pod red. M. Szymczaka, Warszawa.
Słownik ortograficzny z zasadami pisowni i interpunkcji, 2000, pod red. E. Polańskiego i P. Żmigrodzkiego, Kraków.
Sobotka P., 2017, Komentarz językowy a interpretacja i rozumienie tekstu dawnego, w: Staropolskie Spotkania Językoznawcze 2: Jak wydawać teksty dawne, pod red. K. Borowiec, D. Masłej, T. Mika i D. Rojszczak-Robińskiej, Poznań.
Stramczewska O., 2013, Obecność miniatur a język „Rozmyślań dominikańskich”, „Kwartalnik Językoznawczy”, z. 4, s. 59–70.
Stramczewska O., 2014, Interpunkcja transkrypcji. Znad „Rozmyślania przemyskiego”, Lublin.
Taszycki W., 1924, Imiesłowy czynne, teraźniejszy i przeszły I. w języku polskim, Kraków.
Zasady wydawania tekstów staropolskich. Projekt, 1955, oprac. J. Woronczak, Wrocław.
Ziółkowska O., 2015, O dwóch interpretacjach składni „Rozmyślań dominikańskich”, w: Juwenalia historycznojęzykowe I, pod red. K. Borowiec, D. Masłej i O. Ziółkowskiej, Poznań, s. 133–148.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
Stats
Number of views and downloads: 766
Number of citations: 0
