Jak (nie) należy wydawać… Przypadek „Pamiętnika" Wacława Sieroszewskiego

Abstrakt

Artykuł prezentuje błędy edycji pamiętnika Wacława Sieroszewskiego, pisanego w latach 1939–1944, a opublikowanego przez Andrzeja Lama w dwudziestotomowym wydaniu Dzieł pisarza (Kraków 1959–1963), w trzech różnych tomach: 16, 18, i 20, z pominięciem wielu fragmentów. Kontrowersje budzą takie przede wszystkim decyzje edytora, jak: dowolne skracanie obszernych partii tekstu, opuszczanie powtórzeń tej samej treści i opisów wcześniej przywoływanych faktów, usuwanie ustępów zakłócających chronologię wydarzeń, niezamieszczanie wielu dokumentów, wreszcie przyjęty układ kompozycyjny.

Autorka nie ogranicza się do wskazania błędów wydania Lama, ale proponuje, jaki kształt powinna mieć nowa edycja krytyczna pamiętnika Sieroszewskiego. Próbuje także rozwiązać problem zagadkowej, autorskiej, numeracji zachowanych tomów: I, II, III, X, XI, XII i XIII, przekonując, że informacja o zniszczeniu tomów środkowych (IV–IX) w czasie powstania warszawskiego jest mało wiarygodna i że należałoby raczej mówić o słabnących zdolnościach pamięciowych piszącego i jego traumatycznych przeżyciach w okresie wojny. Wpływało to na powtarzanie w pamiętniku tych samych (albo podobnych) treści, brak ciągłości w numeracji tomów i postępujący chaos myślowy narracji.