Dzieła Klementyny z Tańskich Hoffmanowej w opracowaniu Narcyzy Żmichowskiej

Abstrakt

W drugiej połowie XIX wieku pojawiło się sporo inicjatyw wydawniczych służących scalaniu i popularyzacji spuścizny literackiej wcześniejszych pokoleń. Prace nad edycją dzieł zebranych Klementyny z Tańskich Hoffmanowej są przykładem realizacji tego programu. Ukazują one pewne prawidłowości ówczesnego ruchu wydawniczego, wyróżniały się też swoistą specyfiką – z powodu niezwykłej różnorodności gatunkowej piśmiennictwa redaktorki „Rozrywek dla Dzieci”, jak też dzięki osobie wydawczyni, pisarki i zasłużonej działaczki społecznej, Narcyzy Żmichowskiej. Prace redakcyjne pod patronatem spółki warszawskich księgarzy, prowadzone bardzo szybko, doprowadziły do wydania w latach 1875–1877 dwunastu tomów, w których zgromadzono kilkadziesiąt utworów Hoffmanowej, przeznaczonych dla różnorodnych odbiorców, od rozpoczynających naukę czytania do świadomie doskonalących swą edukację kobiet.

W kolejnych częściach artykułu, korzystając z listów Żmichowskiej oraz analizując zawartość autorską tomów i ich wyposażenie edytorskie, omawiamy kulisy ówczesnej pracy wydawniczej – jeszcze mało profesjonalnej, traktowanej często jako służba społeczna. Proces tworzenia dzieł zebranych Hoffmanowej oraz ich recepcja krytyczna stanowią istotny przyczynek do dziejów polskiego edytorstwa naukowego.