Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • English
    • Język Polski
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Zespół redakcyjny
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • English
  • Język Polski

Sztuka Edycji. Studia Tekstologiczne i Edytorskie

Bolesław Prus w przypisach i przypiskach. Studium przypadku
  • Strona domowa
  • /
  • Bolesław Prus w przypisach i przypiskach. Studium przypadku
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Tom 12 Nr 2 (2017): Filozofia przypisów /
  4. Artykuły i rozprawy

Bolesław Prus w przypisach i przypiskach. Studium przypadku

Autor

  • Agnieszka Bąbel Instytut Badań Literackich PAN
  • Agata Grabowska-Kuniczuk Instytut Badań Literackich PAN

DOI:

https://doi.org/10.12775/SE.2017.0017

Słowa kluczowe

Bolesław Prus, komentarze, przypisy, realia epoki, omyłki autora, wybory edytorskie

Abstrakt

Na przykładach zaczerpniętych z wybranych tekstów Bolesława Prusa – Kroniki, oprac. Z. Szweykowski (1953–1970), wydanie popularnonaukowe W Warszawie. Wybór z „Kronik”, wybór i wstęp S. Sandler (2013), powieści: Lalka, oprac. J. Bachórz (1998), oraz z edycji Bolesław Prus. Pisma wszystkie: Dzieci (2015), Przemiany (2017), a także Przygoda Stasia w: Humoreski, nowele, opowiadania. Tom V: 1878–1879 (2017) – artykuł ukazuje rozmaite problemy związane z przygotowywaniem objaśnień do twórczości dziewiętnastowiecznego pisarza. Należą do nich rodzaje i poziom dokładności przypisów, dostosowany do potrzeb współczesnego czytelnika, czy kwestia zaznaczania i prostowania omyłek autora (obraz ówczesnego stanu wiedzy, zniekształcenia cytatów, anachronizmy). Jest to również odkrywanie nieoczywistych związków między objaśnianym elementem świata przedstawianego a fabułą oraz zaznaczanie śladów prywatnego świata pisarza, utrwalonych w utworze (na przykład powracające idee i motywy, wątki biograficzne, odwołania do cudzych i własnych tekstów: lektur, notatek twórczych itp.).

Przygotowując wydanie tekstu Prusa (czy to publicystycznego, czy beletrystycznego), edytor staje przed koniecznością ustalenia hierarchii wartości, dokonania niełatwego wyboru między informowaniem o realiach epoki a zaznaczaniem specyficznych doświadczeń twórcy, zakreśleniem granicy w korzystaniu z informacji, czerpanych z biografii pisarza, między informacją obiektywną a subiektywną. Musi się też bronić przed pokusą przeładowania tekstu przypisami, opatrywania niemal każdego zdania dopowiedzeniem lub tłumaczeniem – przed groźbą popadnięcia w „paranoję przypisów”.

Bibliografia

Górski K., 2011, Tekstologia i edytorstwo dzieł literackich, wyd. 3 popr. i uzup., Toruń.

Ilmurzyńska H., Stepnowska A., 1965, Księgozbiór Bolesława Prusa, Warszawa.

Loth R., 2006, Podstawowe pojęcia i problemy tekstologii i edytorstwa naukowego, Warszawa.

Machnicka V., 2011, Archaizmy leksykalne i frazeologiczne w „Kronikach” Bolesława Prusa, Siedlce.

Peryfrazy Bolesława Prusa, 2011, Siedlce.

Prus B., 1985, Farys, w: Programy i dyskusje literackie okresu pozytywizmu, oprac. J. Kulczycka-Saloni, Wrocław.

Prus B., 1962, Kroniki, t. 12, oprac. Z. Szweykowski, Warszawa.

Prus B., 1963, Kroniki, t. 13, oprac. Z. Szweykowski, Warszawa.

Prus B., 1970, Kroniki, t. 20, oprac. Z. Szweykowski, Warszawa.

Prus B., 1998, Lalka, oprac. J. Bachórz, BN I 262, wyd. 2, Wrocław.

Prus B., Materiały do powieści Przemiany (notatki twórcze: BPW 158 IV, IBL Zb. Wł. 69; maszynopis: BPW 159 II).

Prus B., 2017, Notatki o kompozycji 1886–1889, oprac. A. Martuszewska i M. Kreft, Warszawa–Lublin.

Prus B., Notatnik XIV (BPW 139 I (14)).

Prus B., Pisma wszystkie. Humoreski, nowele, opowiadania, t. 5: 1878–1879, pod red. A. Bąbel, Warszawa–Lublin [w druku].

Prus B., 2016, Pisma wszystkie. Powieści: Dzieci, oprac. i wstęp A. Grabowska-Kuniczuk, Warszawa–Lublin.

Prus B., 2016, Pisma wszystkie. Powieści: Pałac i rudera. Dusze w niewoli, t. 1, oprac. A. Kuniczuk-Trzcinowicz oraz E. Paczoska i M. Nicińska, Warszawa–Lublin.

Prus B., Pisma wszystkie. Powieści: Przemiany, oprac. i wstęp A. Bąbel i A. Grabowska-Kuniczuk, Warszawa–Lublin [w druku].

Prus B., 1936, Przemiany (Nowele, opowiadania, fragmenty t. 5), Pisma Bolesław Prusa, t. 26, pod red. I. Chrzanowskiego i Z. Szweykowskiego, Warszawa.

Prus B., 2013, W Warszawie. Wybór z „Kronik”, t. 1–3, wybór i wstęp S. Sandler, oprac. A. Bąbel i A. Grabowska-Kuniczuk, Warszawa.

Trzynadlowski J., 1978, Edytorstwo. Tekst, język, opracowanie, wyd. 2, Warszawa.

Sztuka Edycji. Studia Tekstologiczne i Edytorskie

Pobrania

  • PDF

Opublikowane

2018-02-09

Jak cytować

1.
BĄBEL, Agnieszka & GRABOWSKA-KUNICZUK, Agata. Bolesław Prus w przypisach i przypiskach. Studium przypadku. Sztuka Edycji. Studia Tekstologiczne i Edytorskie [online]. 9 luty 2018, T. 12, nr 2, s. 33–42. [udostępniono 19.5.2025]. DOI 10.12775/SE.2017.0017.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Tom 12 Nr 2 (2017): Filozofia przypisów

Dział

Artykuły i rozprawy

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 1037
Liczba cytowań: 0

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • English
  • Język Polski

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

Bolesław Prus, komentarze, przypisy, realia epoki, omyłki autora, wybory edytorskie
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa