Mściwy karzeł i Masław, książę mazowiecki Zygmunta Krasińskiego. Problematyka i tekst
DOI:
https://doi.org/10.12775/SE.2017.0010Słowa kluczowe
Zygmunt Krasiński, Mściwy karzeł i Masław, książę mazowiecki, Zamek Węgierski Kseith, edytorstwo, Walter Scott, „Pamiętnik dla Płci Pięknej”Abstrakt
Autor rozpatruje m.in. genezę młodzieńczego tekstu Zygmunta Krasińskiego Mściwy karzeł i Masław, książę mazowiecki. Za innymi badaczami wiąże powstanie utworu z wzmianką prasową Zamek Węgierski Kseith z „Dziennika Warszawskiego” 1826 roku. Właśnie na ten rok ustala też hipotetyczną datę powstania utworu Krasińskiego. Przemawia za tym – jego zdaniem, nie tylko czas wydruku owej wzmianki, ale większa nieudolność formy powiastki Krasińskiego, oraz zależności (omówione w tym artykule) od Czarnego karła Waltera Scotta, przetłumaczonego na język polski także w 1826 roku. Informacji dostarczają też wspomnienia Konstantego Gaszyńskiego. W drugiej części artykułu autor omawia dzieje recepcji Mściwego karła oraz analizuje ingerencje cenzuralne i stylistyczne, jakim poddano utwór Krasińskiego na łamach „Zbieracza Literackiego” w 1838 roku, wznawiając go po ośmiu latach od pierwodruku z 1830 roku w „Pamiętniku dla Płci Pięknej”.
Bibliografia
Biegeleisen H., 1894, Nieznane prace Z. Krasińskiego z lat młodzieńczych, „Biblioteka Warszawska”, t. 3, s. 498–515.
Dobrzyńska D., 2014, Strategie budowania napięcia w gotyckiej prozie Zygmunta Krasińskiego, „Forum Artis Rhetoricae”, nr 4 (39), s. 22–34.
Gaszyński K., 2009, Zygmunt Krasiński i moje z nim stosunki, Opinogóra.
Fabianowski A., 1991, Myśl polityczna Zygmunta Krasińskiego, Ciechanów.
Gawarecki W. H., 1852, Wieś Gozdowo w powiecie płockim, gubernii płockiej położona, opisana topograficzno-historycznie przez Wincentego Hippolita Gawareckiego, „Biblioteka Warszawska”, t. 6, s. 367–374.
Hertz P., 1973, Noty i uwagi, w: Z. Krasiński, Dzieła literackie, t. 3, Warszawa, s. 648–652.
Hrabina Nadasdy. Hańba płci swojej, „Magazyn Warszawski” 1785, t. 1, cz. 2, s. 176–183.
Izdebska A., 2002, Gotyckie labirynty, w: G. Gazda, A. Izdebska, J. Płuciennik (red.), Wokół gotycyzmów: wyobraźnia, groza, okrucieństwo, Kraków 2002, s. 33–41.
Janion M., 2006, Niesamowita słowiańszczyzna. Fantazmaty literatury, Kraków, s. 81–121.
Janion M., 1960, Twórczość Krasińskiego do roku 1836 a problematyka ideowa romantyzmu, w: M. Janion, J. Kott, Z. Szmydtowa (red.), Zygmunt Krasiński. W stulecie śmierci, Warszawa.
Janion M., 1962, Zygmunt Krasiński – debiut i dojrzałość, Warszawa.
Kallenbach J., 1904, Przedmowa, w: Z. Krasiński, Pisma, t. 1, za zezwoleniem rodziny poety wydał T. Pini, ze słowem wstępnym prof. dra J. Kallenbacha, Lwów, s. VIII.
Kallenbach J., 1922, Zygmunt Krasiński. Rys życia i twórczości, w: Z. Krasiński, Pisma, wydał, objaśnił i wstępami poprzedził J. Kallenbach, Warszawa 1922, s. XI.
Kallenbach J., 1904, Zygmunt Krasiński. Życie i twórczość lat młodych (1812–1838), t. 1, Lwów.
Kaźmierczyk Z., 2013, Słowiańskie fantazmaty Zygmunta Krasińskiego, w: A. Czajkowska, E. Mika (red.), „Gdzie piękność, gdzie poezja...?” Zygmuntowi Krasińskiemu w 200. rocznicę urodzin (1812–2012), Częstochowa, s. 287–296.
Krajewska W., 1983, Zygmunta Krasińskiego recepcja literatury angielskiej, „Kwartalnik Neofilologiczny”, nr 2, s. 127–132.
Lisiewicz T., 1959, Krasiński zaczął pisać wcześnie , w: W. Günther (red.), Krasiński żywy, Londyn, s. 104–114.
Pijanowski A. P., 1987, Mazowieckim szlakiem Zygmunta Krasińskiego, „Polonistyka” 1987, nr 7, s. 539–545.
Plucińska D., 2012, Gotycyzm, groza, frenezja. Perspektywa komparatystyczna: Poe – Krasiński, „Prace Literackie”, nr 52, s. 6–19.
Regiewicz A., 2013, Średniowiecz Krasińskiego, czyli romantyczne konstruowanie mitu „wieków średnich”, w: A. Czajkowska, E. Mika (red.), „Gdzie piękność, gdzie poezja...?” Zygmuntowi Krasińskiemu w 200. rocznicę urodzin (1812–2012), Częstochowa, s. 311–331.
Reiter M., 1899, Przyczynki do genezy kilku utworów Z. Krasińskiego z pierwszej doby jego twórczości, „Ateneum. Pismo Naukowe i Literackie”, t. 3, z. 3, s. 480–503.
Reiter M., 1984, Zygmunt Krasiński jako współpracownik „Pamiętnika dla płci pięknej. Warszawa 1830”, Lwów.
Salamon O., 2013, „Das Bild der bösen Frau in der Literatur der polnischen Romantik“ (Diplomarbeit), Wien (tu podrozdział na s. 93–95 pt. Joanna – Mściwy karzeł i Masław, książę mazowiecki) http://othes.univie.ac.at/26657/1/2013-02-26_0701942.pdf
Scott W., 1826, Czarny karzeł, Warszawa, t. 1–2.
Sudolski Z., 1982, Mazowiecki rodowód Zygmunta Krasińskiego (w sto siedemdziesiątą rocznicę urodzin poety), „Przegląd Humanistyczny”, nr 10, s. 29.
Windakiewicz S., 1914, Walter Scott i lord Byron w odniesieniu do polskiej poezji romantycznej, Kraków.
Zamek Węgierski Kseith, z podróży opisowo-malowniczej ponad brzegami Waagi przez Barona Miedniańskiego, 1826, „Dziennik Warszawski”, t. 6, nr 17, s. 75–77.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 500
Liczba cytowań: 0
