Podróż do Ameryki majora Józefa Hordyńskiego
DOI:
https://doi.org/10.12775/SE.2017.0008Słowa kluczowe
Józef Hordyński, emigracja, XIX wiek, powstanie listopadowe, dziennik, AmerykaAbstrakt
Artykuł ma na celu ukazanie podróży pierwszego powstańca listopadowego do Stanów Zjednoczonych, majora Józefa Hordyńskiego. Podstawę źródłową tekstu stanowią niepublikowane przez Jerzego Lerskiego fragmenty amerykańskiego dziennika majora, którego jedyna znana kopia znajduje się w Muzeum Polskim w Chicago. Autorka dokonała jego analizy w trakcie swoich badań prowadzonych w ramach stypendium Fundacji Kościuszkowskiej w 2016 roku. Diariusz Hordyńskiego, otwierający rozdział w historii polsko-amerykańskiej emigracji po powstaniu listopadowym, wprowadza nie tylko w osobistą sferę przeżyć tułacza, stanowiąc zapis jego wrażeń, refleksji, zmieniającego się nastawienia do Amerykanów oraz prób aklimatyzacji w Nowym Świecie. Z notatek majora wyłania się również obraz dociekliwego obserwatora, tworzącego charakterystykę realiów amerykańskich widzianych z perspektywy polskiego patrioty, który cały swój wyjazd do Stanów Zjednoczonych postrzegał jako misję i służbę ojczyźnie.
Bibliografia
Grzeloński B., 1988, (ed.), Józef Horodyński, w: America through Polish Eyes: an anthology, Warsaw.
Grzeloński B., 1988, (red.), Józef Horodyński, w: Ameryka w pamiętnikach Polaków: antologia, wyd. 2, Warszawa.
Hordyński J., 1832, History of the late Polish Revolution, and the events of the campaign, Boston.
Hordyński J., 1832, List Polaka o Ameryce Północnej, „Pamiętnik Emigracji” 24 sierpnia, broszura Kazimierz I.
Lerski J., 1955, Amerykański dziennik mjra Hordyńskiego, „Kultura” (Paryż), nr 12/98.
Listy i pisma Hordyńskiego J., Rapp. 779 (zbiory Muzeum Polskiego w Chicago).
Literatura przedmiotu:
Bolek F., 1940, Who’s who in Polish America, Greenville.
Borys M., 2011, Polska emigracja do Stanów Zjednoczonych do 1914 roku, Toruń.
Burkot S., 1988, Polskie podróżopisarstwo romantyczne, Warszawa.
Chołodecki J. B., 1918, Banialuki Rolińskiego, Lwów.
Czermińska M., 1977, Rola odbiorcy w dzienniku intymnym, w: Problemy odbioru i odbiorcy, J. Bujnicki, J. Sławiński (red.), Wrocław.
Gadon L., 1902, Emigracja polska: pierwsze lata po upadku powstania listopadowego, t. 3, Kraków.
Głowiński M., 1973, Powieść a dziennik intymny, w: Gry powieściowe. Szkice z teorii i historii form narracyjnych, Warszawa.
Grzeloński B., 1976, Polacy w Stanach Zjednoczonych Ameryki 1776–1865, Warszawa.
Gusdorf G., 1984, La découverte de soi, Paris.
Górski K., 2011, Tekstologia i edytorstwo dzieł literackich, M. Strzyżewski [wstęp], Toruń.
Haiman M., 1975, Polish past in America, 1608–1865, Chicago.
Haiman M., 1938, Ślady polskie w Ameryce: szkice historyczne, Chicago.
Handlin O., 1942, A Russian Anarchist Visits Boston, „The New England Quarterly” (March), vol. 15, no. 1.
Jeglińska E., 2009, Klika szczegółów biograficznych z życia Juliana Ursyna Niemcewicza w Ameryce na podstawie listów Tegoż do Aleksandry Potockiej z lat 1798–1802, „Poznańskie Zeszyty Humanistyczne”, t. 13.
Jeglińska E., 2005, Literatura polska w Stanach Zjednoczonych w latach trzydziestych XIX wieku z perspektywy emigracji popowstaniowej, w: Literatura polska w świecie, R. Cudak (red.), t. 1, Katowice.
Juźwikiewicz J., 1999, Polacy w Ameryce, czyli pamiętnik piętnastomiesięcznego pobytu, Z. Wójcicka [oprac.], „Napis”, seria 5.
Kaczorowska T., 2008, Herodot Polonii amerykańskiej: Mieczysław Haiman (1888–1949), Warszawa.
Klemensiewicz-Bajerowa I., 1955, Modernizacja pisowni w tekstach pierwszej połowy XIX wieku, „Pamiętnik Literacki”, z. 3
Kruszka W. 1937, (oprac.), Historja Polska w Ameryce: od czasów najdawniejszych aż do najnowszych, t. 1, Milwaukee.
Kunaszowski H., 1880, Życiorysy uczestników Powstania Listopadowego, Lwów.
Lachowicz T., 2002, Weterani polscy w Ameryce do 1939 roku, Warszawa.
Lejeune P., 2010, „Drogi zeszycie...”, „drogi ekranie...”: o dziennikach osobistych, A. Karpowicz, M. i P. Rodakowie (tłum.), P. Rodak (oprac.), Poznań 2010.
Lerski J., 1958, A Polish Chapter in Jacksonian America. The United States and the Polish Exiles of 1831, Madison.
Łopatyńska L., 1950, Dziennik osobisty, jego odmiany i przemiany, „Prace Polonistyczne”, S. 8.
Major Hordyński, 1831, „Boston Evening Transcript” November 12.
Niewiara A., 2000, Wyobrażenia o narodach w pamiętnikach i dziennikach z XVI–XIX wieku, Katowice.
Sapa R., 1992, Wyobcowanie cywilizacyjne: Polacy w USA po powstaniach i konspiracji niepodległościowej z lat trzydziestych i czterdziestych XIX wieku, Kraków.
Stasik F., 1973, Polska emigracja polityczna w Stanach Zjednoczonych Ameryki 1831–1864, Warszawa.
Szyrma K. L., 1828–1829, Anglia i Szkocja: przypomnienie z podróży roku 1820–1824 odbytej, t. 1, Warszawa.
Tripplin T., 1851, Wspomnienia z podróży po Danii, Norwegii, Anglii, t. 1, Warszawa.
Trzynadlowski J., 1983, Edytorstwo. Tekst, język, opracowanie, Warszawa.
Wójcicka Z., O amerykańskich wspomnieniach Juliana Juźwikiewicza, „Napis” 1999, seria 5.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 715
Liczba cytowań: 0
