Przed Witkacym Szorc na sztorc – nieznane wspomnienie z Zakopanego

Abstrakt

W artykule przedstawiono fragment Pamiętnika o najbliższej rodzinie, o sobie i o szkole (zeszyt 2, z lat 1928–1939) Jana Szorca, który znajduje się w zbiorach rękopiśmiennych Biblioteki Narodowej. Pamiętnik został ukończony w 1984 roku i w tym samym roku sprzedany przez autora Bibliotece Narodowej; nigdy nie był publikowany. Szczególnie interesujące okazują się fragmenty opisujące pobyt Szorca w Zakopanem, do którego wyjechał dla podleczenia stanu płuc (od lutego do 15 kwietnia 1930 roku). Był to okres „najbardziej urozmaicony” w życiu życia Jana Szorca, kiedy wyrwał się z prowincjonalnego Lublina o „zatęchłej atmosferze”.

Na kartach 12 i 13 Pamiętnika znajdujemy relację z czterech krótkich spotkań Jana Szorca ze Stanisławem Ignacym Witkiewiczem w Zakopanem. Na ich przebiegu – jeśli wierzyć autorowi wspomnień – zaważył słuch i muzyczna wrażliwość. Melodyjny gwizd Szorca udobruchał Witkacego, który traktował zarobkowe portretowanie przedstawicielek klasy średniej jako dopust Boży, niemający wiele wspólnego ze sztuką.

Panie sportretowane w Firmie Witkacego należały do grona pensjonariuszy zakwaterowanych na tym samym piętrze willi Walówka. Jedną z modelek była najprawdopodobniej starsza od Szorca Lidia Ornatowska (z Boruchowskich h. Doliwa). Nie zachował się ani jeden list Witkacego do żony Jadwigi z zimy i wiosny 1930 roku, inne źródła witkacologiczne nie zawierają wzmianki o Ornatowskiej i Szorcu, nieznane są również losy portretów „obu pań”.